W Polsce roi się od innowacji. Oto najciekawsze laboratoria i fabryki

W jednych laboratoriach projektuje się komputerowe animacje, w innych bada wódkę, jeszcze w innych hoduje robaki na kilogramy. Ośrodki naukowe w Polsce rozkwitają. Nie uwierzycie, jak szybko doganiamy Zachód.

Fabryka robaków w Robakowie

I chociaż brzmi to zabawnie, hodowla w Robakowie, to zupełnie poważny interes. Młodzi naukowcy chcą produkować tu organiczne pasze dla zwierząt. Organiczne, bo zrobione z owadów. I tak insekty najpierw się hoduje, potem suszy, a na końcu mieli na mączkę i karmi nimi drób, ryby, a w przyszłości nawet świnie. Jak dotąd wszystko jest w fazie eksperymentów. Jednak do końca roku biznes ma już ''hulać'': na tysiącu metrów kwadratowych produkować będzie się kilka milionów owadów różnych gatunków.

Korzyści z takiej hodowali odczują też ludzie. Niewielu zdaje sobie sprawę, że owadzi tłuszcz można wykorzystywać w kremach, a substancje w nich zawarte przeciwdziałają łysieniu.

Przemysłowa hodowla owadów jest też bardzo ekologiczna. Stworzenia potrzebują niewielkiej ilości wody, mogą żywić się za to odpadkami. Tylko w Polsce podczas produkcji żywności marnuje się 6,6 mln ton rocznie. A to, co insekty zjedzą i przetrawią, potem może trafić jako nawóz do użyźniania gleby. Właściciele HiProMine liczą, że uda im się miesięcznie wyhodować nawet 300 kg owadów na jednym metrze kw. fabryki.

Bytomskie laboratorium avatarów

Odkąd w 2014 roku przy alei Legionów powstało Centrum Badawczo-Rozwojowe Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, Bytom zaczął konkurować z najlepszymi ośrodkami w Europie.

Laboratorium przypomina to z filmów o Jamesie Bondzie, a pacjent w czasie badania przenosi się wprost do wirtualnego świata. Na ścianie umieszczono gigantyczny półokrągły ekran, a z podłogi wysuwa się ruchoma platforma z bieżnią. Jednak zanim badany rozpocznie grę, przyczepia się do niego specjalne markery, czyli odblaskowe kulki. To one pozwalają przenieść ciało do komputera, a co za tym idzie - stworzyć avatara.

Wirtualne środowisko Caren Extended firmy Motek jest wykorzystywane przede wszystkim przez lekarzy. Używa się go w sporcie, rehabilitacji i diagnostyce. Niedawno badano tam chorych na parkinsona. W Centrum Badań zajmują się jednak nie tylko medycznymi technologiami. Naukowcy opracowują też system miejskiego monitoringu, który przeciętnemu zjadaczowi chleba może przywodzić na myśl filmy science fiction. Potrafi zadziałać automatycznie i nie tylko nagrywa, ale przede wszystkim reaguje w niebezpiecznych sytuacjach.

Przez trzy lata opracowywano tu też kostium, który pomaga wykryć nieprawidłowości ortopedyczne i neurologiczne, ale też przyśpieszyć rehabilitację.

Łódzkie laboratorium wódki

Bez takich miejsc jak Laboratorium Autentykacji Produktów w łódzkim Technoparku, strach byłoby wziąć do ust cokolwiek ze sklepowej półki. To tu badają, ile cukru mieści się w cukrze albo czy czystą zrobiono ze zbóż, a nie białego proszku.

W Łodzi badania izotopowe prowadzi się od czterdziestu lat, ale od niedawna wykorzystuje się je do wyłapywania kłamstewek producentów. Sprawa jest poważna, szczególnie jeśli staramy się jeść zdrowo.

Mimo że laboratorium dopiero zamierza wejść na rynek z komercyjną ofertą, już teraz nie ma się czego wstydzić. Ulokowany tu sprzęt jest warty około 6 mln zł, a samo laboratorium jest jednym z najlepiej wyposażonych w Europie. W przyszłości ma zamiar nie tylko sprawdzać jakoś produktów, ale też oferować firmom certyfikaty. A to duży atut, szczególnie w branży eko. Taki producent będzie mógł oprzeć swoją wiarygodność nie tylko na tym, co napisane na etykiecie, ale również podeprzeć się badaniami, które sprawdzą autentyczność każdej partii produktu. Jak dotąd nie jest to obowiązkowe.

Filmowe laboratorium w Krakowie

Niezwykłe laboratorium otwarto w lutym w Krakowie. Klaster MuliLab swoją siedzibę ma w Krakowskim Parku Technologicznym. Teraz filmy można tu tworzyć od początku do końca. Profesjonaliści znajdą tu stacje montażowe, pomieszczenia do realizacji efektów specjalnych, postprodukcji 3D i sale do prezentacji już gotowych filmów. Na miejscu nie brakuje najnowocześniejszego sprzętu - kamery red czy komputerów z oprogramowaniem do pracy nad efektami specjalnymi.

Klaster chce nawiązać współpracę z zagranicznymi producentami i wyławiać młode talenty, organizować staże dla studentów okolicznych uczelni. Co ciekawe, klaster zarabia sam na siebie, wynajmując firmom budynek przy ul. Podole. Teraz Kraków ma szansę zostać liczącym się w Europie centrum filmowym.

Laboratorium zagadek, jak z CSI, w Katowicach

Mediarecovery zatrudnia zaledwie 30 osób, ale w dziedzinie informatyki śledczej firma ma nie ma równych w całej Polsce. To właśnie komputerowi specjaliści z Katowic pomagają rozwiązywać sprawy znane z pierwszych stron gazet.

Katowicka firma Mediarecovery istnieje od 1998 roku i zaczynała od zwykłego odzyskiwania danych. Z czasem odzyskiwanie skasowanych albo uszkodzonych danych przestało być wyzwaniem. Obecnie Mediarecovery jest znana ze śledztw przeprowadzanych w cyberprzestrzeni. Właściwie to oni wymyśli nazwę informatyka śledcza i w Polsce nie mają w tej dziedzinie konkurencji.

W ciągu 10 lat w laboratorium przeanalizowano 5,5 tys. spraw, od tych z pierwszych stron gazet po całkiem nieznane. Jedną z najbardziej znanych spraw, którą pomogli wyjaśnić komputerowi detektywi z Mediarecovery, jest katastrofa hali na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich. Dzięki ich pracy zdobyto dowody, że przedstawiciele firmy zdawali sobie sprawę z wad konstrukcyjnych hali i z tego, że nieodgarnięty śnieg może przyczynić się do tragedii.

Specjaliści z Katowic stworzyli też własne urządzenia związane z zabezpieczeniem danych. Mediarecovery jest jednym z dwóch producentów degauserów w Europie.

Toruńskie laboratorium z zegarem

Laboratoria Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu to nowoczesne pomieszczenia, najwyższej klasy urządzenia i wynalazki podbijające świat. Toruńscy fizycy zbudowali ośrodek słynący w kraju i daleko poza jego granicami, który działa nieprzerwanie od 70 lat.

Powodem do dumy toruńskich fizyków jest optyczny zegar atomowy. Ten zegar nie jest co prawda jedynym atomowym czasomierzem w kraju, ale nie ma drugiego tak precyzyjnego urządzenia. Od pozostałych różni go to, że zamiast fal radiowych i atomów cezu wykorzystuje fale świetlne i atomy strontu. Jest dzięki temu bardziej stabilny.

Jednak to tomograf optyczny, skonstruowany w Instytucie Fizyki jest zdecydowanie największym sukcesem w historii komercjalizacji badań naukowych prowadzonych na UMK. Po tym, jak zainteresowała się nim firma Optopol (przejęta później przez Canona), zakupiły go kliniki okulistyczne nie tylko w Polsce, ale na całym świecie.

Wrocławskie centrum laboratoryjne dla każdego

Wrocławskie Centrum Badań EIT+ to wspólne dzieło władz samorządowych i uczelni. Wszystko mieści się w odrestaurowanym kompleksie, który wyposażono w najlepszej klasy sprzęt laboratoryjny. Co najważniejsze, to baza, z której może korzystać przemysł oraz naukowcy z całej Europy.

W ciągu kilku lat stworzono tu kilkadziesiąt laboratoriów bio- i nanotechnologicznych, które zajmują powierzchnię ponad 23 tys. m kw. Oprócz prac badawczych prowadzonych przez naukowców, istnieje możliwość wynajęcia przez firmy powierzchni laboratoryjnych.

Fabryka ogniw pod Rzeszowem

ML System to bez wątpienia lider innowacyjności na Podkarpaciu. Firma, która powstała w 2007 roku zaczynała od trzech pracowników, którzy pracowali w garażu. Pod koniec 2015 r. miała już 60 zatrudnionych osób, 50 mln zł sprzedaży i 15 zgłoszeń patentowych.

Teraz firma otworzyła w Zaczerniu pod Rzeszowem pierwszą na świecie fabrykę, w której będą produkowane ogniwa fotowoltaiczne w zupełnie nowej technologii. To pierwsze tego typu miejsce na świecie - z powodu zastosowanej technologii drukowania ogniw fotowoltaicznych.

Już sam fakt drukowania ogniw jest innowacją, ale innowacyjny jest też zastosowany w fabryce sposób napełniania paneli elektrolitem i barwnikiem, skrócony czas i energochłonność produkcji i zredukowane odpady. Firma opatentowała także unikatowy skład chemiczny elektrolitu z barwnikiem, który umieszczamy w środku ogniwa.