Osiedla robotnicze powstawały w sąsiedztwie wielkich zakładów pracy. Tak też było i w Zabrzu - Biskupicach. Osiedle Borsiga powstało na terenach należących do ówczesnego właściciela pobliskich zakładów Borsigwerke - koncernu, który następnie należał do Alberta Borsiga. Był on synem Augusta, twórcy przemysłowego giganta. Dziś to osiedle jest najstarszym w Zabrzu osiedlem patronackim. Znajdziemy je dzisiaj w pobliżu ul. Bytomskiej. Niemal identyczne wyglądające, jedno- lub dwupiętrowe familoki są przykryte dwuspadowym dachem.
W XIX wieku wzniesiono w tym miejscu Biskupic 60 budynków dla ponad 2700 osób. Nowe osiedle składało się z dwóch części - południowej z zabudową mieszkaniową i północnej z budynkami o wyższym standardzie, a całości towarzyszył park. Ulice na tym osiedlu nazwane zostały na na cześć członków rodziny Borsigów. Była więc i ulica Augusta, ale też Albertstr., Arnoldstr., Annastr., Ernststr., Luisenstr., Konradstr.
Familoki mieściły od 8 do 12 rodzin, ale tylko rodzin, ponieważ kawalerowie znajdowali zakwaterowanie w hotelach robotniczych. Co więcej prawo do zamieszkania posiadali jedynie pracownicy zakładu. W przypadku śmierci pracownika jego rodzina była wysiedlana do specjalnie w tym celu wzniesionych baraków. Przeciętne mieszkanie w familoku miało dwie izby. Ubikacja i woda były dostępne na korytarzu.
W budynkach były oprócz mieszkań także typowe komórki na węgiel i "koło". Budynki przedzielone były przydomowymi ogródkami. Wszystkie domy zostały wybudowane z czerwonej cegły licówki, z dachami dwuspadowymi. Standard mieszkań jak na tamte czasy był dość wysoki, a sam koszt budowy przekraczał niemal dwukrotnie średni koszt budowy mieszkania robotniczego na Śląsku. "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" podaje: "Borsigwerk, wzorowa osada hutnicza, górnicza i fabryczna. Najumiejętniej urządzona i najeżona kominami osada, wielce schludna i rozwijająca się bardzo szybko."
Zadbano również o obiekty użyteczności publicznej, stawiając m.in. szkołę i dom dla nauczycieli, salę gimnastyczną, kaplicę ewangelicką z cmentarzem, kantynę, sklepy, a nawet urząd pocztowy. Na północ od osiedla robotniczego powstało mniejsze, dla kadry technicznej. Budynki były bardziej zróżnicowane, mieszkania większe i lepiej wyposażone. Tam także, przy ul. Zamkowej zbudowano w 1855 r. pałac Borsigów nazywany "zamkiem". Dla wielu mieszkańców to osiedle stanowiło zamknięty świat. Mieli tu wszystko i nie musieli go opuszczać.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze