Na razie, bo niy dom gowy, że ftoś niy zacnie „wynokwiać” (wymyślać), że za bardzo „kamraciył” (przyjaźnił) sie ze socjalistami, toż noleży wszysko łod nowa łobadać. A może „richtich” (naprawdę), jak mu to probowała wmowić sanacjo, broł za stary Polski niymiecke piniondze, coby łozruszać swoj „cajtongowy” (gazetowy) „gyszeft” (interes), kej zakłodoł w Katowicach „Polonia”? Na ta kwila kożdy godo, że Korfantymu tyn dynkmal sie noleży. Ale som to łon sie niy postawi.
Niy mo tyn „borok” (biedak) szczyńścio do dynkmalow. Piyrszy postawiył mu „stary Jorg” (Ziętek) na cmyntorzu przi ul. Francuski. Takego prowdziwego dockoł sie dopiyro w 1986 roku w Siymianowicach Ślonskich, w kerych sie rodziył. A w Katowicach stanył w 1999 roku. I już tam na niego cekoł marszałek Piłsudski. Były tabule pamiontkowe, „szule” (szkoły) jego „miana” (imienia), a w 2014 roku postawiyli Korfantymu dynkmal we Wrocławiu. Tyż twało to „fajnych” (ładnych) pora lot, zaniym znodli sponsorow. Ale teroz stoji se w „gryfnym” (pięknym) parku i żodyn sie niy pyto, po co. Bo kożdy, fto mo przinajmni trocha łoleju w gowie, wiy, że niy samym chlebym i „żymłami” (bułkami) cowiek żyje, a bez pamiynci i korzyni „psinco znacy” (nic nie znaczy).
Toż teroz „prziszeł dran” (przyszła kolej) na Warszawa. Mie sie tyż „przodzi” (najpierw) zdowało, co warszawioki mogom sie mieć w „zocy” (być dumni), że se postawiom u siebie naszego Korfantego. Ale teroz widza, że szkoda jym piniyndzy. A że „rojbrow” (zbójów) i „rapsikow” (rabusiów) Eliasza i Pistulki na jejich „szporkasy” (sejfy) niy naślymy, zresztom i tak łoba downo niy żyjom, toż trza zrobić „ściepa” (złożyć się). Zamias sie prosić, muszymy „wybulić” (zapłacić) ze swoji „kapse” (kieszeni). Warszawioki łobiecali, że tyż sie „dociepnom” (dorzucą). U nos na Ślonsku kożdymu umartymu dynkmal stowio nojbliższo „familio” (rodzina). Na piyrszo rocznica śmierci musi łon być „fertich” (gotowy), bo inacy byłaby „srogo” (wielka) „gańba” (wstyd). No to bydzie mioł dynkmal tyż łod ślonski familie.
Korfanty we Warszawie bywoł niyroz. Jak sto lot tymu łodrodzała sie Polska, to niyśli go tam na rynkach i wołali: Niych żyje Korfanty, Chcymy Korfantego i suli mu „blumy” (kwiaty) pod nogi. „Pylali” (lecieli) za jego „landauerym” (powozem) i mogło sie zdować, co wszyscy „mu przajom” (go kochają), ale do rzondu go niy wziyni. Był potym, niycałe dwa miesionce, wiceprymierym. W 1939 roku „zawarli” (zamknęli) go we warszawskym „hereście” (więzieniu), ponoć podtruwali arszynikym, a jak już niy „poradziył” (potrafił) ustoć na nogach, przeniyśli do „lazarytu” (szpitala). Kej umar, zaś mu tam wszyscy przoli, ale widać na krotko.
U nos kożdy piniondz, zaniym sie go wydało, trza było łoglondać przinajmni dwa razy. Nikerzi godajom, co ta ściepa to jes „wyciepniony” (wyrzucony) piniondz. Bo przeca idzie za to dać pojeś bajtlom w „szkołkach” (przedszkolach), „zbulić” (zburzyć) „kachloki” (piece kaflowe), wyniyś na „hasiok” (śmietnik) „żeleźnioki” (piecyki żeliwne) w kerych poli sie wonglym, i postawić take na gaz abo „sztrom” (prąd), coby „luft” (powietrze) był lepszyjszy. Jak sie ftoś upre, idzie tyż wszysko „przerachować” (przeliczyć) na suche żymły abo „sznity” (kromki) chleba z „fetym” (smalcem).
Jedni tacy pedzieli nawet, co majom „na ibrich” (w zapasie) gipsowy dynkmal Korfantego, kery mo dwa metry, i mogliby go dać Warszawie w „gyszynku” (prezencie). Choć pomyślałach że to jakeś „bozny” (żarty), zacłach go szukać w komputrze. Znodłach i mie zatkało, ale akurat przilecioł ku mie, bo mu sie „cło” (nudziło), śtyroletni „Stanik” (Stasinek). Wejrzoł na dynkmal, zacon sie „chichrać” (śmiać) i „wypolył” (powiedział bez namysłu): tymu panu chce sie „pulać” (sikać)! Richtich, bajtle tak czimiom rynce, jak sie „uwijajom” (spieszą) do „haźlika” (ubikacji). Bo nawet, jak to miało przedstowiać chopa zakutego w kajdanki, piyrsze wrażynie jes take, jak u Stanika. Kożdy widzi Korfantego inacy i tyn artysta, kery go ulepiył, mo prawo do swoji wizje. Ale nikaj niy jes pedziane, że inksi majom to łoglondać. A jak to jednak były bozny, to som rzecy, z kerych boznować niy uchodzi.
Moga pedzieć, że znom Korfantego, choć żech go na łocy niy widziała. Z ksionszkow, jego mowow, „łosprowkow” (opowiadań) jego i moji familie i tych, kerzi go znali i widzieli. I tyn moj Korfanty nigdy by niy stoł jak jakiś „paciulok” (oferma), kery zaroz zacnie „ślimtać” (płakać), ino by te kajdanki probowoł łozerwać. Bo zawdy tak robiył. Korfanty nigdy niy użoloł sie nad sobom i ślimtoł ponoć dwa razy we swojym życiu – roz jak łosprowioł, co z ludziami „wyrobiali” (wyprawiali) we Brześciu, kaj go zawarła sanacjo, i drugi roz na cieszyńskym moście, kej niy chcieli go wpuścić na Ślonsk na pogrzyb jego synka Witolda, co pomar w 1938 roku.
Dynkmal Korfantego to niy jes Szlak Ślonski Godki, kaj mogymy „trefić” (spotkać) „Utopca” (wodnego duszka), „Beboka” (straszydło), „Heksa” (czarownica), „Szcziga” (upiora) abo „Skarbnika” (ducha „gruby” – kopalni) i mieć z tego uciecha. To niy jes betonowy, gipsowy, drzewniany abo plastikowy „cwerg” (krasnal) z „taszynlampom” (latarką), grzibym, „hazokym” (zającem) abo „sorkym” (samcem sarny), kerego nikerzi stawiajom w łogrodku przi „laubie” (altance) abo płocie. Dynkmal Korfantego musi prezyntować sie godnie! I jak już sie na niego ściepnymy, to muszymy na to „dać pozor” (uważać).
Mom nadziejo, że niy trza bydzie za tymi piniondzami łazić „po fechcie” (po prośbie) ani „betlować” (żebrać) z „hutym” (kapeluszem) abo „biksom” (puszką) po „bratheringach” (opiekanych śledziach), bo na to se Korfanty niy zasużył. A nasi, kerzi podpisali we Warszawie „papiory” (dokumenty), zrobiyli to tak, coby my niy musieli jeszce dować „płatu” (czynszu) za to, że Korfanty mo u nich „plac” (miejsce).
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze