"Wiyrchnie łachy" (ubrania, które było widać) i to, co nosiyło sie "pod spodkym" (pod spodem), były na beztydziyń i niydziela. Ale nojlepsze "łoblecynie" (ubranie) wisiało "narychtowane" (przyszykowane) w "szranku" (szafie), jakby trza było iś do dochtora, bo porzonny kobiycie ino tam godziyło sie "seblyc" (rozebrać).
Nojprzod "łoblykało" (ubierało) sie "szlipry" (też "ślipfry" - majtki), a jak było zimno, to "dynamohołzy" (godali na nie tyż "dynamoki" - ciepłe majtki z nogawkami, reformy). Kedyś szyło sie je z dziurom, a właściwie "szlicym" (rozcięciem), coby w razie potrzeby niy musieć jich seblykać. Ale żeby niy wioło po "puklu" (garb, ale też plecy), bo "podblyczka" (też "unterhymd" - podkoszulek) przi schylaniu mogła sie "dźwignonć" (podnieść), prziszywało sie do ni "spodnioki" (kalesony) abo dynamohołzy (teroz sie na to godo pajacyk abo śpiochy). Nosiyły to "wojoki" (żołnierze) i kowboje na Dzikym Zachodzie, a potym ślonske "pyrtki" (małe dzieci). Ale zaniym to sie seblykło, mogło już być po ptokach. I wymyślyli klapa na "rzici" (tyłku). Klapa to nic inkszego jak "przeszczidzony" (przecięty) konsek "sztofu" (materiału) i prziwionzany "szplatkami" (tasiemkami) abo zapinany na "knefle" (guziki).
Potym dziołchy łoblykały "bisynhalter" (też "cycynhalter", "lajbik" - stanik, biustonosz), a na to "spodnica" (halka, ale "spodek" to spódnica). Te, co nosiyły sie po chopsku, miały "unteroki" (marszczone, wykrochmalone halki z koronkami). A potym przichodziyła kolyj na haltry. Bo "halter" to zapinka, sprzączka, ale tyż "posek" (pas) do noszynia "sztrymfow" (pończoch). Przodzi szło kupić ino "glajzoki" (grube pończochy w prążki). Na taki posek godali tyż "sztrymfhalter" abo "sztromfgurtel" i jeszcze "guminhalter" (gumowy pas do pończoch). Haltry to tyż "guminy" (gumki) z żabkami, do kerych zapinało sie sztrymfy. A jak sie taki gumin "przetargoł" (podarł) abo "straciył" (zgubił), to stykło wzionć mały pinionc. Były tyż "sztrombandy" (podwiązki) z guminow łod "krałzow" (słoików). Ale podwiązki nosiyły tyż chopy, coby jym "zoki" (skarpety) niy spadowały. Godali na to "zokynhalter".
W nocy kobiyty spowały w "nachthymdach" (nocnych koszulach) i "harnecu" (cienka siatka przytrzymująca fryzurę) abo miały na gowie "wiklery" (wałki), a chopy spowały w "unterhołzach" (kalesonach do spania), "szlafmycy" (czapce) z "bomblym" (pomponem) i coby wons jym sie w nocy niy przekrziwiył, zawionzowali go "bindom" (opaską). Na "nachtiszu" (nocnym stoliku) kładło sie "gybis" (protezę zębową), a pod łożkym "nachtop" (też "topek" - nocnik). No i "lacie" (papucie bez pięty) abo "kameloki" (też "kamelszuły - obuwie domowe z wielbłądziej wełny, bo "kamela" to wielbłąd). A co do wonsa, to jeszcze dziś widza starego Andrusa, jak szeł łod "borsztajna" (krawężnika) do borsztajna "łożarty" (pijany) do dom, a na "gymbie" (twarzy) mioł wons ino po prawy stronie, a broda ino po lewy. "Ponoć" (podobno) "wetnył" (założył) sie z kamratami i za pora "ceski" (drobny pieniądz, też 10 groszy) zrobiył z siebie "kaspra" (pajaca). Chopy w zima, coby jym sie "dakle" (uszy) niy łodmroziyły, pod "myckom" (czapką) abo "hutym" (kapeluszem), bo "cypelmycow" (czapek naciąganych na uszy z bomblym) niy mieli, nosiyli "ornklapy" (nauszniki).
Niykere chopy, głownie "byamtry" (urzędnicy), co to musieli chodzić do roboty w "łoberhymdach" (koszulach), łoblykali "formetle". Formetla to "er-zac" (namiastka) koszule, kero skłodała sie z "kragla", czyli kołnierzyka lub stójki, przodka, co wyglondoł jak "laclik" (śliniak), i "sztulpow" (mankietów). Na to łoblykało sie "westa" (kamizelka), a potym "szaket" (marynarkę). A wszysko "skuli" (z powodu) tego, coby "uszporować" (zaoszczędzić) na praniu, "biglowaniu" (prasowaniu), "szkrobiyniu" (krochmaleniu), a i w szranku łostało wiyncy "placu" (miejsca). Szporowało sie na kożdym kroku, a nojgorzi było w roku 1922. Godało sie nawet, co pinionc zeszeł na psy. Bo przodzi za 1000 "markow" (marek) szło kupić 20 "ancugow" (garniturów), a potym ino westa. 900 markow kedyś kosztowoł "klawiyr" (fortepian), a za pora dni jedna pora papuci. Za 800 markow szło dostać 120 "fetnych" (tłustych) gynsi, a za tydziyń "plisiowy" (filcowy) hut. Za 600 markow miało sie motocykel, a potym font masła. Zaś za marka szło sie kedyś dobrze pojeś, a za niydugo tela chcieli za jedyn "zaruściały" (zardzewiały) "colok" (gwóźdź calowy), kery niy był nawet na tela mocny, coby sie na niym z "lankoru" (zgryzoty) łobwiesić. Na wszysko trza było "dować pozor", bo roztomajte "bukse" (łobuzy) poradziyły seblyc nawet stracha na "dziamble" (też "cilip", "ciompel" - wróbel). Ino niyjaki Mandrysz w 1930 r. łokrod sie som. No prawie, bo jak poszeł na "muzyka" (zabawa) do szynku, to skrył przed złodziejami 15 tys. zł w "kachloku" (piecu kaflowym). A że tańcowało sie tam na dworze, jak wrociył do dom, to "gibko" (szybko) "nahajcowoł" (napalił w piecu). "Skapnył" (spostrzegł) sie dopiyro, jak cołki majontek wylecioł kominym. Toż sami widzicie, co nojlepi mieć "złocioki" (złote monety).
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze