Chnet (wkrótce) bydzie Barborka - świynto grubiorzy abo bergmonow (górników). Ale niy take jak downi - gruby (kopalnie) pozawiyrane, bergkapele (górnicze orkiestry) idzie porachować na palcach jedny rynki, a trefić (spotkać) Skarbnika to jak wygrać w totolotka.
Kej (kiedy) ino (tylko) pamiyntom, zawdy w niydziela siodalimy ze starzikami i łojcami przi Barborce - ołtorzu św. Barbary w kościele na Nikiszu. Kożdy mioł tam swoj plac (miejsce), bo w ławkach, za szkłym, wypisani byli ci, kerzi se tyn plac łopłaciyli. Gryfne ołtorze św. Barbary som tyż w kościołach na Zołynżu i w Bogucicach, a w Dymbie, kaj przodzi była gruba Gottwald (jeszcze przodzi Eminyncjo), a terozki som wielge konzomy, mogymy porzykać w downy maszynowni, w kery dzisiej jest kaplica św. Barbary. Downi na kożdy grubie w cechowni, kaj zbiyrały sie bergmony, zaniym śjechały szolom (windą kopalnianą) na doł (pod powierzchnię), były łobroz abo figura jejich patronki. W cechowni robiyło sie tyż felezunek - sprowdzało, fto prziszeł na szychta, a fto mo bumelka. Byli i tacy, kerzi na doł niy sjyżdżali, ino robiyli na wiyrchu i spatrzowali (starali się, organizowali) wszysko, coby na grubie szło fedrować. Godało sie na nich kalfaktor.
Na dole kedyś robiyli niy ino bergmony - łostomajte ślepry (ładowacze) i hajery (rębacze), ale tyż konie, kere ciongły kolaski (wagoniki) z wonglym. Pozor na nie dowoł (uważał) i ło nie dboł bergmon zwany koniorzym. Konie miyszkały w masztalni (stajni) i łostowały tam do końca życio. A że robiyły durch (ciągle) po ćimoku, choć były dobrze futrowane (karmione), fedrowały jakeś 10 lot, a potym ślepły. Na podziymno kolyjka, bo były tyż take, co woziyły wongel w lufcie (powietrzu), godało sie beker, a na lampka na łostatniym wagoniku kaplicka.
Grubom reskiyrowoł (rządził) dyrechtor, kery, jak już przijechoł do roboty, to siedzioł na skórzanym zeslu (fotelu) i choć mioł swojich sztajgrow, tak po prowdzie ło tym, co sie dzieje na dole, niy mioł bladego pojyncio. Bo tam reskiyrowoł ftoś inkszy, chop z dugom, siwom brodom, na kerego godali Skarbnik, Pustecki, Szarlej, Zabrzeski i jeszcze inacy, ale nojwiyncy sie słyszało ło tym piyrszym. Był to dobry duch gruby. Miyszkoł w ni łod zawsze i wachowoł (pilnował) skarbow, kere tam były skryte: wonglo, soli, śrybła, cynku i rudy. Ci, kerzi go widzieli, padali, co był mały i może to być prowda, bo wielgi by sie niy śmieściył (zmieścił) do kożdy dziury. Pokazowoł sie przeblecony za sztajgra z kilofym i świyckom abo karbidkom. Bywało, co niy pokazowoł sie wcale, ale i tak wszyscy wiedzieli, co łon tam jest. Godoł niywiela, świyciył po ćimoku, jego łocy były cerwone, zielone, modre abo corne, a złote knefle (guziki) przi jupie (kurtce) miechtały (świeciły) sie z daleka. Kurzył (ćmił) faja i mioł diobelski śmiych. Niy dziwota, bo nikerzi widzieli, co jedna jego noga była ludzko, a zamiast drugi mioł końske abo diobelske kopyto. I jak sie tu takego niy boć?
Skarbnik nigdy sie niy pokazowoł na wiyrchu, jakby sie boł jasności. Choć budziył strach i reszpekt, bergmony mu przoli, bo culi, co niy som na dole sami. Wierzyli, że dowajom na nich pozor św. Barbara i Skarbnik, kery pomogoł robotnym (pracowitym) i roztomajtym charyndzom (słabym, chorym), kerzi niy poradziyli wykustować familie. Groł nawet ś niymi w szkata. A łoni dzielyli sie ś niym tabakom (tytoniem) i żymłom (bułką) z masłym. Ale biada tym, kerzi probowali Skarbnika łocyganić i podtykali mu sznity z margarinom abo pogniecionymi kartoflami. Wtynczos poradziył być zymstliwy. Niy ciyrpioł larma (hałasu), gwizdanio, lyniow, sknyrow, tych, kerzi przeklinali abo znyncali sie nad koniami. Wiedzioł, kej bydzie tompniyńcie, wongel sie zapoli, zawali ściana abo wszysko zaleje woda i prowadziył bergmonow kajyndzi. Bo gruba była keby piekło i coby niy łostać w niym na zawsze, trza było sie przeżegnać i porzykać. Kamraty pozdrowiały sie słowami "Szczyńść Boże".
Grubow coroz myni, grubiorzy tyż, to kaj sie podzioł Skarbnik? Myśla, co nojgibsi znojdymy go w. muzyjum. Bo przeca Muzyjum Ślonske stoji tam, kaj downi była gruba Ferdynand, na kery kedyś fedrowały tysionce bergmonow. Potym przemianowali jom na Katowice, a na koniec zawarli. Trocha ś ni łostawiyli, trocha dobudowali, a co nojważniyjsze, nojwiyncy, tak jak downi, jest pod ziymiom. I choć niy znojdymy tam wonglo, to Skarbnik kajsik (gdzieś) być musi. Może siedzieć w kapsie (kieszeni) arbajtancugow (ubrań roboczych), kere wiszom na hokach (downi niy mieli szpindow - metalowych szafek na łachy), bo bergmony szły do badyhałzu (łaźni) blank (całkiem) gołe. Przeca niy bydzie cichtowoł na (wypatrywał) downych kamratów skryty w spodniokach (kalesonach) abo w fuzlapach (onucach). A już na pewno go łobejrzycie na łobrozach ślonskich malyrzy, kerzi malowali sami z siebie. Bo łoni tyż kedyś robiyli na grubie i pewnikym niyroz Skarbnika trefiyli.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze