Jego najgłośniejszą pracą jest „Arbeitsdizsiplin” z 2002 r., która przywołuje związki niemieckiego koncernu motoryzacyjnego z obozem koncentracyjnym w Auschwitz. Obecnie w polu jego zainteresowań jest również społeczna rola sztuki. Od 2000 r. wykłada w Akademii Sztuk Pięknych (Uniwersytecie Artystycznym) w Poznaniu i prowadzi Pracownię Sztuki w Przestrzeni Społecznej.
Realizacja „Workers of the Artworld Unite” powstała na podstawie projektu łotewskiego konstruktywisty awangardowego Gustava Klutsisa „Workers of the World Unite” z 1922 r., który w założeniu miał być częścią identyfikacji kiosku agitacyjno-propagandowego. Dzieło Rafała Jakubowicza to abstrakcja geometryczna w kolorystyce czerwono-czarnej, symbolizująca maszt radiowy z parafrazą hasła „Pracownicy sztuki/artyści łączcie się”. Po raz pierwszy praca została pokazana na wystawie „Workers of the Artworld Unite” w CSW „Kronika” w 2013 r. Jej kuratorem był Stanisław Ruksza. Celem wystawy było zobrazowanie aktualnych problemów ekonomicznych artystów, kuratorów oraz instytucji zajmujących się sztukami wizualnymi w Polsce, a także miejsca czy statusu sztuki oraz jej twórców w polu społecznym. Wystawa odnosiła się do strajku środowiska artystycznego zorganizowanego przez Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej pod hasłem „Dzień bez sztuki”, który odbył się w całym kraju 24 maja 2012 r. Strajk polegał na zamknięciu galerii i muzeów w geście solidarności z wytwórcami kultury. Artyści i pracownicy sztuki domagali się wówczas rozpoczęcia prac nad stworzeniem takiego systemu, który nie wyrzucałby twórców poza nawias społeczeństwa, zapewniając im wynagrodzenia za uczestnictwo w wystawach oraz ubezpieczenie społeczne.
Katarzyna Górna, artystka, autorka fotografii i wideo, aktywista, przedstawicielka polskiego nurtu sztuki krytycznej lat 90., w rozmowie z Agatą Cukierską do publikacji podsumowującej wystawę „Workers of the Artworld Unite” (2013) powiedziała: – Artyści walczą teraz o to, żeby im płacono w galeriach, w których są wystawiani. I te stawki są wręcz symboliczne. Bo jeżeli artysta oddaje do galerii pracę, która wisi tam kilka miesięcy czy nawet pół roku, i chce za to, że jego praca jest tam prezentowana, że jest do pełnej dyspozycji galerii czy muzeum przez średnio trzy miesiące, np. 1,5 tys. zł, to jest to mniej niż pięć stów miesięcznie! A za indywidualną wystawę, na którą często pracuje się wiele miesięcy, a czasem są to prace, na które pracuje się całe życie, stawki wynoszą średnio od 2 do 6 tys. Może w nielicznych przypadkach nieco więcej. Gdzie tu możemy jeszcze mówić o tym, żeby artysta miał utrzymać się za to przez rok, biorąc pod uwagę, że taką wystawę robi raz w roku? Co też jest wersją optymistyczną. (...) Żeby normalnie funkcjonować w społeczeństwie, niezbędna jest im [artystom] pomoc państwa, dająca takie minimum bezpieczeństwa socjalnego. Nie możemy żyć w ciągłym lęku o to, co stanie się jutro czy po skończeniu naszej możliwości pracy twórczej, po osiągnięciu wieku emerytalnego. Czy będę żyła pod mostem, bo nie będę miała żadnej emerytury?
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej w 2014 r. doprowadziło do podpisania „Porozumienia w sprawie minimalnych wynagrodzeń dla artystów i artystek” z największymi instytucjami w Polsce, jednak wypracowane wtedy praktyki wciąż nie są ogólnokrajowym standardem.
Obecna działalność OFSW skupia się na popularyzacji wiedzy o prawach pracowniczych, monitorowaniu nadużyć i starań o świadczenia społeczne dla wytwórców sztuki. Artyści mają prawo negocjować warunki wystawiania i produkcji swoich prac, wymagają godnego opłacania ich wkładu w działalność statutową instytucji kultury oraz odpowiednich zapisów w umowach. Zadaniem instytucji publicznych powinno być dbanie o godne warunki pracy i unikanie bezpłatnych lub barterowych angaży w celu wypracowania społecznego szacunku dla wytwórców kultury.
Przypomina o tym m.in. dzieło Rafała Jakubowicza „Workers of the Artworld Unite”, które prezentujemy w CSW „Kronika” od 24 marca wraz z bieżącymi wystawami. Z tej okazji udostępniamy również bezpłatne wydawnictwo, które podsumowuje wystawę z 2013 r. i nakreśla zagadnienie wyzysku i prekaryzacji artystów, z tekstami Stanisława Rukszy, Agaty Cukierskiej, Mikołaja Iwańskiego, Jarosława Urbańskiego, Kuby Szredera, Agnieszki Kilian oraz Karola Sienkiewicza. Można je odebrać w CSW „Kronika” w Bytomiu.
Rafał Jakubowicz „Workers of the Artworld Unite”
Tytuł pochodzi od redakcji
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze