Downi na łodpust sproszało sie gości, i to takich z dalsza. Przijyżdżali ?drabiniokami? (wozami drabiniastymi) na suma, a potym szli na łobiod do familie. A bajtlom wciskali zawsze jakiś grosz, coby mieli na romel.

U mie w doma na łodpustowy łobiod zawdy musiała być gynś. I dwojake kloski - corne i biołe. A do kawy kołoc i makrony. Ale przodzi szło sie do kościoła i niy na łostatni driker (na ostatnią chwilę, a jak ktoś się bardzo spóźniał na mszę, to godali co idzie "kapelonka seblyc", czyli rozebrać wikarego po mszy). Wielke, czyli suma - była przeważnie z asistom (koncelebrowana) i twała dugo, a potym była procesjo, w kery szli bergkapela, Matki Polki w biołych, wyszkrobionych (wykrochmalonych) czepcach, co wyglondały jak huty (kapelusze) na gowach (jakbyście chcieli se je zoboczyć, to som wymalowane na łobrozie Ewalda Gawlika "Pielgrzymka z Piekar Śląskich"), dziołchy we wionkach i ślonskich strojach, dziołszki po biołymu z lelujami i cołko reszta. Na łodpustach bywały tyż dziady i dziadowki (żebraczki), kerym noleżało wciepnońć (wrzucić) jakiś pinionc. Ale trefiały sie tyż take, co miały trzi rynce - dwie swoje i jedna prziprawiono, kero była złożono do rzykanio. Zaś tom swojom, co jym łostała, wyciongały ludziom z kapsow (kieszeni) co sie dało.

Kożdy kupowoł oblaty

Bajtle w kościele myślały ino ło romlu (odpustowym lunaparku). Na sztandach (stoiskach) i w feferbudach (budach odpustowych ze słodyczami, także miętowymi) przedowali maszkyty (smakołyki). Były makrony (makaroniki, kokosanki), ale take ańfachowe (pospolite), bez kokosflokow (wiórków kokosowych), ino z hawerflokami (płatkami owsianymi) abo z tartom żymłom (bułką). Przedowali tyż piernikowe serca, na kerych kolorowym lukrym było wypisane, że synek przaje dziołszce abo że mo jom rod, bombony łobkulane (obtoczone) w jakymś szekuladowym erzacu, szekuladowe nyjgerkusy (pocałunki Murzyna), a dlo dzieckow rożańce z malutkich ptysiow abo z pudrowych dropsow, co to wiyszało sie je na karku i muldało (ssało). Kożdy kupowoł oblaty (cienkie, okrągłe wafle filowane, czyli nadziewane cukrem pudrem). Mie smakowały waflowe miśki z biołom masom driny (w środku) i słodke myszki z jakegoś guminu. Była tyż cukrowo wata, ale nikerzi woleli kiszone łogorki z becki.

Romel sie dugo spominało

Na inkszych sztandach przedowali świynte łobrozki, baliki (piłeczki, często umocowane na gumie), szupargi (bąki zabawki), fyrtoki (wiatraczki), drzewniane forki (małe furmanki) i ptoki, co ruszały krzidłami. Mie kedyś kupiyli papiorzany paryzol i tak żech sie niym asiyła (szczyciła, pyszniła), co mi nawet zrobiyli fotografio. Dlo chopcow nojważniyjsze były placpatrony (kapiszony) i małe rebuliki. A jak ftoś chcioł se richtich poszczylać, to mog iś do szizbudy (strzelnicy), kaj trza było cylnonć (trafić) do papiorzanych kwiotkow. Na romlu były tyż karasole - take z konikami dlo nojmodszych i kecioki, kaj stołki były uwionzane na kecie, czyli łańcuchu.

Anna Gamdzyk-Chełmińska poleca
Czytaj teraz
Więcej
    Komentarze