Na świyntego Walyntego nojlepi wzionś „libsta” (narzeczoną) abo „szaca” (narzeczonego) na łodpust do Bieronia. Downi sie godało, co dziołcha dobrego chopa znojdzie w kościele na Niyszporach, bo na mszo to kożdy idzie, a na Niyszpor ino ci nojporzonniyjsi. W Bieroniu majom drzewniany kościołek, na kery godajom „Walyncinek”. Ale noprzod świynty Walynty był patronym tych, kerzi „mieli coś z gowom” (cierpieli na chorobę umysłową) abo dopodały jich „krymfy” (padaczka, konwulsje). A że sie godo, co jak ftoś niy wiy, co robi, to abo jes gupi, abo sie zakochoł, toż tyn Walynty pasuje prawie do kożdego.
Walynty był dochtorym i biskupym. Wtynczos, kej żył, zakozali żynić sie chopom łod łoziymnostu do czidziestu siedmiu lot, bo ftoś se „znokwiył” (wymyślił), co ze samotnych pódzie zrobić lepszyjszych „wojokow” (żołnierzy). Ale Walynty widzioł, jak te synki przajom swojym dziołszkom i po kryjomu ślub jym dowoł. Kej sie to wydało, zaroz go „zawarli” (zamknęli) w „hereście” (więzieniu). I ponoć „trefiył” (spotkał) tam modo, „gryfno” (piękna) „cera” (córka) jednego „wachtyrza” (dozorcy). Ale borocce cośik na łocy padło i „łoniywidziała” (straciła wzrok). Walynty sie tym przejon i zacon ji mocno przoć. I łona naroz „łowidziała” (odzyskała wzrok). Toż to był cud, ale Walynty 14 lutego przipłaciył go życiym. Przodzi jednak napisoł do ty dziołchy „libysbrif” (list miłosny), kery podpisoł „Łod Twojego Walyntego”. Toż sami widzicie, co niy taki świynty był tyn Walynty.
<div class="gazetaVideoPlayer"><div><iframe allowfullscreen="yes" src="https://www.gazeta.tv/plej/19,98476,21357755,video.html?autoplay=true&title=1" width="620" height="384" scrolling="no" frameborder="0"></iframe></div></div>
Świynto przonio mieli już w XIV wieku – noprzod w Anglii, a dopiyro potym trefiyło do Hameryki. I tyż dowali se „gyszynki” (prezenty). Dziołszki dostowały łod chopcow „ponki” (jabłka). Ale niy take, co teroz kupuje sie na „sztandzie” (stoisku), ino polone lukrym i „wrażone” (włożone) do gryfny krzinki prziłozdobiony łostamajtymi „ciaćkami” (błyskotkami). Ważne, żeby sie „miechtało” (błyszczało), coby „frelka” (panna) zwobić. A że świynty Walynty napisoł do dziołszki, kery przoł, libysbrif, toż i inksi, łod 1848 roku, tyż zacli posyłać se nawzajym „brifkarty” (kartki pocztowe). My niy byli tacy „gibcy” (prędcy) i u nos te świynto przonio zacło sie pod koniec XX wieku.
Handlyrze „wajali” (narzekali), co miyndzy Godnymi Świyntami a Wielkanocom nikere „gyszefty” (firmy) mogom zbankrocić i beztoż musieli ludziom z „kapse” (kieszeni) wyciongnońć piniondze. Może to i dobrze, co padło na świyntego Walyntego, bo przeca niy ma nic złego w tym, co jedyn drugymu przaje. Ale zrobiyło sie z tego świynto najbarzi nakozane, a przimus jest wiynkszy niźli za komuny na 1 Maja, co to kożdy musioł iś na pochod. Jedyn na drugego „ciśnie” (wymusza, naciska) i wszyndy godo sie ino ło tym, fto komu posłoł brif abo brifkarta, kupiył bilety do kina, „blumy” (kwiatki), „konfekty” (bombonierkę). Bo jakby sie taki trefiył, kery zapomnioł, byłaby wielgo łobraza i kupa zgorszynio. A na gyszynk kupuje sie nojniypotrzebniyjsze rzecy, co to pokozać komuś potym „gańba” (wstyd). I kożdy, choćby ino dlo świyntego spokoju, lezie do konzomu i wydowo piniondze. Prowda, na świynta abo „gyburstag” (urodziny) tyż sie dowo gyszynki, ale „dowejcie pozor” (uważajcie), coby nom to niy spowszechniało. Bo kej kożdy dziyń bydymy jodać „klyjze” (kluski), rolady z „habaniny” (wołowiny) i „blaukrałt” (czerwoną kapustę), to żodyn niy bydzie sie „radowoł” (cieszył) na niydzielny łobiod.
Nigdy u nos niy było tego, coby sie karlus i libsta „łobłopiali” (obejmowali) na drodze, dowali se „dzióbka” abo „kusika” (całusa). Nojwyży był to „handkus” (pocałunek przekazany ręką), a i tak po kryjomu, nigdy „ofyn” (bezpośrednio). Przi ludziach niy było tyż żodnego „halanio” (głaskania). Dopiyro po „smowinach” (zaręczynach) modzi mogli iś se razym na szpacyr, ale w bioły dziyń i nigdy do lasa. Nikerzi pedzom, co jo jes „stary daty” (zacofana), ale psinco prowda. Kożdy sie „miarkowoł” (miał umiar), coby „frelce” (pannie) i swojym łojcom niy narobić gańby. Wiadomo, co kożdy „absztyfikant” (zalotnik) chcioł sie dziołszce „przichlybić” (przypodobać) i dowoł ji gyszynki. Zeszczelył papiorzane blumy w „szizbudzie” (strzelnicy) na łodpuście abo „srogi” (duży) lizok, mog ji tyż fondnońć jazda na „kecioku” (karuzeli łańcuchowej). Dopiyro jak sie miało ku żyniacce, dowało sie jakoś „medalyjka na kecie” (medalik na łańcuszku), „armband” (bransoletkę), a jak kogoś było stykać, to pieszconek.
Inksze casy, inksi ludzie i te przonie niy take jak downi. Trocha żol, ale przidzie i mie na to przibadać.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze