Do II wojny światowej jego właścicielem był ród Henckel von Donnersmarcków. Dzisiejszy wygląd zawdzięcza przebudowie, na którą ci potentaci przemysłowi wydali równowartość dzisiejszych 600-700 mln zł. Zrobił olbrzymie wrażenie nawet na księżnej Sapieżynie. Po 1945 roku służył szkolnictwu (dziś mieści się tu internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekonomicznych), a Bogusław Wołoszański kręcił tu jeden z odcinków ''Sensacji XX wieku''.
DOMINIK GAJDA
DOMINIK GAJDA
Najstarsze wzmianki o pałacu pochodzą z XVI wieku, ale to dopiero w XVIII wieku pojawił się pierwszy szkic budynku. Trzypiętrowy fronton posiadał wtedy dwie narożne wieże. Pałac otoczony był ogrodem francuskim, a podjazd prowadził między dwoma stawami. Za rezydencją rozpościerał się ogromny park.
Historia budynku jest burzliwa. Pierwszy raz pałac spłonął w 1848 roku za panowania na nim rodziny von Larish, odbudowano go w stylu klasycystycznym. Po 73 latach pałac ponownie strawił ogień, a hrabia von Strachwitz rozpoczął odbudowę w stylu normandzkim. Kolejny pożar wybuchł w 1921 roku.
Po wojnie w pałacu powstała Państwowa Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego, a w latach 50. Technikum Rolnicze. O dziwo to remont generalny znów doprowadził pałac do upadku. Szkołę tak ''wyremontowano'', że pozbawiono ją kompletnie zabytkowego wyposażenia i stolarki. W 2003 roku zniszczony pałac został odkupiony od Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich i przywrócony do dawnej świetności przez obecnego właściciela. Dziś działa tu hotel.
WWW.PALACIZBICKO.PL
WWW.PALACIZBICKO.PL
Wybudowany został prawdopodobnie w 1781 roku, gdy właścicielem dóbr był Jan von Schlutterbach. Pałac pozostawał własnością rodziny von Schlutterbach przez osiemdziesiąt lat, później właściciele się zmieniali. W latach 1939-1945 pałac znalazł się we władaniu administracji niemieckiej. W czasie okupacji funkcjonowało w nim przedszkole. Podczas działań frontowych w 1945 r. obiekt mocno ucierpiał na zewnątrz, a jego wnętrze zostało zdewastowane.
W 1959 r. pałac został wydzierżawiony przez Gromadzką Radę Narodową, która miała w nim swoją siedzibę. Kilka lat później przeprowadzono remont. Zrekonstruowano m.in. mansardowy dach. Później obiekt zyskał nowych lokatorów, bo sprowadziła się do niego szkoła. W latach 80. pałac kupiła kopalnia Borynia. Przeprowadzono kolejny remont. Następnie budynek został przekazany Jastrzębskiej Spółce Węglowej, która ostatecznie sześć lat temu sprzedała go inwestorowi prywatnemu. Dziś w pałacu znajduje się hotel wraz z restauracją.
DOMINIK GAJDA
DOMINIK GAJDA
Ważną rolę w dziejach Kamienia Śląskiego odegrały rodziny Strzałów, Larischów i Strachwitzów, które dbały przede wszystkim o rozwój posiadłości w Kamieniu Śląskim i o utrzymanie tutejszego zamku ? ten z czasem przybrał kształt i funkcję pałacową. II wojnę światową pałac przetrwał w stanie niemalże nienaruszonym. Został częściowo splądrowany przez wojska sowieckie, a po wojnie urządzono tam dom dziecka. Niestety po kilku latach znów został zmilitaryzowany. Pałac przeznaczono na mieszkania dla wojska.
W latach 70. został podpalony, a przez kolejne lata można było jedynie podziwiać malownicze ruiny. Na szczęście w latach 90. pałac przekazano Diecezji Opolskiej. Po odbudowie biskup opolski ustanowił tam Sanktuarium św. Jacka i Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Odtąd ranga Kamienia Śląskiego z roku na rok wzrasta.
BARTŁOMIEJ BARCZYK
Fot. Rafał Mielnik / AG
Pierwszy drewniany zamek w Kamieńcu pod Tarnowskimi Górami mieli zbudować templariusze. W XVI wieku w miejscu, gdzie znajdowały się ruiny, rodzina Kokorzów wybudowała renesansowy zamek. Dwa wieki później ówczesny właściciel Kamieńca, Martin Scholtz von Löwenckron, wybudował na ruinach zamku barokowy pałac. Ostatnimi właścicielami pałacu przed II wojną światową była rodzina Stolbergów. Rezydencja nabrała wtedy cech pałacu neobarokowego i zyskała dwie wieże.
Dziś w pałacu mieści się Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Dzieci.
Warto zwrócić uwagę na stojącą nieopodal pałacu ?Mysią Wieżę? z kamienia i cegły. Kiedyś sądzono, że została wybudowana w XVIII wieku i służyła za obserwatorium astronomiczne. Podczas prac archeologicznych na początku XX wieku odkryto tu pozostałości budynków z okresu późnego średniowiecza.
Najmłodszą częścią pałacowego kompleksu jest kaplica ufundowana w 1910 roku przez hrabiego Stolberga. Po wyzwoleniu ogołocona z wyposażenia, przez lata służyła jako magazyn. Dopiero w 2005 roku znów odzyskała swe pierwotne przeznaczenie.
DOMINIK GAJDA
W XIX w. mieszkał na Śląsku Karol Godula, górnośląski przedsiębiorca. Nigdy nie założył rodziny, a swój majątek przepisał Joannie Gryzik, sześcioletniej podopiecznej jednej ze swych służących. Gdy Joanna ukończyła 16 lat, mogła dysponować spadkiem. Wyszła za mąż za Hansa Schaffgotscha, który nie miał wiele poza tytułem szlacheckim. Razem kupili pałac w Kopicach, zwany ?pałacem na wodzie", bo rezydencja była otoczona z trzech stron stawami. Rozbudowali go i upiększyli tak, że stał się perełką Europy.
W 1945 r. spadkobiercy Joanny uciekli do Niemiec przed Sowietami, pałac nie został zniszczony w czasie działań wojennych. Jego właścicielem stało się Nadleśnictwo Katowice, które organizowało w rezydencji Schaffgotschów kolonie dla dzieci i zabawy wiejskie. Ale pałac niszczał, kilka razy wybuchł tu pożar, a złodzieje kradli wszystko, co się dało.
W latach 90. pałac wraz z 57-hektarowym ogrodem został sprzedany biznesmenowi z Krakowa. Niestety, pałac nadal niszczeje.
RAFAŁ MIELNIK
RAFAŁ MIELNIK
Kiedyś był tu drewniany zamek, a w 1609 roku, gdy Koszęcin należał do rodu Kochcickich, powstał klasycystyczny zespół pałacowy. Prawdopodobnie w XVII wieku kilkakrotnie przebywał tu król Jan III Sobieski. Pałac swą obecną formę zyskał w XVIII wieku, dzięki przebudowie przez Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingena. W 1945 roku pałac w znacznym stopniu został zdewastowany przez wojska radzieckie, ale udało się go odbudować.
Od 1953 roku urzęduje tu Zespół Pieśni i Tańca ''Śląsk''. Pałac można zwiedzać, a także zorganizować tu przyjęcie okolicznościowe. Wokół znajduje się piękny park krajobrazowy.
MATERIAŁY ZESPOŁU PIEŚNI I TAŃCA ŚLĄSK
MATERIAŁY ZESPOŁU PIEŚNI I TAŃCA ŚLĄSK
Znajduje się w powiecie raciborskim i został wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. Należał do Donnersmarcków, jednej z najbogatszych rodzin w Europie. Kilka razy przebudowywany, utrzymany został w stylu neorenesansowym i neobarokowym.
Podczas II wojny światowej nie został zniszczony, zaraz po niej urządzono tu sierociniec, a potem szpital. Od ponad 40 lat nie miał stałego gospodarza i stopniowo niszczał. Obecnie jest własnością spółki Kalydna. Właściciel zadbał o park ? wytyczono ścieżki dydaktyczne, ustawiono ławki i tablice informacyjne o drzewach i innych roślinach.
DOMINIK GAJDA
DOMINIK GAJDA
Neogotycki gmach w Modzurowie w powiecie raciborskim został wybudowany w 1864 roku przez rodzinę von König. Częściowo udało się zachować dawny wystrój. Obecnie w pałacu siedzibę ma Stacja Hodowli Roślin. Budynek otoczony jest parkiem z aleją grabową oraz egzotycznymi okazami drzew. Znajdują się w nim m.in. płyta nagrobkowa Victora von Königa, późnoklasycystyczne mauzoleum z połowy XIX wieku oraz neogotycka kapliczka.
DOMINIK GAJDA
DOMINIK GAJDA
Chociaż budowla znana jest jako Zamek w Mosznej, tak naprawdę jest to pałac. Pierwszy budynek powstał tu w połowie XVII wieku, ale wcale nie przypominał obecnego. A wszystko zaczęło się od wsi Moszna, która według legendy w średniowieczu należała do zakonu templariuszy. Dopiero kiedy przeszła w ręce nadmarszałka dworu Fryderyka Wielkiego ? Georga Wilhelma von Reiswitz, postawiono tam okazały pałac ? czyli środkową część dzisiejszego zamku. Następnie pałac sprzedano Hubertowi von Tiele-Winckler z Miechowic. To właśnie jego syn Franz Hubert był pomysłodawcą i budowniczym zamku wzniesionego po tym, jak w 1896 roku częściowo spłonął barokowy pałac. Niestety, syn Franza Huberta, Claus-Peter, już nie był tak przedsiębiorczy jak jego ojciec. W międzywojniu przehulał część fortuny i umarł, nie zostawiając potomka. Majątek odziedziczył jego kuzyn, którego rodzina mieszkała tu do końca wojny.
Pałac jest świetnie zachowany. Ma 365 pomieszczeń i 99 wież, z których słynie w całej Europie. Jeszcze do niedawna znajdowało się tu Centrum Terapii Nerwic. Dziś są hotel, restauracja, sale konferencyjne i gabinet odnowy biologicznej. Odbywają się tu też imprezy kulturalne. Zarówno pałac, jak i otaczający go park można zwiedzać.
GRZEGORZ CELEJEWSKI
GRZEGORZ CELEJEWSKI
W rękach rodu Henckel von Donnersmarck dobra nakielskie znalazły się pod koniec XVII w. W XIX w. panem tej ziemi był hrabia Hugon I, który wzniósł pałac. Początkowo miał służyć Donnersmarckom jako rezydencja letnia (główną siedzibę Hugona I stanowił pałac w Wolfsbergu w Karyntii), ale jego potomkowie osiedli tu na stałe. Po przejęciu tej części Śląska przez II Rzeczpospolitą Hencklowie pozostali w Nakle Śląskim, stając się lojalnymi obywatelami państwa polskiego. Właściciele opuścili swoje dobra wraz ze zbliżającym się frontem.
Po wojnie pałac przeznaczono na siedzibę szkoły rolniczej. Niektóre sale przedzielono ścianami i przerobiono na klasy. W 1999 r. stał się własnością powiatu w Tarnowskich Górach. Przeprowadzono kompleksowy remont i przywrócono pałacowi jego pierwotny wygląd. Od 2013 r. działa w nim Centrum Kultury Śląskiej.
POLSKA Z DRONA.PL
Okazała budowla to jeden z najważniejszych zabytków Nysy i czołowe dzieło śląskiej architektury barokowej, porównywane z Pałacem Laterańskim w Rzymie.
Kiedyś znajdowała się tu rezydencja biskupów wrocławskich. Pierwszy zamek biskupi powstał w XII wieku i był wielokrotnie rozbudowywany. Reprezentacyjny pałac został wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku. Biskupi wkrótce utracili swą nową rezydencję. Po przejęciu części Księstwa Nyskiego przez Prusy została ona przekazana w użytkowanie władzom wojskowym.
Później pałac wiele razy zmieniał właścicieli, a co za tym idzie ? funkcję. W 1945 r. jego wnętrza zostały strawione przez pożar. Z pierwotnego wyposażenia nie zachowało się właściwie nic, poza kilkoma fragmentami dekoracji rzeźbiarskich i odrestaurowanych kominków.
MICHAŁ GROCHOLSKI
MUZEUM.NYSA.PL
Kilka razy zmieniał właścicieli. Ponad 200 lat temu został nim ród Ballestremów i przebudował go w stylu neorenesansowym ? z wieloma wieżyczkami i oknami w wykuszach oraz basztą schodową.
W 1945 r. stacjonowali tu czerwonoarmiści, podobno sam marszałek Iwan Koniew, który odjeżdżając, ograbił pałac z wszystkiego, co przedstawiało jakąś wartość. W takim kiepskim stanie państwo przekazało go pod opiekę Kościoła. Przez pewien czas mieszkały tu siostry sakramentki ze Lwowa, a ok. 20 lat temu przejęły i wyremontowały go władze diecezji gliwickiej. Odbywają się tu rekolekcje, konferencje, ale też i przyjęcia okolicznościowe.
GRZEGORZ CELEJEWSKI
''Zawsze kochałam Promnice. Jest małe i architektonicznie malownicze, ale nie budzi szczególnego zaciekawienia. Stanowi jakby skrzyżowanie drewnianego domku elżbietańskiego i szwajcarskiego domku wypoczynkowego'' ? napisała o zameczku myśliwskim pszczyńska księżna Daisy.
Pierwszy pałacyk nad jeziorem Paprocańskim został wzniesiony w latach 1760-1766 przez Promnitzów ? ówczesnych właścicieli Księstwa Pszczyńskiego. Po pożarze został odbudowany w roku 1868 i w niezmiennej formie pozostał do dziś. To nie lada gratka dla miłośników historycznych wnętrz, ponieważ wszystkie oryginalne detale zostały pieczołowicie odnowione, a znajdujący się w sali kominkowej piec to jeden z największych tego typu w Europie. Dziś działają tu czterogwiazdkowy hotel Noma Residence i luksusowa restauracja.
fot. materiały prasowe
fot. materiały prasowe
Udokumentowane początki murowanego, obronnego zamku pszczyńskiego sięgają I połowy XV wieku. W latach 1548-1765, gdy właścicielami dóbr był ród Promnitzów, przekształcono budowlę obronną w reprezentacyjną rezydencję renesansową. Przebudowano zamek w trójskrzydłowy pałac barokowy.
Dobra pszczyńskie są jednak kojarzone przede wszystkim z rodziną Hochbergów. W drugiej połowie XIX w. rozpoczął się największy rozkwit rezydencji, a także jej przebudowa prowadząca do obecnego kształtu. Założono ogrody krajobrazowe sięgające aż do zameczku myśliwskiego Promnice pod Tychami. W tym czasie Pszczyna odwiedzana była przez królewskich gości z całej Europy. Gdy dobra przejął książę Hans Heinrich XV, panujący do 1938 r., jego żona ? słynna z urody Angielka, Mary Theresa Olivia Cornwallis-West, księżna von Pless, nazywana Daisy pisała po przyjeździe do Pszczyny: ''Znajdowały się tu hektary tarasów i ogrodów oraz wiele obojętnych rzeźb. Wspaniały porządek reprezentacyjnych przestrzeni z ciężkim bogactwem luksusu, ale bez komfortu i wygody, a nawet bez osobistej łazienki!''.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Pszczyny w lutym 1945 roku w pałacu ulokowano szpital. Obiekt na szczęście nie ucierpiał. Zachowało się jego wyposażenie, w tym olbrzymie kryształowe lustra. Od 1946 r. w pałacu znajduje się muzeum.
MARTA BŁAŻEJOWSKA
Fot. Michał Łepecki / Agencja Gazeta
Znajdujący się w dzisiejszej dzielnicy Tarnowskich Gór pałac bywa nazywany również pałacem Warkoczów. To ten ród wzniósł go w 1796 roku. Po krótkim czasie przeszedł w posiadanie rodziny Kosickich, która lekko go przebudowała. Po 1935 roku pałac był siedzibą Związku Strzeleckiego, a po wojnie znajdowały się tu mieszkania komunalne.
Na lepsze czasy pałac musiał zaczekać 30 lat. Wtedy rozpoczął się remont, a w 1983 roku władze miasta przekazały odrestaurowany pałac Stowarzyszeniu Polskich Artystów Muzyków. Powstał tu Dom Pracy Twórczej. Kolejny remont przeprowadzono w 2010 roku ? budynek przestał być zielony, a nowa piaskowa elewacja ładnie wyróżnia się na tle starego parku. Dziś odbywają się tu koncerty muzyki poważnej, wystawy oraz przyjęcia okolicznościowe.
Fot. Bartłomiej Barczyk / Agencja Gazeta
Istnienie zamku i majątku rycerskiego sięga średniowiecza i ma powiązania z zakonem templariuszy, jednak początki pałacu przypadają dopiero na XVII stulecie. Jednym z prominentnych właścicieli pałacu był cesarz Wilhelm I.
W 1888 roku właścicielem Sulisławia został Hans Karl Hrabia von Schaffgotsch, syn właściciela pałacu w Kopicach, który przebudował pałac w stylu neogotyckim. Przed wojną został sprzedany hrabiemu von Franken-Sierstorpff, a następnie przejęła go administracja państwowa. Teraz w pałacu działa jedyny w Polsce ośrodek medycyny ajurwedyjskiej, a zarazem pierwszy pięciogwiazdkowy hotel na Opolszczyźnie.
MATERIAŁY PRASOWE
Szałsza była małą, niczym niewyróżniającą się wsią w okolicy Tarnowskich Gór. Rozsławił ją dopiero pierwszy pałac, który postawiono w drugiej połowie XVIII wieku. Barokowy budynek postawiono dla Anny von Winter. To była jednak tylko namiastka prawdziwego pałacu. W latach 30. następnego wieku Szałszę kupiła Antonia von Groeling, a trwałym śladem po niej został pałac, który stoi tuż obok zabytkowego kościoła. Reprezentacyjna budowla zyskała swój ostateczny kształt w latach 70. XIX wieku, za czasów Wiktora von Groelinga.
Intensywna czerwona cegła, dwie kondygnacje, nawiązania do angielskiego gotyku Tudorów ? tak prezentuje się pałac. Na uwagę zasługują ozdobne wieżyczki, ryzality i wieńczący budynek krenelaż. Ślad po pierwszych właścicielach też nie zaginął. Przy drewnianym kościółku Narodzenia Najświętszej Marii Panny znajduje się płyta nagrobna z nazwiskami Groelingów i ich herbem.
DOMINIK GAJDA
DOMINIK GAJDA
Park w Świerklańcu to jeden z najważniejszych turystycznych punktów w województwie śląskim. Ponad 180 hektarów terenu jest wpisane do rejestru zabytków dawnego województwa katowickiego. W przeszłości w parku stały dwie okazałe budowle ? Mały Wersal i Stary Zamek rodu Henckel von Donnersmarck. Niestety już nie istnieją. Wciąż jednak można zwiedzać Pałac Kawalera, jedyny budynek pozostały po Donnersmarckach, który ocalał od zniszczenia.
Neobarokowy pałacyk wybudowano około 1903 roku specjalnie na przyjazd cesarza Wilhelma II, który lubił polować w Świerklańcu. Okres międzywojenny to czas, kiedy w pałacu mieszkał przewodniczący Komisji Mieszanej dla Górnego Śląska Feliks Calonder. A po wojnie budynek został odrestaurowany i służył jako ośrodek szkoleniowy dla górnictwa. Dziś są tu hotel i restauracja.
Fot. Grzegorz Celejewski / Agencja Gazeta
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze