Historia orkiestry

Osiemdziesiąt lat
wielkiej muzyki

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia jest osiemdziesięciolatką z ogromnym dorobkiem i bogatym doświadczeniem, cieszącą się sławą na świecie i chętnie podejmującą nowe wyzwania. I nie ma w sobie nic ze staruszki.

„Za dużo gra się dziś w radio tak u nas, jak za granicą, muzyki lekkiej. Jest ona rzekomo przystępniejsza niż muzyka poważna. Ale przekonany jestem, że gdyby nadawano w tej samej proporcji i z tym samym uporem muzykę poważną, choćby nowoczesną, to najszersze rzesze słuchaczy rozsmakowałyby się w tej muzyce i umuzykalnienie społeczeństwa poszłoby zupełnie inną drogą” - mówił w grudniu 1934 roku Grzegorz Fitelberg dziennikarzowi miesięcznika „Muzyka”. Dopiero co porzucił z hukiem, wywołując zresztą mały skandal dyplomatyczny, stanowisko pierwszego dyrygenta Orkiestry Symfonicznej Radia Ukraińskiego w Kijowie. Ze współpracy nic nie wyszło podobno dlatego, że nie pozwolono mu zatrudnić tam polskich solistów.
W Warszawie natychmiast zaproponowano mu kierowanie Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia. Szef działu muzycznego tej instytucji, Edmund Rudnicki, starał się o jej powołanie już od pewnego czasu. Własna orkiestra miała dać radiowcom możliwość dzielenia się ze słuchaczami kanonem literatury symfonicznej, ale przede wszystkim promowania polskiej muzyki na nieosiągalną wcześniej skalę.

Twarze pobladłe z emocji

Zimą 1934 roku jednak nie za bardzo było jeszcze kim kierować, w radiu grał zespół złożony w większości z muzyków Filharmonii Warszawskiej, angażowanych w zależności od potrzeb. Niemal rok zajęło Fitelbergowi kompletowanie samodzielnego zespołu i pertraktacje z filharmonią, która zdecydowanie nie życzyła sobie w stolicy żadnej konkurencji.
Ostatecznie staranną selekcję przeszło 51 osób, w tym młoda skrzypaczka i kompozytorka Grażyna Bacewicz.
2 października 1935 roku zespół stawił się w studiu w komplecie. Tego dnia melomani czekali przy radioodbiornikach na kolejną część audycji poświęconej twórczości Fryderyka Chopina, a nowa orkiestra po raz pierwszy miała zagrać przy włączonych mikrofonach. „Skupione, pobladłe z emocji twarze muzyków. Oczy wpatrzone w dyrygenta. Instrumenty jakby związane niewidzialnymi nićmi z pałeczką pana Fitelberga. Cała Polska słucha” - relacjonowano wydarzenie w tygodniku „Antena”. Koncert zgodnie uznano za wielki sukces, a niedługo później Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, dzięki transmisjom radiowym, słuchała już cała Europa.
Zespół grał koncerty nie tylko w radiowym studiu. W pierwszym okresie swojej działalności regularnie pojawiał się też m.in. w sali warszawskiego kina Roma (potem w Teatrze Wielkim). Próby organizowano w warszawskim Konserwatorium, ale również w sali miejscowego Klubu Wioślarzy. To właśnie u wioślarzy muzycy ćwiczyli przed konkursem orkiestr i dyrygentów zorganizowanym z okazji Wystawy Światowej w Paryżu w październiku 1937 roku. To był ich pierwszy zagraniczny występ. Jeśli mieli tremę, to dobrze ją ukrywali - jury nagrodziło orkiestrę i dyrygującego Fitelberga Złotymi Medalami.

Warszawa, 1937 rok, próba w Warszawskim Konserwatorium przed pierwszym wyjazdem zagranicznym do Paryża z okazji Światowej Wystawy Sztuki i Techniki

Warszawa, 1937 rok, próba w Warszawskim Konserwatorium przed pierwszym wyjazdem zagranicznym do Paryża z okazji Światowej Wystawy Sztuki i Techniki.
Fot. Laboratorium fotograficzne A. Sitkowskiego, Warszawa, Szpitalna 12 / archiwum NOSPR

Niemieckie mundury w studiu

Wracając z Francji, zespół po raz pierwszy odwiedził Katowice. W październiku otwierano tu właśnie gmach katowickiej rozgłośni Polskiego Radia, jeden z najnowocześniejszych w Europie. Kto mógł skuteczniej sprawdzić jego wartość niż radiowa orkiestra?
Dwa lata później wojna rozproszyła OSPR. Fitelberg zdążył jeszcze 17 września w bombardowanej Warszawie zorganizować muzyczną oprawę nabożeństwa transmitowanego z radiowego studia, potem wyjechał z Polski. Następne lata spędził, tułając się po Europie i obu Amerykach.
Gdy 25 marca 1945 roku orkiestra dawała swój pierwszy po przerwie koncert w studiu koncertowym rozgłośni katowickiej Polskiego Radia, wojna jeszcze trwała. To, że występ się odbył, i to w tym miejscu, to zasługa kierownika wydziału programowego radiostacji Zdzisława Hierowskiego. Miał mocne argumenty. W Warszawie nie było do czego wracać, wszystko leżało w gruzach. Tymczasem w Katowicach czekał nietknięty wojennymi działaniami budynek (przez ostatnie lata mieściła się w nim szwalnia niemieckich mundurów) z nowoczesnym studiem nagraniowym.
Zespół nie był kompletny. Witoldowi Rowickiemu, któremu powierzono zadanie kierowania orkiestrą, udało się zebrać zaledwie 16 osób. Z koncertu na koncert skład się jednak powiększał i w końcu wzbogacił się o osobę, bez której trudno sobie było go wyobrazić. Do Polski wrócił Fitelberg i w maju 1946 roku ponownie stanął na czele orkiestry. Niedługo potem została mianowana Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia.

W.Rowicki, Katowice-1947

Katowice 1947 rok, orkiestra pod dyrekcją Witolda Rowickiego w dużym studio Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach (pierwsza powojenna siedziba Orkiestry).
Fot. autor nieznany / reprodukcja Jan Zegalski / archiwum NOSPR

Prokofiew, Stalin i tancerki

Fitelberg zasłynął jako charyzmatyczny lider, niestrudzenie promujący nową polską muzykę, nie idący na kompromisy z władzą. Do legendy przeszła opowieść o jego reakcji na ogłoszoną w 1953 roku po śmierci Stalina żałobę narodową. Podobno stanął wtedy przed orkiestrą i powiedział: „Wczoraj umarł jeden z największych ludzi naszego wieku, człowiek o gorącym sercu i szlachetnym charakterze, autor wielu znakomitych dzieł. Proszę o uczczenie minutą ciszy śmierci mojego przyjaciela Sergiusza Prokofiewa”. Wielki kompozytor rzeczywiście miał to nieszczęście umrzeć tego samego dnia co Stalin, w związku z czym przeprowadzenie jego pogrzebu okazało się niemal niemożliwe.
Niedługo potem, w czerwcu 1953 roku, umarł sam Fitelberg. Kierownictwo orkiestry objął jego asystent, zaledwie 27-letni wtedy kompozytor i dyrygent Jan Krenz. Mimo młodego wieku poradził sobie na tym stanowisku doskonale i prowadził zespół z sukcesami przez następne piętnaście lat. W tym czasie orkiestra zyskała swoją pierwszą oficjalną siedzibę. Do tej pory, oprócz radiowego studia, regularnie odwiedzała też salę Filharmonii Śląskiej. Teraz w końcu symfonicy mogli zaprosić melomanów do siebie. W dziesiątą rocznicę obecności w Katowicach oddano im do użytku salę na 400 osób przy ulicy Plebiscytowej 3. Miejsce znane było katowiczanom jako dawne kino Capitol, ale służyło w przeszłości również innym celom, od pokazów rewiowych po walki bokserskie. I tak sala, po której wcześniej pląsały tancerki kabaretowe, stała się Radiowym Domem Muzyki im. Grzegorza Fitelberga.

Katowice, orkiestra pod dyrekcją Kazimierza Korda w sali na ulicy Plebiscytowej.

Katowice, orkiestra pod dyrekcją Kazimierza Korda w sali na ulicy Plebiscytowej.
Fot. Jan Zegalski / archiwum NOSPR

Orkiestra wyjeżdża do Warszawy. Prawie

Kolejne lata zespół spędził jednak nie tylko w swoim nowym domu, ale również intensywnie podróżując. W 1961 roku zagrał swój pierwszy koncert w La Scali, rok później w sierpniu wykonał w Edynburgu utwory Dymitra Szostakowicza w obecności kompozytora, a jesienią rejestrował w Londynie koncert dla BBC. Od stycznia do kwietnia 1963 roku Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia odbyła najdłuższą jak dotąd podróż w swojej historii, odwiedzając ZSRR, Mongolię, Chiny, Japonię, Hongkong, Nową Zelandię i Australię.
Orkiestra dała się poznać na świecie, co zaowocowało współpracą ze światowej sławy artystami. W lutym 1960 roku z WOSPR zagrał pianista Artur Rubinstein, a w czerwcu skrzypek Isaac Stern. Zgodnie z kierunkiem wyznaczonym przez Fitelberga orkiestra chętnie podejmowała się prawykonań utworów polskich twórców. Swoje dzieła powierzyli jej m.in. Witold Lutosławski i Henryk Mikołaj Górecki. Krenz uhonorował też swojego poprzednika, powołując Konkurs Kompozytorski jego imienia.
Gdy w 1967 roku Jan Krenz przenosił się do Warszawy, pojawił się pomysł, żeby orkiestra przeprowadziła się razem z nim. Na szczęście dla nas, również wskutek oporu muzyków, WOSPR została w Katowicach. Krenz do dzisiaj jest honorowym dyrygentem orkiestry.
Nowym kierownikiem został po nim Bohdan Wodiczko. Szef radiowej orkiestry bardzo mocno postawił na telewizję. Jej nazwę rozwinięto, była teraz Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji. Po nim orkiestrą kierowali znakomici artyści, z których jednak żaden nie zagrzał tu miejsca na dłużej: Kazimierz Kord, Tadeusz Strugała, Jerzy Maksymiuk, Stanisław Wisłocki, Jacek Kaspszyk. W końcu, we wrześniu 1983 roku, batuta trafiła w ręce Antoniego Wita -na następnych siedemnaście lat.

Prezent od partii

WOSPR nie pracowała już wtedy przy ul. Plebiscytowej. W 1980 roku oddano do jej użytku salę Ośrodka Doskonalenia Kadr Kierowniczych i Specjalistycznych przy placu Dzierżyńskiego (dzisiejsze Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek przy placu Sejmu Śląskiego). Gmach z reprezentacyjną salą na tysiąc miejsc, o którego wspaniałościach plotkowało się od dawna, miał służyć partyjnym zjazdom, ale zbudowano go nieco za późno. Podobno zaniepokojona strajkami władza wolała nie drażnić społeczeństwa eksponowaniem zbytków, w jakie opływa.
Niezależnie od tego, jaka była motywacja darczyńców, orkiestra w końcu zyskała siedzibę, w której mogła gościć swoją publiczność. Trzeba było tylko okiełznać dość niezwykłą, bo odwróconą, akustykę tego miejsca. Salę zbudowano bowiem tak, by odgłosy z widowni niosły się w stronę sceny, a dygnitarze w pełni mogli się rozkoszować grzmiącymi oklaskami. Jednak podczas koncertu skutkowało to tym, że muzycy nie słyszeli siebie nawzajem, prowadziła ich tylko batuta dyrygenta. „Chociaż muzycy często żartowali, że im również sprawia to przyjemność, jednak ze względu na złą akustykę męczyli się, a melomani nie słyszeli w pełni brzmienia orkiestry, powstawała bariera - my muzycy tu, na estradzie, a publiczność tam. Jakby dźwięk dobiegał z oddali, nie było tego, o co chodzi podczas koncertów, że muzyka nas zalewa, wnika w nas, uderza” - mówiła w wydanej niedawno książce „Dotknąć muzyki” obecna dyrektor NOSPR Joanna Wnuk-Nazarowa.

Katowice, 19.02.1982, próba koncertu pod dyrekcją Witolda Rowickiego w sali Ośrodka Doskonalenia Kadr Kierowniczych i Specjalistycznych przy placu Dzierżyńskiego.

Katowice, 19.02.1982, próba koncertu pod dyrekcją Witolda Rowickiego w sali Ośrodka Doskonalenia Kadr Kierowniczych i Specjalistycznych przy placu Dzierżyńskiego.
Fot. Jan Zegalski / archiwum NOSPR

Muzyka na kopalnianym placu

Gdy w 1999 roku ziściło się marzenie Wita i orkiestra została „Narodową” , Joanna Wnuk-Nazarowa była ministrem kultury. Dyrektorem naczelnym i programowym katowickiego zespołu została w 2000 roku. Rok później, w roli kierownika artystycznego, dołączył do niej Gabriel Chmura, zwycięzca Konkursu im. Herberta von Karajana w 1971 roku. W 2009 roku zastąpił go Jacek Kaspszyk, a w 2012 Alexander Liebreich.
Ten ostatni jest pierwszym, któremu przyszło pracować w nowej siedzibie NOSPR. Impuls do wzniesienia nowego gmachu dał przewodniczący Rady Programowej NOSPR Krzysztof Penderecki, który przekonał innych członków rady - Wojciecha Kilara i Henryka Mikołaja Góreckiego - oraz ówczesnego prezydenta Katowic Piotra Uszoka.
Międzynarodowy konkurs architektoniczny na projekt budynku, który miał stanąć na dawnym placu drzewnym kopalni Katowice rozstrzygnięto w grudniu 2008 roku. Jury przyznało zwycięstwo katowickiej pracowni Konior Studio. Całkowity koszt nowej siedziby, pierwszej powstałej specjalnie z myślą o NOSPR, wyniósł 265 mln zł, z czego połowa pochodziła z funduszy Unii Europejskiej, a połowa z budżetu miasta.
Podczas koncertu inauguracyjnego w październiku 2014 roku z NOSPR zagrał znakomity pianista Krystian Zimerman. Jego przyjaźń z katowickimi symfonikami zaczęła się już dawno. To oni akompaniowali mu i pozostałym uczestnikom podczas Konkursu Chopinowskiego w 1975 roku, który Zimerman wygrał.

Katowice, 1.10.2014, nowa Sala Koncertowa Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.

Katowice, 01.10.2014, otwarta dla mediów próba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia przed oficjalnym otwarciem nowej sali koncertowej.
Fot. Dawid Chalimoniuk / Agencja Gazeta

Nowe wyzwania

Z NOSPR w czasie jej długiej historii współpracowało zresztą wielu wspaniałych artystów, m.in. Martha Argerich, Leonard Bernstein, James Conlon, Placido Domingo, Nicolai Gedda, Barbara Hendricks, Kurt Masur, Garrick Ohlsson, Kun Woo Paik, Mścisław Rostropowicz czy Stanisław Skrowaczewski. Prawykonania swoich dzieł powierzali orkiestrze najwięksi polscy kompozytorzy współcześni - oprócz wspomnianych już Witolda Lutosławskiego i Henryka Mikołaja Góreckiego także m.in. Krzysztof Penderecki i Wojciech Kilar.
NOSPR grała niemal w każdym zakątku świata i odbierała najbardziej prestiżowe nagrody muzyczne z Diapason d’Or i Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie du Disque, Cannes Classical Award, Midem Classical Award na czele. Ma w dorobku ponad 200 wydawnictw płytowych.
W 2014 roku symfonicy zagrali z jednym z najlepszych polskich bluesmenów Irkiem Dudkiem podczas festiwalu Rawa Blues, rok później urodziny świętowali, grając z katowickim raperem Miuoshem i Radzimirem „Jimkiem” Dębskim jako dyrygentem, a potem podczas festiwalu Tauron Nowa Muzyka z legendą sceny techno Jeffem Millsem. Osiemdziesięcioletnia NOSPR nie boi się nowych wyzwań.

Iwona Sobczyk

Ciężarówką
z Krakowa
do Katowic

Witold Rowicki, powojenny kierownik artystyczny orkiestry opowiada, jak orkiestra organizowała się po wojnie w Katowicach.

Trzymajmy kciuki za naszą orkiestrę

Anegdoty z historii NOSPR opowiada Adam Rozlach, dziennikarz muzyczny Polskiego Radia.

Skrzypek, dyrygent, kompozytor

Grzegorz Fitelberg wiódł nadzwyczaj barwne życie. Uchwycenie wszystkich wątków jego kariery, miejsc i ludzi, którzy byli mu bliscy, wydaje się wręcz niemożliwe.

Kalendarium
NOSPR

1935

2 października

Pierwszy radiowy koncert Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją kierownika artystycznego i pierwszego dyrygenta Grzegorza Fitelberga

1935

3 grudnia

Koncert na całą Europę z okazji 10-lecia Międzynarodowej Unii Radiowej

1937

12 - 18 października

Pierwsze tournée zagraniczne. Zespół zagrał trzy koncerty na Wystawie Światowej w Paryżu i wrócił do domu z dwoma Złotymi Medalami - dla orkiestry i Grzegorza Fitelberga

1937

19 października

Pierwszy koncert OSPR w Katowicach z okazji otwarcia budynku rozgłośni katowickiej Polskiego Radia

1939

1 lipca

Trzeci „Koncert wawelski”, ostatni publiczny występ przed wybuchem wojny

1945

25 marca

Pierwszy powojenny koncert orkiestry w studiu rozgłośni katowickiej Polskiego Radia, pod batutą Witolda Rowickiego

Katowice, 25.03.1945, przed rozgłośnią Polskiego Radia w Katowicach, gdzie w dużym studio Orkiestra wystąpiła przed mikrofonami z pierwszym koncertem w powojennej historii. W I rzędzie od prawej: dyrektor Witold Rowicki, skrzypek Józef Salacz, II dyrygent Włodzimierz Ormicki i koncertmistrz Władysław Wochniak

1946

1 maja

Witold Rowicki mianowany kierownikiem i pierwszym dyrygentem

Witold Rowicki z orkiestrą w Studiu Polskiego Radia przy ulicy Ligonia

1947

1 sierpnia

Grzegorz Fitelberg ponownie obejmuje kierownictwo, zespół staje się Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia

1948

7 - 17 listopada

Pierwsze powojenne zagraniczne tournée i drugie w historii orkiestry - sześć koncertów w Czechosłowacji

Praga, listopad 1948 rok, przed pomnikiem Jana Husa w Pradze, podczas pierwszego ze 175 zagranicznych tournée w powojennej historii Orkiestry

1948

1 kwietnia

Prawykonanie I symfonii Witolda Lutosławskiego pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga, któremu utwór był dedykowany. Koncert w Filharmonii Śląskiej w Katowicach

1951

17 - 30 grudnia

Pierwsze nagranie płytowe. Pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga i Jana Krenza nagrano m.in. utwory Moniuszki, Lutosławskiego i Szymanowskiego

1953

10 czerwca

Śmierć Fitelberga

Katowice, czerwiec 1953 rok, wystawienie trumny na katowickim rynku przed pogrzebem Grzegorza Fitelberga

1953

1 września

Jan Krenz kierownikiem artystycznym zespołu.
Jego pierwszy koncert antenowy

Katowice, Jan Krenz Stanisław Gadomski / archiwum NOSPR

1955

26 kwietnia

Inauguracyjny koncert w nowej siedzibie przy ul. Plebiscytowej 3, nazwanej Radiowym Domem Muzyki (IX symfonia Beethovena pod dyrekcją Jana Krenza) i 10-lecie obecności orkiestry w Katowicach

1958

26 marca

Prawykonanie „Muzyki żałobnej” Witolda Lutosławskiego pod dyrekcją Jana Krenza

1960

24 lutego

Wspólny koncert WOSPR pod dyrekcją Jana Krenza z Arturem Rubinsteinem w Hali Ludowej w Zabrzu (IV koncert fortepianowy Beethovena i koncert e-moll Chopina)

Luty 1960 rok, plakat z koncertu z Arturem Rubinsteinem.

1960

10 czerwca

Wspólny koncert WOSPR pod dyrekcją Stanisława Wisłockiego z Isaakiem Sternem (III koncert skrzypcowy G-dur Mozarta i koncert skrzypcowy D-dur Brahmsa)

1961

17 września - 7 października

Tournée do Włoch. 12 koncertów, w tym pierwszy w La Scali

27.09.1961, plakat z La Scali

1962

29 maja

Prawykonanie w Krakowie „Genesis I” Henryka Mikołaja Góreckiego pod dyrekcją kompozytora

1962

18 - 31 sierpnia

Tournée do Holandii i Wielkiej Brytanii, siedem koncertów. W Edynburgu orkiestra zagrała utwory Dymitra Szostakowicza w obecności kompozytora

Plakaty z tournée do Holandii i Wielkiej Brytanii

1962

8 października - 5 listopada

Tournée do Wielkiej Brytanii, Belgii i Francji, 19 koncertów. Jeden z angielskich koncertów zarejestrowany przez BBC

Plakaty z tournée do Wielkiej Brytanii, Belgii i Francji

1963

15 stycznia - 24 kwietnia

Wielka trasa koncertowa do ZSRR, Mongolii, Chin, Japonii, Hongkongu, Nowej Zelandii i Australii, 53 koncerty

Plakaty z tournée do ZSRR i Nowej Zelandii

1967

9 czerwca

Prawykonanie II symfonii Witolda Lutosławskiego pod dyrekcją kompozytora

Katowice, 9.06.1967, RDM, światowe prawykonanie II Symfonii Witolda Lutosławskiego pod dyrekcją kompozytora

1967

20 października

Prawykonanie „Muzyczki III” Henryka Mikołaja Góreckiego pod dyrekcją kompozytora

1968

1 lutego

Bohdan Wodiczko nowym kierownikiem artystycznym

Bohdan Wodiczko

1968

1 września

Zespół przemianowany na Wielką Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji

1968

20 listopada

Pierwszy koncert telewizyjny

Realizacja programu telewizyjnego z cyklu 'Słuchamy i patrzymy'. Orkiestrę prowadzi Bohdan Wodiczko

1969

1 listopada

Kazimierz Kord dyrektorem artystycznym WOSPRiTV

1971

Cztery wyjazdy zagraniczne (NRD, Francja, Włochy, Czechosłowacja, Austria), łącznie 21 koncertów i trzy spektakle operowe (te ostatnie w Taorminie)

1973

31 października

Pierwsze nagranie stereofoniczne orkiestry - IV symfonia Piotra Czajkowskiego zarejestrowana w studiu przy Plebiscytowej 3

1974

1 czerwca

Koncert WOSPRiTV pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego. Pierwszy w Polsce jego koncertowy występ jako dyrygenta. W programie m.in. jego I symfonia

1974

5 października - 29 listopada

Pierwsze tournée do USA i Kanady, 45 koncertów

1975

1 czerwca

Tadeusz Strugała dyrektorem i kierownikiem artystycznym, Jerzy Maksymiuk pierwszym dyrygentem

1975

21 czerwca

Koncert Garricka Ohlssona pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka, w programie utwory Chopina zarejestrowane wcześniej dla EMI

1975

27 - 28 października

Udział w IX Konkursie Chopinowskim pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka i pierwsze spotkanie z Krystianem Zimermanem, laureatem tamtej edycji konkursu

1975

23 - 28 sierpnia

Tournée do Iranu, dwa koncerty

1976

9 - 20 sierpnia

Nagranie opery „Borys Godunow” Modesta Musorgskiego pod raz pierwszy na świecie w wersji oryginalnej pod dyrekcją Jerzego Semkowa dla EMI

1976

23 września - 21 listopada

Tournée do USA i Kanady, 47 koncertów, w tym w Carnegie Hall. W programie m.in. „Krzesany” Wojciecha Kilara

1977

1 kwietnia

Marian Wallek-Walewski dyrektorem, Jerzy Maksymiuk kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem

1978

1 stycznia

Stanisław Wisłocki dyrektorem i kierownikiem artystycznym

1978

14 grudnia

Nagroda niemieckiej Akademii Fonograficznej w dziedzinie opery za nagranie „Borysa Godunowa” dla EMI. Album otrzymał też niemiecką Schallplattenpreis, Grand Prix włoskiej krytyki muzycznej oraz Grand Prix du Disque. Amerykański „Time” umieścił nagranie pośród pięciu najlepszych płyt roku.

1979

1 maja - 17 czerwca

Europejskie tournée: Francja, Hiszpania, Włochy, Belgia, Szwajcaria, 24 koncerty

1979

6 października

Płyta z muzyką Witolda Lutosławskiego dla EMI uhonorowana nagrodami Schallplattenpreis oraz Diapason d'Or

1980

10 października

Pierwszy koncert w nowej siedzibie, wcześniej Ośrodku Kształcenia Kadr Kierowniczych i Specjalistycznych przy ówczesnym placu Dzierżyńskiego (dzisiaj plac Sejmu Śląskiego)

1981

Kwiecień

Jacek Kaspszyk dyrektorem i kierownikiem artystycznym

1981

18 września

Prawykonanie „Exodusu” Wojciecha Kilara pod dyrekcją Jacka Kaspszyka podczas XXV Warszawskiej Jesieni”

1983

20 czerwca

Jan Paweł II w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach słucha koncertu WOSPRiTV pod dyrekcją Antoniego Wita. W programie m.in. „Victoria” Wojciecha Kilara

1983

9 września

Antoni Wit dyrektorem i kierownikiem artystycznym

1985

Grudzień

„Stabat Mater” Karola Szymanowskiego nagrane dla EMI przez WOSPRiTV pod dyrekcją Antoniego Wita najlepszą płytą roku 1985 czasopisma „Gramophone”

1989

1 września

Uroczysty koncert w Teatrze Wielkim w Warszawie z okazji 50. rocznicy wybuchu wojny, pod dyrekcją Leonarda Bernsteina, Krzysztofa Pendereckiego i Lukasa Fossa, z udziałem Barbary Hendricks i Liv Ullmann

1989

11 - 15 grudnia

Nagranie w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach „Pasji według św. Łukasza” Krzysztofa Pendereckiego pod dyrekcją kompozytora dla Decca International

1991

17 listopada - 20 grudnia

22 koncerty w Japonii, Tajwanie i Korei Południowej

1992

12 maja - 5 czerwca

Tournée do Szwajcarii i Hiszpanii, 14 koncertów, w tym koncert w Sewilli w ramach Expo

1992

13 - 25 sierpnia

Tournée do Hongkongu, osiem koncertów

1992

5 grudnia

Koncert w udziałem Plácida Dominga w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu

1992

21 - 23 grudnia

Nagranie radiowe prawykonania IV symfonii Lutosławskiego pod dyrekcją kompozytora

1993

10 stycznia

Nagroda Diapason d'Or za nagranie dla NAXOS koncertów fortepianowych Sergiusza Prokofiewa przez Kun Woo Paika i WOSPRiTV pod dyrekcją Antoniego Wita

1993

25 stycznia

Uroczysty koncert w 80. urodziny Lutosławskiego pod dyrekcją Antoniego Wita, transmitowany do 17 krajów

1993

22 marca

Grand Prix du Disque za nagranie dla NAXOS koncertów fortepianowych Sergiusza Prokofiewa przez Kun Woo Paika i WOSPRiTV pod dyrekcją Antoniego Wita

1994

9 lipca

Koncert WOSPRiTV pod dyrekcją Kurta Masura w ramach VI Międzynarodowego Festiwalu w Brzegu

1994

13 ­ 20 lipca

Tournée do Brazylii, dwa koncerty

1999

7 lutego

WOSPRiTV przekształca się w Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia

2000

wrzesień

Joanna Wnuk-Nazarowa dyrektorem naczelnym i programowym orkiestry, Gabriel Chmura dyrektorem artystycznym

2002

styczeń

Fryderyk w kategorii muzyka orkiestrowa za płytę z serii „Dyrygenci polscy: Jan Krenz”, wydaną przez Polskie Radio

2002

luty

Prix International du Disque ­ Cannes Classical Awards w kategorii „Muzyka orkiestrowa XX wieku” za płytę z symfonią Turangalila Oliviera Messiaena nagraną dla NAXOS przez NOSPR pod dyrekcją Antoniego Wita

2002

marzec

Diapason d'Or za płytę z utworem „Stabat Mater” Karola Szymanowskiego nagraną dla EMI przez NOSPR pod dyrekcją Antoniego Wita

2002

18 kwietnia

Koncert NOSPR w sali Musikverein w Wiedniu pod batutą Antoniego Wita podczas otwarcia Roku Polskiego w Austrii

2003

6 grudnia

Maraton twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego z okazji jego 70. urodzin

2004

styczeń

Fryderyk w kategorii muzyka orkiestrowa oraz w kategorii najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej za płytę z serii „Dyrygenci polscy: Grzegorz Fitelberg (nagrania historyczne 1948­53)”, wydaną przez Polskie Radio

2004

2 - 4 lipca

Trasa „Pociąg do muzyki Kilara” zakończona koncertem w Bazylice Jasnogórskiej

2005

9 - 12 czerwca

Pierwsza edycja organizowanego przez NOSPR biennale – Festiwalu Prawykonań „Polska Muzyka Najnowsza”

2006

1 kwietnia

Koncert w Münster - 40-lecie prawykonania „Pasji według św. Łukasza” Krzysztofa Pendereckiego

2006

24 maja - 3 czerwca

Podróż morska „Darem Młodzieży” w 70. rocznicę założenia orkiestry i 70. urodziny Jerzego Maksymiuka, obejmująca koncerty na Łotwie, w Estonii i Finlandii

2007

styczeń

Fryderyk w kategorii „Album roku nagrania archiwalne” za płytę z serii „Dyrygenci polscy: Henryk Czyż” oraz Fryderyk w kategorii „Album roku muzyka współczesna” za płytę z serii „Dzieła narodowe” z nagraniem III symfonii Henryka Mikołaja Góreckiego

2008

styczeń

Midem Classical Awards w kategorii „Muzyka współczesna” za płytę z utworami Krzysztofa Pendereckiego w wykonaniu NOSPR pod dyrekcją kompozytora, wydaną przez DUX

2008

15 grudnia

Rozstrzygnięcie międzynarodowego konkursu architektonicznego na nową siedzibę

2009

wrzesień

Jacek Kaspszyk dyrektorem artystycznym orkiestry

2009

23 września

Rozpoczęcie współpracy z Nagata Acoustics przy projekcie nowej siedziby NOSPR

2010

wrzesień

Druga podróż morska „Darem Młodzieży” w 200. rocznicę urodzin Fryderyka Chopina, obejmująca koncerty pod dyrekcją Jacka Kaspszyka w Szwecji, Norwegii, Wielkiej Brytanii i Francji

2012

6 czerwca

Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę nowej siedziby

2012

31 sierpnia

Alexander Liebreich dyrektorem artystycznym i pierwszym dyrygentem

2013

13 czerwca

Ostatni koncert w starej siedzibie, w programie „Elektra” Ryszarda Straussa

2014

1 października

Koncert inauguracyjny w nowej siedzibie