Jak było gorko, walyły grzmoty i sie blyskało (były błyskawice), to wszyscy sie bardzo boli. Nojważniyjsze było, coby sie przeżegnać. Choć jak w kogoś szczelił pieron, mog z tego mieć czasym pożytek. Tak było w 1872 r. z paralitykym, kery miyszkoł w Bytomiu. Familia wystawiyła go na balkon i ło niym zapomniała. Jak sie zamrocyło (też: zaciongło - nadciągnęły ciemne chmury), borok chcioł sie dźwignonć i chycił za źielazny gelynder (poręcz) łod balkonu. Wtedy trefiył (uderzył) w niego pieron. Wszyscy myśleli, co postradoł (stracił) życie, a łon łozdrowioł i był keby nowy. Zaś w 1918 r. niyjakego Sklebisza z Chechła co to łod lot uskorżoł sie na rojmatyka, przed chałpom trefiył pieron. Ale łostoł monter (był przytomny) i kozoł sie zakopać w ziymi tak, że ino gowa mu wystowała. Jak go potym łodkopali, był zdrowy keby ryba. Ale to mog być cufal (przypadek). Gorzi było w 1927 r. z jednym chopym z Kobiora, co robiył przi torach (szynach kolejowych, ale też "tor" to bramka na boisku albo gol). Pieron trefiył go w noga tak, że zrobiył dziura w zoli (podeszwie), ale skońcyło sie na łoparzyniu i guchocie. Downi policmajstyry mieli na gowach pikelhauby (skórzane hełmy zakończone szpikulcem) i ludzie godali na nich piorunochrony. A jedny kobiycie pieron wpod do rynkowa i wylecioł ałsznitym (dekoltem).
Gorzi było, jak prziszła powietrzno tromba. W 1911 r. wele Bobrka dźwigła (podniosła) jedna dziołszka, co trzimała snopek na trzi metry w gora, a inksze snopki tak wysoko, co niy było jich widać. Zaś w nastympnym roku nawiedziyła torg w Zobrzu. Nojprzod uniosła do gory piosek i zrobiyła ś niego trichter (lejek), do kerego zebrała wszysko, co było na sztandach (straganach) i jednego bajtla, a potym uleciała do nieba i było po ptokach.
Niykere kobiyty w wekslach (okresie przekwitania) miywały tyż hicwele (uderzenia gorąca, szczególnie do głowy). A jak sie jym trefiył niyspodziywany skrzotek, godali ło niym wyszkrobek (ostatni z rodzeństwa). To zawdy był lipling (ulubieniec) łojcow i cołki familie, i skuli tego łozpuszczony jak dziadowski bic (niegrzeczny, wiele uchodziło mu płazem).
Jak było gorko, nikerzi mieli hicyfraj - niy musieli chodzić do roboty abo robiyli krotsi. Kobiyty łoblykały sie w kwiotkowane (z wzorem kwiatowym) szaty (też: klajdy - sukienki) i na nogach miały zandale (sandały), a chopy, choć już bez szlipsa, chodziyły w dugich galotach i szaketach (marynarkach). Niykerzi mieli take z krotkymi rynkowami. Jak jeszcze szaket był corny, wyglondało to maszkytnie (śmiesznie). Choć niydowno widziałach takego. Pewnikym chcioł przeluftować (przewietrzyć) szrank. Bo downi, choć niy kupowało sie tela łachów co teroz, ludzie mieli połne szranki. Nic sie niy wyciepowało (wyrzucało), ino sztaplowało (gromadziło), bo wszysko mogło sie przydać. I beztoż (dlatego) roz na rok godziyło sie (wypadało) szrank przeluftować i łoblyc kożdy łach.
A w niydziela brało sie deka (koc) i szło ku lesie abo ku wodzie, coby potonkać (zamoczyć) nogi. Badykostimy (stroje kąpielowe) i batki (kąpielówki) łoblykało sie ino na letnisku. Zaś skrzotki toplały sie (bawiły w wodzie) po nagu. Pamiyntom, że niy poradziyłach spokopić, po co gołymu Zeflikowi, co miyszkoł niydaleko, zawdy jak pyloł (biegł) ku rzyce, łoblykali na gowa wełniano mycka. Może chorowoł na uszy?
A co do grzmotow, to spomniało mi się, jak za bajtla szłach ze starkom Bertom skonśik do dom. Już sie zaciongło i starka uwijali (spieszyła) się, coby uciyc przed dyszczym i burzom. Ale zastawiył (zatrzymał) nos jedyn klyta (też: pierdoła - gaduła; na gadatliwe kobiety mówiło się: klycino) i doł sie do łozprowki (chciał porozmawiać). Starka byli jacyś wylynkniyni i nawet stoć przi niym niy chcieli. W doma sie łokozało, co to skuli kapow (kapa - korona na zębach, ale też narzuta na łóżko, kapelusz grzyba albo czubek buta). Bo richtich, jak sie łośmioł, widać było, co mo w gymbie kupa żelazła i starka sie boli, co w niego może szczelić pieron. Toż łomijejcie takich z daleka.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze