Łod dowiyn downa bajtle musiały "pylać" (biegać) do szkoły. A że "niy były tymu rade" (nie cieszyły się z tego), coby je "przekabacić" (skłonić do zmiany zdania), jak szły do piyrszy klase, dostowały "na wobika" (jako przynętę) tyta z maszkytami.

Trza było zapomnieć ło "pupynsztubie" (domku dla lalek), niy było już tela casu co przodzi coby iś na "szpilplac" (plac zabaw) poszczylać ze "szlojdra" (procy) do szopki Cympulika. Ale to może i dobrze, bo choć my mało kedy "cylli" (trafili), to zawdy dostowało sie za to "szmary" (lanie). Niydaleko miyszkoł taki Makslik kery mioł na gowie "sztyjhary" (obcięty był na jeża) i mało że wszyskich "napasztowoł" (zaczepiał), to jeszcze ze szlojdra do "dziamblow" (wróbli) szczyloł. Ale już niy musicie sie go boć, bo marnie skońcył. Niy było kej iś puszczać "dracha" (latawca), pojeździć na "rolerze" (hulajnodze), pograć w "kepki" (odbijanie piłki głową), cymbergaja (odbijanie monet grzebieniem) abo "klipa" (potrzebne były dwa kijki i dołek; tyn, co przegroł, był "klipa" - ciamajda, niezdara), pobawić sie "hampelmanym" (pajacem na sznurkach), w "Indianerow" (Indian) abo w kulanie pociorkow do "ducki" (dołka). Ino na "pauzach" (przerwach) szło zagrać w "szajba" (odbijanie od muru metalowych krążków z dziurą w środku) abo "kestle" (klasy). Niy było takich "szpilcojgow" (zabawek) jak teroz.

Downi kożdy "szkolorz" (uczeń) mioł zamiast "heftu" (zeszytu) kamiynno "tabulka" (tabliczka) na kery wszysko dropało sie "rysikym" (mógł to być kawałek drutu). Potym ściyrało sie to mokrym "szwamym" (gąbką) i była keby nowo. Jak nastoły hefty i "blajsztifty" (też "blaje" - ołówki) kere musiały być "naszpicowane" (naostrzone), w piyrszy klasie kożdy mioł "ślabikorz" (elementarz). Potym pisało sie "piorkym" (stalówką), ale do tego potrzebno była "tinta" (atrament). Kupowało sie jom w małych flaszeckach i przelywało do "tintynfasa" (kałamarza). W kożdy ławce na środku była zrobiono dziura kaj sie go wkłodało i "tonkało" (maczało) tam piorko. Pokozały sie tyż "filery" abo "filoki" (wieczne pióra). Pamiyntom, co łojciec dostoł kedyś na gyszynk filer Pelikan ze złotym piorkym, ale mie go nawet chycić niy dali, bo był barzi łod parady niźli do pisanio. A na koniec trefiyły do nos chińske dugopisy i niy pomogło godanie co łone "hanszrift" (charakter pisma) nom popsujom. Kożdy musioł taki mieć.

Wszyske "szkryfloki" (przybory do pisania i malowania; "szkryflać", "kryklać" - gryzmolić) wkłodało sie do "fyjderbikse" (też "fyjderkastle" - piórnika). A potym hefty i ksionszki łoprawione w mocny papior na kerym niy było widać żodnych "fetflekow" (tłustych plam) "wrażowało" (wkładało) sie do "pukeltasze" (tornistra). Jo miała corny, skorzany i dopiyro w czworty klasie sprawiyli mi normalno "tasia" (też "tasza" - torba) z "hynklym" (rączką).

Prawie kożdy co szeł do piyrszy klase, dostowoł zrobiono z "papyndekla" (tektury) i łowiniynto celofanym "tyta" (miała kształt rożka). Prziszło to do nos z Niymcow w miyndzywojniu. "Driny" (w środku) były maszkyty. Jedni dostowali "konfekty" (czekoladowe cukierki), a inksi "szkloki" (landrynki). Zaś na doł kładło sie papior, coby sie bajtlom łod tych "bombonow" (cukierków) zymby niy podziurawiyły.

W piyrszy dziyń szkoły dziołchy łoblykały biołe bluze i "faltynroki" (też "plisynroki" - plisowane spódnice). A na nogach miały "glajzoki" (pończochy lub rajstopy w prążki). Potym łoblykało sie mondurek. Musioł być "modry" (niebieski) abo corny, z podszewki, a przi "karku" (szyi) mieć bioły "kraglik" (kołnierzyk, "kragel" - kołnierz). Trza go było kożdy dziyń wyprać, "wybiglować" (wyprasować) i "prziheftować" (przyfastrygować). Na rynkowie kożdy mioł prziszyto, a niy zapniono "szpyndlikami" (szpilkami) ani "zicherkom" (agrafką) tarcza. Chopcy mieli modre bluze. A że w szkołach niy było downi "haźlikow" (ustępów) ino latryny (wolnostojące drewniane wychodki), w klasie stoł "waszpek" (miednica), a "hantuch" (ręcznik) wszyscy musieli nosić w pukeltaszy.

Zaniym poszłach do szkoły, starka prowadziyli mie do kościoła na "katyjmus" (katechizm). Ucyła nos "klosztorno panna" (zakonnica) i łosprowiała co Matka Bosko ukozała sie dzieciom w Portugalii. A w doma kozali mi "dować pozor" (uważać), coby niy godać na religii po naszymu. Jak sie siostra na drugi roz spytała kaj było to łobjawiynie, toch ino myślała ło tym, coby łodpedzieć cysto po polsku, bo niy poradziyłach "zmiarkować" (domyślić się), co jest po ślonsku, a co niy. Wiedziałach, że nazywało sie to jak jakiś chopski łach. Ale za "wiela" (dużo) tego było: "spodnioki" (kalesony), "batki" (spodenki), "portki", "galoty" (spodnie). I co tu wybrać? "Gibko" (szybka) decyzjo i wyrwałach sie jak filip z konopi: W Galotarii.

Monika Tutak-Goll poleca
Czytaj teraz
Więcej
    Komentarze
    Ale te mazurzenie nie na całym Śląsku występuje. W rybnickim tego w ogóle nie ma. Niektórych może to razić w czytaniu.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0