Kole Trzech Krolow to sie jeszcze trefiali kolyndniki (inacy pastuszki), a wszyscy radzi wpuszczali jich do chałpy, bo to było trocha uciechy, muzyki i łosprowianio. Ale kej sie słyszało co idom, a potym zacli klupać (pukać) do dźwiyrzow i na szyby, zdmuchowało sie świycki i kukało (podglądało), łod kogo som te przeblecone synki, coby byle kogo do dom niy wpuszczać. Bo nawet jak gymby mieli popaprane sadzom, to szło poznać po łocach abo po tym, jake ciepali machy (robili miny).
Kolyndniki przeblykali sie za Heroda, Janioła, Diobła, Pastuszka, kery nios Gwiozda, i Żyda, kery wachowoł (pilnował) szporkasy (skarbonki). Musieli znać kolyndy, prziśpiywki i trocha grać, abo przinajmni rzympolić (grać nieporadnie) na krzipkach, flyjcie (flecie), harmonice (organkach), "cyji (akordeonie) abo diobelskich krzipkach, kere wyglondały jak mietła. Na wiyrchu miały larwa (maska) łod diobła, corny hut (kapelusz), kery mioł na krympie (rondzie) uwieszone brzynkadła (brzęczące blaszki albo dzwonki),
a zamiast strunow droty. Coby ludzie wciepli kolyndnikom cośik do miecha (worka) abo jakeś ceski (drobniaki), musieli zagrać i zaśpiywać:
Dejcie nom dejcie, co nom mocie dać
Bo jak niy docie to bydymy kraś
Jedyn pódzie do stodoły, drugi do chlywa po woły
Hej kolynda, kolynda.
Były tyż jasełka - taki tyjater ło Bożym Narodzyniu (jasło = żłób), kaj mogły grać i sie przeblykać dziołchy. Ale kożdo pragła być za Nojświyntszo Paniynka, nojwyży za janioła. Zawdy było przi tym wiyncy łostudy (kłótni) i ślimtanio (płaczu) niźli uciechy.
A co do łobietnicow na nowy rok, to nojbarzi pamiyntom starzika Jorga (Jerzego), kery kurzył cygarety. A to po piyrsze kosztowało, po druge gardiny (firanki) robiyły sie żołte, po trzecie wszyndzie śmierdziały sztomle (niedopałki), kere łostowały w aszynbechrze (popielniczce), trza było dować pozor, coby sie nic niy hajcło (zapaliło), no i szkodziyło to na zdrowie. Starka myśleli, co kej wymogli na starziku, coby poschronioł (posprzątał, zrobił porządek) na fajlbanku (stole w warsztacie), to i z kurzyniym jakoś sie udo. Starzik nic na to niy godali, ino poleku wykurzyli to, co mieli na forant (w zapasie), potym zacli chodzić pora razy na dziyń do Majzla, kery kurzył coby sie w smrodzie dychnońć, a że gańba (wstyd) tak u kogoś przesiadować, siedzieli ciyngym w doma. I wtynczos wszyscy inksi uciekali z chałpy - starka na rożaniec do ciotki Manie, do raje (kolejki) abo postoć na mostek, łojce duksi łostowali w robocie, my z bratym łaziyli pokełzać (poślizgać) na stow, a somsiody łomijali nasza chałpa z daleka.
A starzik dali niy kurzyli, ale brali sie za nojgorszo robota - łozkrynciyli cołki gelynder (poręcz przy schodach) i zacli jakomś smrodlawom mikszturom tympić korniki, kere sie w niym zalyngły, a potym łozebrali na tajle (części) wszyske zygory i zygarki, coby jym werki (mechanizmy) wypucować i żodyn nie wiedzioł wiela jest godzin. A rano próbowali warzyć kawa i wciepowali do gorcka cołke, niypomelane ziorka i co chwila próbowali, eli zmiynkły. Ziorka niy zmiynkły, ale zmiynkła reszta familie. Łojciec zacon podciepować (zostawiać) na bifyju (kredensie) cygarety, a ujek Ywald w haźliku na placu. Starka udowali, co tego niy widzom i nareście nastoł spokoj, kery twoł do końca roku. Starzik, choć niy tak zaroz, przestali kurzyć sami z siebie i przeciepli sie na maszkyty.
Toż co se tu łobiecać? Że zacnymy szporować (oszczędzać), ale co, kej nic nom niy łostanie? Może lotać (biegać) dlo zdrowio, ale na to przodzi trza mieć zdrowie. Nojlepsi, coby sie niy umyncyć, niy wykosztować i mieć z tego uciecha. Łostatnio wiela sie słyszy, co ludzie niy cytajom ksionszkow. Moglibymy se łobiecać, co latoś (w tym roku) przecytomy pora (kilka) ksionszkow i przinajmni jedna po ślonsku. Jest tego za tela (pod dostatkiem). Jo Wom wyzdradza, co se zaroz przecytom szosty tom "Duchow wojny" Alojzego Lyski. Nazywo sie "W przekleństwie kalectwa" i jest ło wojynnych kriplach (kalekach). Ale nojlepi zacońć łod piyrszego tomu, bo tak jak Alojz łopisuje historio swojego łojca i cołki familie, a to jest przeca tyż naszo historio, niy poradzi żodyn.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze