Downi to sie cowiek nojlepi wywcasowoł w doma. W lato jedni jeździyli do wodow (do uzdrowiska), inksi a letnisko (do miejscowości wypoczynkowej), a Ślonzok był szczynśliwy, jak niy musioł sie ruszać z chałpy i mog robić, co chcioł. Ale tak mu sie ino zdowało. Bo po prowdzie to robiył zawdy to, co mu kozała jego ślubno.

Toż jak chop mioł urlop, dali mu sie duksi pospać, nawet piwo wypić, ale już na wiecor wszyscy zacli deliberować (naradzać się, uzgadniać), co latoś (w tym roku) jest w doma do roboty. Bo że trza wyrojmować (wysprzątać, ale wyrajmować znaczyło usunąć popiół z pieca) gora (strych) i pywnica, rozumiało sie samo przez sie. Noleżało sie ugodać (umówić), eli (czy, ale także: jeśli) bydzie sie malować i sztrajchować (też lakować - malować farbą olejną) kuchnia, izby (pokoje), antryj (przedpokój) i siyń, eli styknie ino wypucować (wyczyścić) ściany. A robiyło sie to. chlebym. Brało sie wielgi bochyn, wydubowało co było driny (w środku) i ugniotało z tego kulki, kerymi pucowało sie ściany. Szło tyż poprobować zrobić to szwamym (gąbką). Jak niy pomogło, trza było wołać malyrza.

Kożdy mioł swojego. U nos malowoł Lukosz, a u inkszych Kozioł. Łoni wiedzieli nojlepi, kej trza ściany dropać szpachtlom (szeroki nóż malarski) ze stary farby, a kej idzie (można) malować na wiyrch. Przi dropaniu połno było marasu (brudu, bałaganu), a na delowce (podłodze) leżały kupy pucu (tynku). Toż przodzi musiało sie wyrojmować i poprzikrywać szranki (szafy), powynosić pierziny, stoły i stołki, lojfry (chodniki) i tepichy (dywany). Te łostatnie sie prało i wiyszało na klopsztandze (trzepaku). A potym to już było w izbie pełno kiblow (też ajmer - wiadro), biksow (metalowych puszek) z farbom, a nojbardzi zawodzała (przeszkadzała) drabina, na kery stoł malyrz. Nojprzod miyszoł w kiblu szlomkryjda (kreda malarska). Kolor ścianow szło se wybrać, ale gipsdeka (sufit) zawsze musiała być bioło i beztoż dodowało sie do szlomkryjdy cinkwajs (biel cynkową). Pod gipsdekom robiyło sie kolorowe sztrajfy (paski). Na ściana szło sie ciepnonć walca (położyć wzór przy pomocy malarskiego wałka). Mogli my se wybrać kwiotki, kryski, kołka, szmaterloki (motyle), gwiozdki abo inksze cuda i wyglondało to keby (jakby) tapyjta.

W kuchni, antryju i na siyni, tak łod delowki do połowy ściany, wszyscy mieli zokel (też yjlzokel - lamperię), kery sztrajchowało sie lakfarbom (farbą olejną). Zokel, nawet jak był łopaprany (brudny, ale spaprać znaczyło też: zepsuć), szło potym leko umyć. Miyndzy ścianom a delowkom była fuslajsta (listwa przypodłogowa), a na delowce deski, szperplata (dykta) abo flize (kafelki). Do delowki potrzebny był fernajs, ale co to było, żodyn już niy pamiynto. W gazycie "Katolik" z 1888 roku znodłach anons, co "J. Klaus polyco farby, lak i pokost (fernajs)". Byłby to jakiś impregnat abo podkład. Spomnioł mi sie taki wic (kawał): Przijechoł Makslik do Sosnowca, coby se kupić wszysko do sztrajchowanio delowki. Ale wloz przodzi do szynku i zamowiył se kawa ze szlagzanom (bitą śmietaną), krepela (pączek) i sznapsa (kieliszek wódki).

Kelner niy mog tego spokopić (zrozumieć) i zawołoł szefa, a tyn se pomyśloł, co Makslik jest jakiś auzlynder (cudzoziemiec) i sie spytoł: Pan Polak? A Makslik zrozumioł "po lak" i łodpedzioł: Niy, po fernajs.

Sztrajchowało sie tyż dźwiyrze, ale przodzi trza je było wypucować szmyrgelpapiorym (też glaspapior, pucpapior - papier ścierny). Tak samo było z łoknami - w tych trza było jeszcze kajniykaj (gdzieniegdzie) do szparow naciś kitu. Nojwiyncy zwady (kłótni) było przi wybiyraniu walce, coby była gryfno i inkszo niźli u somsiodow. Po jednym malowaniu, jak już wszystko było fertich (gotowe), prziszła do nos ciotka Paula. Cekali my, aż pochwoli cołko robota, a łona stoła, kiwała gowom i sie spytała: Jakżeście to zrobiyli, co ściany mocie pomalowane, a walca łostawiliście ta sama? I dopiyro wtynczos my sie kapli, co muster (wzór), kery my se wybrali, był gynał (dokładnie) taki som, jaki my mieli przodzi.

A po takym urlopie kożdy chop wielce sie radowoł, kej mog iś nazod do roboty.

Monika Tutak-Goll poleca
Czytaj teraz
Więcej
    Komentarze
    Pani Basiu prosze o wiecej! hehehe
    już oceniałe(a)ś
    1
    0