19 września 1991 roku powstał Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Nazwa i związek przetrwały do dziś i czy się to komuś podoba czy nie, to pierwszy krok do integracji miast. Na razie jest on zrobiony w połowie, ponieważ do związku nie należą m.in. Tychy oraz Jaworzno.
W 1994 roku trzynaście miast regionu utworzyło Związek Harmonijnego Rozwoju Miast Aglomeracji Katowickiej. Rok później otwarto jego biuro w Katowicach. Henryk Dziewior, ówczesny prezydent Katowic (na zdjęciu) zapewniał, że związek będzie się zajmował opracowywaniem planów gospodarczych i zdobywał na nie pieniądze. Pracownicy biura zapowiedzieli również stworzenie banku danych o regionie. Chcieli też nauczyć miasta, skąd i w jaki sposób zdobywać pieniądze na różne projekty.
Co jest najlepszym spoiwem miast? Punktualna i szybka komunikacja. Bez niej metropolie są martwe. W 2005 roku zrobiło się głośno o tym, że grupa naukowców z Wydziału Transportu Politechniki Śląskiej, pod kierunkiem prof. Jana Piechy (na zdjęciu), opracowała koncepcję metra naziemnego dla aglomeracji. Szybkie pociągi miały jeździć po torach wykorzystywanych kiedyś przez zamykane kopalnie i huty. Pomysł został na papierze.
W grudniu 2005 roku prezydenci szesnastu miast o powołaniu Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. - Nasze miasta są tak blisko siebie, że w istocie żyjemy w jednym wielkim mieście - przekonywał wówczas Piotr Uszok, prezydent Katowic. Najważniejszym celem GZM miało być stworzenie projektu ustawy aglomeracyjnej.
W 2006 roku wojewoda Tomasz Pietrzykowski ogłasza, że Śląsk potrzebuje specjalnej ustawy metropolitalnej. Wpiera go ówczesny poseł PiS Krzysztof Mikuła (obaj na zdjęciu). - GZM ma słabe podstawy finansowe i jego funkcjonowanie będzie uzależnione od doraźnych kalkulacji politycznych. Trudno się spodziewać się zaangażowania w realizację poważnych i drogich przedsięwzięć - ostrzegali. Mieli rację?
Jeszcze w tym samym roku wicepremier Ludwik Dorn ogłosił początek prac nad ustawą. Zapowiedział, że będzie to obowiązkowy związek miast. - Istnieją bardzo dobre wzorce, np. Związek Komunalny miast Zagłębia Ruhry w Niemczech czy podobne mu związki we Francji- mówił Dorn. Wkrótce jednak pożegnał się ze stanowiskiem. Wraz z jego odejściem projekt trafił na półkę.
- W ujęciu globalnym, w wymiarze symbolicznym, Katowice znaczą tyle, co na przykład urocze miasteczko Krzanowice na mapie województwa śląskiego - pisze w 2007 roku na łamach ''Gazety'' Robert Krzysztofik i proponuje, by nie nazywać metropolii ''Silesią'', ale ''Nowymi Katowicami''.
We wrześniu 2007 roku prezydenci czternastu miast podpisują deklarację Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Wcześniej wszystkie gminy uchwaliły jego statut, a MSWiA zarejestrowało związek. - Od dziś tworzymy jedno miasto, które ma ponad 2 mln mieszkańców - ogłosili optymistycznie prezydenci.
Listopad 2007. Wojewoda Pietrzykowski ogłasza, że ma gotowy projekt ustawy metropolitalnej. Dokument stworzyli wspólnie prof. Czesław Martysz (na zdjęciu) i mecenas Zenon Klatka. - Metropolia powinna zacząć działać od stycznia 2010 - mówi wojewoda.
Od początku budowy metropolii trwają kłótnie o jej nazwę. Waldemar Bojarun, rzecznik magistratu: - Najlepsza nazwa dla metropolii to Katowice. Powodów jest wiele. Najprostszy i najlepszy to taki, że Katowice są już na mapach i każdy wie, gdzie to jest. Od początku wiadomo też, że wielu zwolenników ma też nazwa Silesia. Ostatecznie, za namową prezydenta Sosnowca Kazimierza Górskiego GZM ma przyjąć nazwę Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia Silesia.
W 2008 roku okazuje się, że mamy już konkurencyjne trzy projekty ustawy o metropoliach. Autorem pierwszego jest prof. Michał Kulesza, drugiego - mecenas Zenon Klatka i prof. Czesław Martysz, a trzeciego - prof. Ernest Knosala z Uniwersytetu Śląskiego i jego współpracownicy. Własny dokument - na polecenie Zygmunta Łukaszczyka, nowego wojewody śląskiego z nadania PO stworzyli też jego podwładni.
Samorządowcy doszli do wniosku, że sporami nie zmienią regionu. W 2009 roku spotkali się w Sosnowcu. Umówili się, że: katowicki Spodek ma być miejscem największych wydarzeń widowiskowych i koncertów, Expo Silesia w Sosnowcu skupi się na organizacji targów, a wielkie wydarzenia sportowe w pierwszej kolejności będą się odbywały w planowanej hali Podium w Gliwicach.
W styczniu 2010 czołowi śląscy politycy PO zwołują specjalną konferencję prasową. Zapowiadają, że do jesieni skończą pracę nad nową ustawą metropolitalną. Planują utworzenie powiatu metropolitalnego. Terminu nie dotrzymali. Dystans zachował tylko ówczesny poseł PO Kazimierz Kutz. - Nad tą sprawą ciąży fatum przekonania, że Śląsk dostanie autonomię - przestrzegał.
Największą do tej pory wpadkę Górnośląski Związek Metropolitalny zaliczył w listopadzie 2011 roku, choć już kilka miesięcy wcześniej było wiadomo, że trudno będzie jej uniknąć. Okazało się, bowiem że raczkująca metropolia nie dostanie 600 mln zł unijnej dotacji na budowę spalarni śmieci. Związek nie zdążył w terminie przygotować dokumentacji projektowej, a ministerialni urzędnicy nie zgodzili się na kolejne przedłużenie terminu.
We wrześniu ubiegłego roku PO po raz kolejny obiecuje nam ustawę. Tomasz Tomczykiewicz, szef śląskiej PO prezentuje jej projekt i zapowiada, że jeżeli PO będzie miało w Sejmie konieczną większość, to w 100 dni ustawa metropolitalna dla Śląska i Zagłębia zostanie uchwalona i wejdzie w życie. Już dziś wiadomo, że tak się nie stanie. Projekt trafi do Sejmu dopiero za kilka tygodni, a PO nie ma tu bezwzględnej większości.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze