W piyrszy wojnie Ślonzoki biyły sie za Niymcow, "kerzi" (którzy) choć przegrali, "dali" (nadal) sie sam rzondziyli. Nasi dwa razy probowali zrobić z tym porzondek, ale sie niy udało. Wielge mocarstwa zarzondziyły, coby zrobić "welunek" (głosowanie), do kogo Ślonsk mo noleżeć. Jak do tego prziszło, hotele były pełne i jedyn adwokat niy mioł kaj spać. Ale kamrat zgodziył sie wzionć go na "kwatyra" (mieszkanie).
Jak portier spytoł sie ło nazwiska, to myśloł, co go "robiom za bozna" (żartują z niego), bo usłyszoł, iże sie mianujom Pośpiech i Wolny. Musieli mu "wytuplikować" (wytłumaczyć), co jedyn to adwokat Konstanty Wolny, a drugi ksionc poseł Paweł Pośpiech. A tam "kaj" (gdzie) mieli spać polske kuriery, tyż była "ciźba" (tłok) i rano sie wydało, że w jednym łożku spali Wilk z Zajoncym, a w drugym Pajonk z Bonkym. Wolny, jak sie ło tym dowiedzioł, to spominoł, co mioł w sondzie sprawa kaj przeciw siebie stowali Wrobel i Kawka, a świadkowali jym Czapla i Skowronek. A w inkszy Baryton procesowoł sie z Basistom, a sondziył jich Gemoll.
Ale welunek niy poszoł po naszy myśli, bo Niymce zwiozły tych co sie "samkej" (tutaj) rodziyli, a u nich robiyli na grubach. Wtedy Wojciech Korfanty doł rozkaz i wszyscy powyciągali to, co mieli zakopane abo skryte: "gywery" (karabiny), "flinty" (strzelby), "rebuliki" (rewolwery), a jak niy było nic lepszego "na podoryndziu" (pod ręką), to i "luftbikse" (wiatrówki) sie przidały. Nikerzi mieli "handgranaty" (granaty ręczne). W nocy z 2 na 3 maja wybuchło III powstanie ślonske. Jak ftoś był za Niymcami, to siedzioł w doma, bo po jejich stronie biyły sie prowdziwe wojoki. Ci, co byli za Polskom, szli jak stoli - w ancugach, myckach i dziurawych szczewikach, bo mundury to jym poszyli dopiyro jak było po wszyskym.
A gańba było do powstanio niy iś, choć modego życio zawdy szkoda. Powstańce goniyli Niymcow i doszli pod "Annaberg" (Górę św. Anny), kaj była nojwiynkszo bitwa. Wielu łostało tam na zawsze. A matki "labiydziyły" (uskarżały się): "Kajze mi sie podzioł moj synocek miyły, pewnie go w powstaniu Grynszuce zabiyły" (Później dokonano zmiany w tekście pieśniczki na "złe wrogi zabiyły", a Grynszuce pochodzą od słowa "Grenzschutz", niemieckiej formacji wojskowej ochrony pogranicza).
A potym Ślonsk podzielyli i kyns dostoł sie Polsce. Muszymy pamiyntać ło tych co sie w powstaniach ło Polska biyli i łosprowiać to bajtlom.
A nojlepi wzionć jich do Muzyjum Powstaniow Ślonskich w Świyntochłowicach. Tam na "poru sztokach" (kilku piętrach) pokazujom, jak to richtich było. Noprzod zoboczycie film, na kerym nikerzi bydom "ślimtać" (płakać), jak łobejrzom, co ludzie musieli tukej wyciyrpieć. A potym telefon pogodo sie z wami po ślonsku i bydziecie mogli wsiednonć do "banki" (tramwaju) i zgadować, kaj łona jedzie. Zoboczycie ślonske miyszkanie, kaj za łoknym bydom sie gonić powstańce i "szupoki" (Schutzpolizei - policja) i do siebie szczylać. A niy wystroszcie sie, jak zacznie godać do wos chop z "papyndekla" (tektury).
Pódzie se tyż zawelować - bo dostaniecie dwie kartki, kere potym wciepniecie do urny, łoblyc powstańca (a dlo zmylynio bydzie tam "pikelhauba" - niemiecki hełm zakończony szpikulcem) abo zbudować woz pancerny. A jak ftoś bydzie "wrazicki" (ciekawski), to z wiyrchu może połoglondać, co robiom w powstańczym sztabie, abo bez luneta kuknonć, jak sie bijom. Na koniec poszukejcie, bo może wasz starzik abo prastarzik był w powstaniu, to go tam znojdziecie, bo jo swojego znodłach.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze