Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Katowice

    150 twarzy plus jedna. I tyle samo opowieści o Katowicach [ZDJĘCIA]

    Magazyn Katowice
    Piotr Wójcik
    katowice
    Piotr Wójcik, fotograf i dokumentalista stworzył niesamowity zbiorowy portret mieszkańców Katowic. Warszawiak jest zachwycony naszym miastem, ale nie chciałby tu zamieszkać na stałe. - Ludzie wciąż chowają się tutaj w swoich domach i tylko kapcie wystawiają na zewnątrz - mówi.
    Piotr Wójcik, fotograf i dokumentalista, pracę nad sportretowaniem Katowiczan rozpoczął wiosną 2015 roku. - Chciałem pokazać różnorodność stolicy Górnego Śląska. Katowice to jedno z niewielu miast w Polsce, w których jak na dłoni widać potężną zmianę nie tylko w infrastrukturze, ale i w głowach. Sa w nim nowoczesne, piękne, wyrosłe niedawno budowle, ale sa także dzielnice zapuszczone. Miasto przestaje być tak cukierkowe, jak mogłoby się wydawać, gdy się stoi naprzeciwko rozświetlonej szklanymi kubikami siedziby Muzeum Śląskiego czy nowej siedziby NOSPR. Nagle zaczynasz widzieć problemy tego miasta, a zarazem niemal na każdym kroku objawia się gigantyczna energia ludzi, którzy chcą być w nurcie zmian. W Katowicach nie ma warszawskiego zblazowania, tutaj nic nie jest z góry ustalone i wciąż się coś dzieje. Masz wpływ na zmianę, jaka się dokonuje - mówi Wójcik.</p> Fotografowanym przez siebie osobom zadawał zawsze te same pytania: skąd jesteś, dlaczego się związałeś z Katowicami, czym dla ciebie jest to miasto. Żeby dobrze pokazać miasto i jego mieszkańców, fotografował i rozmawiał z ludźmi z różnych środowisk - od kwiaciarki z rynku po Tadeusza Sławka, profesora Uniwersytetu Śląskiego.</p> W Katowicach Wójcik spędził rok, ale nie chciałby tu zamieszkać na stałe. - W ludziach, którzy tutaj mieszkają tkwi postawa, która nakazuje się nie wychylać, każdy chce wypaść dobrze i rzadko kiedy mówi co naprawdę myśli. Ludzie wciąż chowają się tutaj w swoich domach i tylko kapcie wystawiają na zewnątrz - mówi Wójcik. - Z drugiej strony daje się tu odczuć tę niezwykłą energię i napięcie, co jest bardzo interesujące.</p> Wernisaż wystawy 'Katowice 150 plus 1' został zaplanowany na 21 grudnia o godz. 18 w Galerii Miasta Ogrodów (pl. Sejmu Śląskiego 2). Złożą się na nią czarno-białe portrety mieszkańców i projekcje wideo. Przy każdym portrecie zwiedzający znajdą karteczkę z dokładną transkrypcją opowieści o Katowicach, jaką z Wójcikiem dzielili się bohaterowie jego zdjęć. - Nie są to teksty wygładzone, bo zależało mi na zachowaniu autentyzmu tych, często chropowatych wypowiedzi - mówi Wójcik.</p> Z Wójcikiem przy projekcie współpracowali Monika Proba i Tomasz Sinek. Kuratorem wystawy jest Dominique Roynette.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    1 z 13

    Piotr Wójcik, fotograf i dokumentalista, pracę nad sportretowaniem Katowiczan rozpoczął wiosną 2015 roku. - Chciałem pokazać różnorodność stolicy Górnego Śląska. Katowice to jedno z niewielu miast w Polsce, w których jak na dłoni widać potężną zmianę nie tylko w infrastrukturze, ale i w głowach. Sa w nim nowoczesne, piękne, wyrosłe niedawno budowle, ale sa także dzielnice zapuszczone. Miasto przestaje być tak cukierkowe, jak mogłoby się wydawać, gdy się stoi naprzeciwko rozświetlonej szklanymi kubikami siedziby Muzeum Śląskiego czy nowej siedziby NOSPR. Nagle zaczynasz widzieć problemy tego miasta, a zarazem niemal na każdym kroku objawia się gigantyczna energia ludzi, którzy chcą być w nurcie zmian. W Katowicach nie ma warszawskiego zblazowania, tutaj nic nie jest z góry ustalone i wciąż się coś dzieje. Masz wpływ na zmianę, jaka się dokonuje - mówi Wójcik.

    Fotografowanym przez siebie osobom zadawał zawsze te same pytania: skąd jesteś, dlaczego się związałeś z Katowicami, czym dla ciebie jest to miasto. Żeby dobrze pokazać miasto i jego mieszkańców, fotografował i rozmawiał z ludźmi z różnych środowisk - od kwiaciarki z rynku po Tadeusza Sławka, profesora Uniwersytetu Śląskiego.

    W Katowicach Wójcik spędził rok, ale nie chciałby tu zamieszkać na stałe. - W ludziach, którzy tutaj mieszkają tkwi postawa, która nakazuje się nie wychylać, każdy chce wypaść dobrze i rzadko kiedy mówi co naprawdę myśli. Ludzie wciąż chowają się tutaj w swoich domach i tylko kapcie wystawiają na zewnątrz - mówi Wójcik. - Z drugiej strony daje się tu odczuć tę niezwykłą energię i napięcie, co jest bardzo interesujące.

    Wernisaż wystawy 'Katowice 150 plus 1' został zaplanowany na 21 grudnia o godz. 18 w Galerii Miasta Ogrodów (pl. Sejmu Śląskiego 2). Złożą się na nią czarno-białe portrety mieszkańców i projekcje wideo. Przy każdym portrecie zwiedzający znajdą karteczkę z dokładną transkrypcją opowieści o Katowicach, jaką z Wójcikiem dzielili się bohaterowie jego zdjęć. - Nie są to teksty wygładzone, bo zależało mi na zachowaniu autentyzmu tych, często chropowatych wypowiedzi - mówi Wójcik.

    Z Wójcikiem przy projekcie współpracowali Monika Proba i Tomasz Sinek. Kuratorem wystawy jest Dominique Roynette.
    <b>Tomasz Kwiecień, instruktor jazdy na rolkach </b></p> Rolki są już od 15 lat, od kiedy poszedłem do liceum. Przyjechałem do Katowic jako sprzedawca w sklepie rolkowym, zatrudnili mnie przyjaciele. Pracowałem tam trzy lata, a potem się od nich odłączyłem. Stwierdziłem, że chcę spróbować na własną rękę być instruktorem. Jak na rynku pojawiły się pierwsze rolki, modele jeszcze toporne i niedoskonałe, to ludzie, którzy je mieli, szukali sobie przeszkód. Chcieli umiejętności jazdy na nich wynieść na jak najwyższy poziom i zaczęli skakać po poręczach, barierkach. A tak naprawdę to jest sport typowo uliczny, nawet dla ludzi niejeżdżących wyczynowo miasto to jest fajne środowisko do poruszania się.</p> Dla wielu osób rolki to środek transportu. W Katowicach ludzie jeżdżą na rolkach do pracy, robią zakupy. Ja też ich używam na co dzień w ten sposób. Wydaje mi się, że w Katowicach fajnie reagują na rolki, dlatego tu jestem, bo w odróżnieniu od mojego rodzinnego Jarosławia ludzie łapią tutaj różne zajawki. Powie się: zróbmy to, a ludzie mówią OK, i robią. I to jest dla mnie nowość. Jest Muchowiec - ścieżka rolkowa zbudowana pięć czy sześć lat temu. Jak jest weekend, to nie mogę uwierzyć, że tam jest takie zatrzęsienie ludzi. Jest super, prawie jak Kalifornia. Dziewczyny czasami jeżdżą w bikini. Spodek był kiedyś genialny, przez Spodek były jedne schody. wycięli rurę, na której odbywały się zawody np. na snowboardzie, nartach, rolkach. Robiliśmy tam niesamowite imprezy. Nielegalne oczywiście; wjeżdżaliśmy tam bandą 200-300 rolkarzy i nagle z pustego miejsca w sobotnie popołudnie robiło się megatłoczno.</p> Jest duża kultura free rajdów w Katowicach, czyli spotykamy się np. na Muchowcu albo na PTG [Pomnik Trudu Górniczego], chwilę pojeździmy i jedziemy na miasto całą kilkunastoosobową bandą i zwiedzamy różne zakątki. Myk jest taki, żeby np. przejechać jak najszybciej Mariacką i zrobić jak największy szum.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    2 z 13

    Tomasz Kwiecień, instruktor jazdy na rolkach

    Rolki są już od 15 lat, od kiedy poszedłem do liceum. Przyjechałem do Katowic jako sprzedawca w sklepie rolkowym, zatrudnili mnie przyjaciele. Pracowałem tam trzy lata, a potem się od nich odłączyłem. Stwierdziłem, że chcę spróbować na własną rękę być instruktorem. Jak na rynku pojawiły się pierwsze rolki, modele jeszcze toporne i niedoskonałe, to ludzie, którzy je mieli, szukali sobie przeszkód. Chcieli umiejętności jazdy na nich wynieść na jak najwyższy poziom i zaczęli skakać po poręczach, barierkach. A tak naprawdę to jest sport typowo uliczny, nawet dla ludzi niejeżdżących wyczynowo miasto to jest fajne środowisko do poruszania się.

    Dla wielu osób rolki to środek transportu. W Katowicach ludzie jeżdżą na rolkach do pracy, robią zakupy. Ja też ich używam na co dzień w ten sposób. Wydaje mi się, że w Katowicach fajnie reagują na rolki, dlatego tu jestem, bo w odróżnieniu od mojego rodzinnego Jarosławia ludzie łapią tutaj różne zajawki. Powie się: zróbmy to, a ludzie mówią OK, i robią. I to jest dla mnie nowość. Jest Muchowiec - ścieżka rolkowa zbudowana pięć czy sześć lat temu. Jak jest weekend, to nie mogę uwierzyć, że tam jest takie zatrzęsienie ludzi. Jest super, prawie jak Kalifornia. Dziewczyny czasami jeżdżą w bikini. Spodek był kiedyś genialny, przez Spodek były jedne schody. wycięli rurę, na której odbywały się zawody np. na snowboardzie, nartach, rolkach. Robiliśmy tam niesamowite imprezy. Nielegalne oczywiście; wjeżdżaliśmy tam bandą 200-300 rolkarzy i nagle z pustego miejsca w sobotnie popołudnie robiło się megatłoczno.

    Jest duża kultura free rajdów w Katowicach, czyli spotykamy się np. na Muchowcu albo na PTG [Pomnik Trudu Górniczego], chwilę pojeździmy i jedziemy na miasto całą kilkunastoosobową bandą i zwiedzamy różne zakątki. Myk jest taki, żeby np. przejechać jak najszybciej Mariacką i zrobić jak największy szum.
    <b>Leszek Ślizankiewicz, inżynier </b></p> Kiedyś Katowice były szare, brudne - tak mi się zawsze kojarzyły. W zimie często bywałem na Wełnowcu. Kiedy spadł śnieg, po trzech dniach był seledynowy, czasem pomarańczowy, w różnych odcieniach tęczy. Teraz mamy wspaniałe miejsca, pojawiły się ścieżki rowerowe. Zawsze lubiłem sport, aktywność fizyczną, prawie cały czas towarzyszy mi rower.</p> Jeśli chodzi o jazdę na rowerze po mieście, to wydaje mi się, że jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia. Poruszanie się po Katowicach rowerem to takie... przemykanie. Mam swoje ścieżki w mieście. Mieszkam w Bogucicach, pracuję w centrum, w rejonie dworca. Jeśli są sprzyjające warunki, jeżdżę na rowerze do i z pracy. Bardzo denerwujące jest, kiedy ścieżka kończy się nagle i nie wiadomo co dalej - czy zjechać na jezdnię, czy zostać na chodniku i czy nie pojawi się straż miejska i policja i nie zaczną się problemy.</p> Zdarzyło mi się, że jakiś rozklekotany dostawczy samochód, opuszczając rondo, ze środkowego pasa przeciął mój pas i pojechał w stronę Sosnowca. Nawet nie zauważył, że zahaczył o rower i przewrócił mnie. Miałem siatkę z jabłkami i bułkami - poturlały się po całym rondzie; wyglądało to bardziej śmiesznie niż tragicznie. Nic mi się nie stało, na szczęście - nie jechałem szybko. Teraz mamy możliwość zjechania zjazdami, podjechania - tak że można to rondo bezpiecznie mijać.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    3 z 13

    Leszek Ślizankiewicz, inżynier

    Kiedyś Katowice były szare, brudne - tak mi się zawsze kojarzyły. W zimie często bywałem na Wełnowcu. Kiedy spadł śnieg, po trzech dniach był seledynowy, czasem pomarańczowy, w różnych odcieniach tęczy. Teraz mamy wspaniałe miejsca, pojawiły się ścieżki rowerowe. Zawsze lubiłem sport, aktywność fizyczną, prawie cały czas towarzyszy mi rower.

    Jeśli chodzi o jazdę na rowerze po mieście, to wydaje mi się, że jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia. Poruszanie się po Katowicach rowerem to takie... przemykanie. Mam swoje ścieżki w mieście. Mieszkam w Bogucicach, pracuję w centrum, w rejonie dworca. Jeśli są sprzyjające warunki, jeżdżę na rowerze do i z pracy. Bardzo denerwujące jest, kiedy ścieżka kończy się nagle i nie wiadomo co dalej - czy zjechać na jezdnię, czy zostać na chodniku i czy nie pojawi się straż miejska i policja i nie zaczną się problemy.

    Zdarzyło mi się, że jakiś rozklekotany dostawczy samochód, opuszczając rondo, ze środkowego pasa przeciął mój pas i pojechał w stronę Sosnowca. Nawet nie zauważył, że zahaczył o rower i przewrócił mnie. Miałem siatkę z jabłkami i bułkami - poturlały się po całym rondzie; wyglądało to bardziej śmiesznie niż tragicznie. Nic mi się nie stało, na szczęście - nie jechałem szybko. Teraz mamy możliwość zjechania zjazdami, podjechania - tak że można to rondo bezpiecznie mijać.
    <b>Robert Studziżba, sportowiec, lekkoatleta </b></p> Zawsze lubiłem sport, wprawianie ciała w ruch. A to, że trenuję te dyscypliny? [pchnięcie kulą, podnoszenie ciężarów, rzut dyskiem] - zawsze kręciły mnie siłowe rzeczy.</p> Kiedy zaczynałem po wypadku, spotkałem się z taką psychologiczną barierą sam ze sobą. Przeżyłem bardzo trudne chwile, zanim ustabilizowałem się i ogarnąłem to wszystko, że życie biegnie dalej, trzeba się otworzyć na pewne tematy, poszukać sobie jakiejś drogi. Dzisiaj tak mogę powiedzieć, ale początki są bardzo trudne.</p> Dla młodych ludzi bezpośrednio po wypadku to jest koniec świata. To może tak pięknie wygląda z boku, jak ktoś stoi na pudle i otrzymuje medal olimpijski. Na początku dojeżdżałem na wózku inwalidzkim na trening dwa kilometry, czy to była zima, jesień czy lato. Po drogach skutych lodem jeździłem i raczej nikt się nie przejmował, czy trzeba mi pomóc, czy wesprzeć finansowo. Wszystko musiałem robić sam. Po tym dwukilometrowym dojeżdżaniu robiłem półtoragodzinny trening na siłowni i wracałem tą samą drogą do domu. Takie były moje początki.</p> Sport jest fantastyczną przygodą, ale żeby dojść gdzieś wysoko, to trzeba kochać tę całą robotę.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    4 z 13

    Robert Studziżba, sportowiec, lekkoatleta

    Zawsze lubiłem sport, wprawianie ciała w ruch. A to, że trenuję te dyscypliny? [pchnięcie kulą, podnoszenie ciężarów, rzut dyskiem] - zawsze kręciły mnie siłowe rzeczy.

    Kiedy zaczynałem po wypadku, spotkałem się z taką psychologiczną barierą sam ze sobą. Przeżyłem bardzo trudne chwile, zanim ustabilizowałem się i ogarnąłem to wszystko, że życie biegnie dalej, trzeba się otworzyć na pewne tematy, poszukać sobie jakiejś drogi. Dzisiaj tak mogę powiedzieć, ale początki są bardzo trudne.

    Dla młodych ludzi bezpośrednio po wypadku to jest koniec świata. To może tak pięknie wygląda z boku, jak ktoś stoi na pudle i otrzymuje medal olimpijski. Na początku dojeżdżałem na wózku inwalidzkim na trening dwa kilometry, czy to była zima, jesień czy lato. Po drogach skutych lodem jeździłem i raczej nikt się nie przejmował, czy trzeba mi pomóc, czy wesprzeć finansowo. Wszystko musiałem robić sam. Po tym dwukilometrowym dojeżdżaniu robiłem półtoragodzinny trening na siłowni i wracałem tą samą drogą do domu. Takie były moje początki.

    Sport jest fantastyczną przygodą, ale żeby dojść gdzieś wysoko, to trzeba kochać tę całą robotę.
    <b>Aleksandra Talaga, bokserka </b></p> Na początku brat grał w piłkę nożną, zaraził mnie tym sportem. Też chciałam trenować tak jak on, zawsze grałam na boisku z chłopakami. Przewinęłam się przez różne dyscypliny sportu: przez piłkę nożną, siatkówkę...</p> Na boks trafiłam przypadkowo. Kiedyś na siłowni widziałam chłopaków, jak szli na salę poćwiczyć i pomyślałam sobie, że też tak chcę. Najpierw była kwestia, żeby schudnąć, a później tak zostało. Podbite oko, zadrapania, siniaki to dla mnie żaden problem, chleb powszedni. Przywykłam do tego, nie należę do delikatnych osób, nie jestem z porcelany. Dla mnie najważniejszym wydarzeniem było w 2013 roku zdobycie tytułu Młodzieżowego Mistrza Polski, kiedy dużo osób mówiło, że to jest za wcześnie. Ja ten wynik zrobiłam i to wydarzenie utwierdziło mnie w tym, że jestem w tym dobra i trzeba to kontynuować.</p> Bardzo dużo trenuję: na Kleofasie pięć razy w tygodniu w godzinach popołudniowych. To dla mnie za mało, więc jeszcze chodzę na basen, siłownię, dodatkowe treningi. Trenuję 9, 10 razy w tygodniu. Klub Kleofas Katowice jest moim drugim domem.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    5 z 13

    Aleksandra Talaga, bokserka

    Na początku brat grał w piłkę nożną, zaraził mnie tym sportem. Też chciałam trenować tak jak on, zawsze grałam na boisku z chłopakami. Przewinęłam się przez różne dyscypliny sportu: przez piłkę nożną, siatkówkę...

    Na boks trafiłam przypadkowo. Kiedyś na siłowni widziałam chłopaków, jak szli na salę poćwiczyć i pomyślałam sobie, że też tak chcę. Najpierw była kwestia, żeby schudnąć, a później tak zostało. Podbite oko, zadrapania, siniaki to dla mnie żaden problem, chleb powszedni. Przywykłam do tego, nie należę do delikatnych osób, nie jestem z porcelany. Dla mnie najważniejszym wydarzeniem było w 2013 roku zdobycie tytułu Młodzieżowego Mistrza Polski, kiedy dużo osób mówiło, że to jest za wcześnie. Ja ten wynik zrobiłam i to wydarzenie utwierdziło mnie w tym, że jestem w tym dobra i trzeba to kontynuować.

    Bardzo dużo trenuję: na Kleofasie pięć razy w tygodniu w godzinach popołudniowych. To dla mnie za mało, więc jeszcze chodzę na basen, siłownię, dodatkowe treningi. Trenuję 9, 10 razy w tygodniu. Klub Kleofas Katowice jest moim drugim domem.
    <b>Wojciech Niedziela, pianista jazzowy </b></p> Śląsk jest bardzo muzykalnym regionem. Jest tu tradycja muzykowania domowego, amatorskiego - gra się na klarnecie, akordeonie. Tata grał jazz, więc muzyka jazzowa była obecna cały czas w naszym domu, bo jeszcze z moim bratem bliźniakiem, Jackiem, słuchaliśmy i próbowaliśmy ją naśladować; i tak doszliśmy do jej wykonawstwa. Jak byliśmy nastolatkami, to marzyliśmy, żeby naszą przyszłość muzyczną związać ze studiami w Katowicach na jedynym wówczas Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. W czasach, kiedy ja zaczynałem, to były lata 80., później 90., było bardzo dużo miejsc do grania. Było dużo klubów studenckich, jazzowych: Akant, Marchołt, Spirala, Kocynder. W Katowicach i w każdym z ościennych miast było wiele klubów do codziennego grania koncertów jazzowych. Akant był mocno związany z Akademią Muzyczną i z naszym wydziałem, gdyż nawet niektóre recitale dyplomowe tam się odbywały. Pamiętam Walk Away, Lora Szafran czy inni absolwenci w połowie lat 80. dawali swoje recitale jako koncerty publiczne właśnie w klubie na Warszawskiej. Atmosfera była wtedy bardzo gorąca, zresztą tak wtedy wyglądało życie towarzyskie - szło się na koncert, było się w znakomitym towarzystwie, a po koncercie kontynuowało się wieczór w jakiś sposób. Tak się budowało tę atmosferę jazzu, koncertu, miasta. Nie mówię, że tęsknię za zadymioną salą, bo po trasie koncertowej wracałem do domu i wietrzyłem ubrania przez trzy dni; to akurat źle wspominam. Ale sentyment takiej atmosfery, duch był jakby taki. inna ekspresja w ludziach była. Było inaczej, to było 20, 30 lat temu, to musiało się zmienić, tak jak wszystkie inne obszary życia też się zmieniły.</p> Przybyło teraz znakomitych muzyków. Żartujemy, że sami ich wykształciliśmy, co napawa nas dumą i zadowoleniem. Trochę ubyło miejsc do grania, aczkolwiek teraz fenomenalną robotę od roku robi nowy NOSPR - nowa sala kameralna, która regularnie, co wtorek, to jest kilkadziesiąt koncertów w roku, przy pełnym obłożeniu prezentuje koncerty jazzowe muzyków krajowych i zagranicznych. To świadczy o tym, że ta muzyka ma nadal swoich fanów
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    6 z 13

    Wojciech Niedziela, pianista jazzowy

    Śląsk jest bardzo muzykalnym regionem. Jest tu tradycja muzykowania domowego, amatorskiego - gra się na klarnecie, akordeonie. Tata grał jazz, więc muzyka jazzowa była obecna cały czas w naszym domu, bo jeszcze z moim bratem bliźniakiem, Jackiem, słuchaliśmy i próbowaliśmy ją naśladować; i tak doszliśmy do jej wykonawstwa. Jak byliśmy nastolatkami, to marzyliśmy, żeby naszą przyszłość muzyczną związać ze studiami w Katowicach na jedynym wówczas Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. W czasach, kiedy ja zaczynałem, to były lata 80., później 90., było bardzo dużo miejsc do grania. Było dużo klubów studenckich, jazzowych: Akant, Marchołt, Spirala, Kocynder. W Katowicach i w każdym z ościennych miast było wiele klubów do codziennego grania koncertów jazzowych. Akant był mocno związany z Akademią Muzyczną i z naszym wydziałem, gdyż nawet niektóre recitale dyplomowe tam się odbywały. Pamiętam Walk Away, Lora Szafran czy inni absolwenci w połowie lat 80. dawali swoje recitale jako koncerty publiczne właśnie w klubie na Warszawskiej. Atmosfera była wtedy bardzo gorąca, zresztą tak wtedy wyglądało życie towarzyskie - szło się na koncert, było się w znakomitym towarzystwie, a po koncercie kontynuowało się wieczór w jakiś sposób. Tak się budowało tę atmosferę jazzu, koncertu, miasta. Nie mówię, że tęsknię za zadymioną salą, bo po trasie koncertowej wracałem do domu i wietrzyłem ubrania przez trzy dni; to akurat źle wspominam. Ale sentyment takiej atmosfery, duch był jakby taki. inna ekspresja w ludziach była. Było inaczej, to było 20, 30 lat temu, to musiało się zmienić, tak jak wszystkie inne obszary życia też się zmieniły.

    Przybyło teraz znakomitych muzyków. Żartujemy, że sami ich wykształciliśmy, co napawa nas dumą i zadowoleniem. Trochę ubyło miejsc do grania, aczkolwiek teraz fenomenalną robotę od roku robi nowy NOSPR - nowa sala kameralna, która regularnie, co wtorek, to jest kilkadziesiąt koncertów w roku, przy pełnym obłożeniu prezentuje koncerty jazzowe muzyków krajowych i zagranicznych. To świadczy o tym, że ta muzyka ma nadal swoich fanów
    <b>Joanna Ozga, pilotka </b></p> Na samolotach zaczęłam latać dawno temu, bardzo szybko na trasach. Gdy wylatywaliśmy wtedy ze Śląska, odsłaniał się zupełnie inny świat, jeżeli chodzi o widoczność, ponieważ region był potwornie zakopcony. Natomiast jak zaczęto stosować filtry, które czyściły to zanieczyszczone powietrze, potem zlikwidowano część kopalń, to sytuacja uległa znacznej poprawie. My byliśmy przyzwyczajeni do latania w takich złych warunkach, czasami tylko z pionową widocznością. To było wbrew przepisom, ale inaczej się nie dało. Oczywiście nie było tak cały czas, bo jak się zmieniały układy baryczne, to zakopcone masy się przesuwały i przez parę dni było ładnie. Jak się wlatywało z innego kierunku Polski, to się wchodziło w taką czapę, klosz zakopconego powietrza, którym był przykryty cały Śląsk.</p> Natomiast teraz jest tak ślicznie, jak w całej Polsce. Dużo pilotów miało problemy ze znalezieniem lotniska w Katowicach czy Gliwicach. Śmialiśmy się, że u nas jest taka para dyżurna, bo cały czas było włączone radyjko na podsłuchu, które kiedyś było używane przez służby ruchu lotniczego. Często naprowadzaliśmy pilotów przez radio, albo nawet startując samolotem naprowadzaliśmy z powietrza. Kazaliśmy im się zatrzymać w powietrzu, czyli stanąć w okrążenie. Doskonale wiedzieliśmy z ich opisu, nad jakim kominem są, stadionem czy innym charakterystycznym punktem, i się leciało po kogoś z separacją wysokości i doprowadzało go na Muchowiec. Tak że to się zmieniło diametralnie, w tej chwili jest pięknie, od lat zachwycamy się cudnymi widokami.</p> Jeszcze za PRL-u przyjechał na inspekcję z Aeroklubu Polskiego nasz prezes, pan generał. Lataliśmy na szybowcach, prezes po sprawdzeniu dokumentacji przyszedł na start szybowcowy. Ja kierowałam lotami, latałam również na szybowcach na zmianę z kolegą. Zachęcałam generała, żeby wsiadł ze mną do szybowca i zobaczył, jakie Katowice są piękne. Nie bardzo wiedział, o co mi chodzi, a my byliśmy zachwyceni, bo to był pierwszy dzień wyżu i pięknie było widać horyzont, i w ogóle wszystko było widać. On czasami latał w Warszawie, a tam te widzialności były na okrągło takie, jak w tym dniu u nas. Katowice i okolice są przepięknie zielone, jak mało które miasto w Polsce.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    7 z 13

    Joanna Ozga, pilotka

    Na samolotach zaczęłam latać dawno temu, bardzo szybko na trasach. Gdy wylatywaliśmy wtedy ze Śląska, odsłaniał się zupełnie inny świat, jeżeli chodzi o widoczność, ponieważ region był potwornie zakopcony. Natomiast jak zaczęto stosować filtry, które czyściły to zanieczyszczone powietrze, potem zlikwidowano część kopalń, to sytuacja uległa znacznej poprawie. My byliśmy przyzwyczajeni do latania w takich złych warunkach, czasami tylko z pionową widocznością. To było wbrew przepisom, ale inaczej się nie dało. Oczywiście nie było tak cały czas, bo jak się zmieniały układy baryczne, to zakopcone masy się przesuwały i przez parę dni było ładnie. Jak się wlatywało z innego kierunku Polski, to się wchodziło w taką czapę, klosz zakopconego powietrza, którym był przykryty cały Śląsk.

    Natomiast teraz jest tak ślicznie, jak w całej Polsce. Dużo pilotów miało problemy ze znalezieniem lotniska w Katowicach czy Gliwicach. Śmialiśmy się, że u nas jest taka para dyżurna, bo cały czas było włączone radyjko na podsłuchu, które kiedyś było używane przez służby ruchu lotniczego. Często naprowadzaliśmy pilotów przez radio, albo nawet startując samolotem naprowadzaliśmy z powietrza. Kazaliśmy im się zatrzymać w powietrzu, czyli stanąć w okrążenie. Doskonale wiedzieliśmy z ich opisu, nad jakim kominem są, stadionem czy innym charakterystycznym punktem, i się leciało po kogoś z separacją wysokości i doprowadzało go na Muchowiec. Tak że to się zmieniło diametralnie, w tej chwili jest pięknie, od lat zachwycamy się cudnymi widokami.

    Jeszcze za PRL-u przyjechał na inspekcję z Aeroklubu Polskiego nasz prezes, pan generał. Lataliśmy na szybowcach, prezes po sprawdzeniu dokumentacji przyszedł na start szybowcowy. Ja kierowałam lotami, latałam również na szybowcach na zmianę z kolegą. Zachęcałam generała, żeby wsiadł ze mną do szybowca i zobaczył, jakie Katowice są piękne. Nie bardzo wiedział, o co mi chodzi, a my byliśmy zachwyceni, bo to był pierwszy dzień wyżu i pięknie było widać horyzont, i w ogóle wszystko było widać. On czasami latał w Warszawie, a tam te widzialności były na okrągło takie, jak w tym dniu u nas. Katowice i okolice są przepięknie zielone, jak mało które miasto w Polsce.
    <b>Miłosz Borycki - Miuosh - muzyk </b></p> Katowice to jest miasto, w którym się wychowałem i w którym mam okazję wychowywać młodszych ludzi swoją muzyką. Największą wartością Katowic i Śląska są ludzie, a nie to wszystko, co dookoła nich tu powstaje. Gdyby nie ludzie, to przykładowo ulica Mariacka tak by nie wyglądała, i nawet wiem, którzy ludzie tu zaczynali. Miałem okazję być obok nich, widziałem, jak to wszystko funkcjonuje. To się gdzieś przeciera i przecina, i to jest normalne - te płaszczyzny miejskie i płaszczyzny ludzkie. To jest bardzo fajne, że ci ludzie potrafią zadbać o to, żeby te płaszczyzny nabierały innych barw, kolorów, niż miały jeszcze 15 lat temu. To nadało miastu drugą duszę i drugą moc.</p> Gdyby nie Mariacka, to nie byłoby mnie w NOSPR-ze. Sala NOSPR-u nie tylko dla mnie jest czymś szczególnym, bo i dla Radzimira [Dębskiego - kompozytor muzyki filmowej i rozrywkowej, dyrygent] jest czymś wyjątkowym - on uważa, że to jest najładniejsza sala koncertowa, jaką widział, a widział ich naprawdę dużo. Mówi, że jest ładniejsza od tej Walt Disney Concert Hall w Los Angeles. Jest na pewno jednym z najfajniejszych obiektów związanych z muzyką w kraju. Dla mnie bardziej naturalnym środowiskiem jest nie balkon prywatnego mieszkania na Mariackiej, ale koncert w przestrzeni miejskiej; jest czymś zupełnie normalnym, niczym nie szokującym. Jak się wychodzi na salę koncertową NOSPR-u i widzi się przed sobą sześć czy siedem pięter ludzi praktycznie w pionie, nastawionych na słuchanie twojej muzyki, to jest to coś wyjątkowego.</p> Pierwszy koncert na Mariackiej był w 2013 roku, kiedy zagraliśmy, chyba jedyny raz, pełną wersję, od lewej do prawej koncertową, nieoficjalną, bo nigdy nie graliśmy z Jankiem [Jan 'Kyks' Skrzek - muzyk, kompozytor bluesowy] takiej wersji 'Piątej strony świata'. Był z nami na scenie, grał i było super śmiesznie, zawsze z nim było śmiesznie. To, że trafiłem do Janka do domu, było dla mnie bardzo ważne; poznaliśmy go i mieliśmy okazję zrobić razem ten kawałek. To było bardzo indywidualne, bo tylko ja i Janek braliśmy w tym udział.</p> Nie przypuszczałem, że kiedyś w miejscu, gdzie stoją 'te' panie, będzie scena, a przed nią osiem tysięcy ludzi, którzy będą czekali, aż coś dla nich zagramy. To było fajne, że tyle lat oglądałem to miasto z innego kąta, a te parę metrów różnicy w wysokości i publiczność powaliły mnie na łopatki. To było najsympatyczniejsze, poza NOSPR-em, koncertowe doświadczenie.</p> Prywatne, najgorsze wspomnienia z tego miasta wiążą się z tym, że nie pamiętam, nie potrafiłbym zliczyć, ile razy ktoś mnie tutaj okradł, jak byłem mały. Ile razy zabrano mi czapkę, pieniążki, grę na PlayStation przed giełdą komputerową na Załężu, jak jeszcze nie było Punktu 44. Jak na Mariackiej był pierwszy chyba skateshop, to nie umiałem do niego dotrzeć bez rodziców. Byłem młody i byłem łatwym kąskiem dla niektórych, więc gdyby nie tata, to nie kupiłbym sobie nigdy szerokich spodni. Bardzo mnie to irytowało, takie zmobilizowane grupy młodych ludzi nastawione na łatwą 'pracę zarobkową' kosztem małego grubaska, czyli mnie.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    8 z 13

    Miłosz Borycki - Miuosh - muzyk

    Katowice to jest miasto, w którym się wychowałem i w którym mam okazję wychowywać młodszych ludzi swoją muzyką. Największą wartością Katowic i Śląska są ludzie, a nie to wszystko, co dookoła nich tu powstaje. Gdyby nie ludzie, to przykładowo ulica Mariacka tak by nie wyglądała, i nawet wiem, którzy ludzie tu zaczynali. Miałem okazję być obok nich, widziałem, jak to wszystko funkcjonuje. To się gdzieś przeciera i przecina, i to jest normalne - te płaszczyzny miejskie i płaszczyzny ludzkie. To jest bardzo fajne, że ci ludzie potrafią zadbać o to, żeby te płaszczyzny nabierały innych barw, kolorów, niż miały jeszcze 15 lat temu. To nadało miastu drugą duszę i drugą moc.

    Gdyby nie Mariacka, to nie byłoby mnie w NOSPR-ze. Sala NOSPR-u nie tylko dla mnie jest czymś szczególnym, bo i dla Radzimira [Dębskiego - kompozytor muzyki filmowej i rozrywkowej, dyrygent] jest czymś wyjątkowym - on uważa, że to jest najładniejsza sala koncertowa, jaką widział, a widział ich naprawdę dużo. Mówi, że jest ładniejsza od tej Walt Disney Concert Hall w Los Angeles. Jest na pewno jednym z najfajniejszych obiektów związanych z muzyką w kraju. Dla mnie bardziej naturalnym środowiskiem jest nie balkon prywatnego mieszkania na Mariackiej, ale koncert w przestrzeni miejskiej; jest czymś zupełnie normalnym, niczym nie szokującym. Jak się wychodzi na salę koncertową NOSPR-u i widzi się przed sobą sześć czy siedem pięter ludzi praktycznie w pionie, nastawionych na słuchanie twojej muzyki, to jest to coś wyjątkowego.

    Pierwszy koncert na Mariackiej był w 2013 roku, kiedy zagraliśmy, chyba jedyny raz, pełną wersję, od lewej do prawej koncertową, nieoficjalną, bo nigdy nie graliśmy z Jankiem [Jan 'Kyks' Skrzek - muzyk, kompozytor bluesowy] takiej wersji 'Piątej strony świata'. Był z nami na scenie, grał i było super śmiesznie, zawsze z nim było śmiesznie. To, że trafiłem do Janka do domu, było dla mnie bardzo ważne; poznaliśmy go i mieliśmy okazję zrobić razem ten kawałek. To było bardzo indywidualne, bo tylko ja i Janek braliśmy w tym udział.

    Nie przypuszczałem, że kiedyś w miejscu, gdzie stoją 'te' panie, będzie scena, a przed nią osiem tysięcy ludzi, którzy będą czekali, aż coś dla nich zagramy. To było fajne, że tyle lat oglądałem to miasto z innego kąta, a te parę metrów różnicy w wysokości i publiczność powaliły mnie na łopatki. To było najsympatyczniejsze, poza NOSPR-em, koncertowe doświadczenie.

    Prywatne, najgorsze wspomnienia z tego miasta wiążą się z tym, że nie pamiętam, nie potrafiłbym zliczyć, ile razy ktoś mnie tutaj okradł, jak byłem mały. Ile razy zabrano mi czapkę, pieniążki, grę na PlayStation przed giełdą komputerową na Załężu, jak jeszcze nie było Punktu 44. Jak na Mariackiej był pierwszy chyba skateshop, to nie umiałem do niego dotrzeć bez rodziców. Byłem młody i byłem łatwym kąskiem dla niektórych, więc gdyby nie tata, to nie kupiłbym sobie nigdy szerokich spodni. Bardzo mnie to irytowało, takie zmobilizowane grupy młodych ludzi nastawione na łatwą 'pracę zarobkową' kosztem małego grubaska, czyli mnie.
    <b>Damian Zimoń, arcybiskup senior archidiecezji katowickiej </b></p> W latach 1975-1985 byłem proboszczem w kościele Mariackim. Parafią tą przed wojną i w czasie wojny kierował ksiądz Emil Szramek, który został zamęczony w Dachau; potem wyniesiono go na ołtarze. Tamte czasy były trudne dla Kościoła. To było zmaganie się o krzyż, został zamordowany ksiądz Popiełuszko, były wydarzenia w kopalni Wujek. Władza była niechętna Kościołowi, tym bardziej że biskup poprzednik - Herbert Bednorz - gromadził ludzi pracy w Piekarach, i to była taka ambona, gdzie domagaliśmy się praw dla tych ludzi.</p> To był czas, kiedy tu był papież w 1983 roku. Na lotnisku wszystko organizowaliśmy, a milicja ciągle chciała ograniczać tę pielgrzymkę. Były różnego rodzaju propozycje, ale twarda postawa biskupa, która nam się udzielała, sprawiła, że tych upokarzających pomysłów nie zrealizowano. Chciano, żeby na lotnisku w Katowicach były wieżyczki, z których obserwowano by tłum, czy należycie się będzie zachowywał w trakcie wizyty papieża. Ponad milion ludzi się zebrało, chyba już tutaj, w Katowicach, takiego zgromadzenia nigdy nie będzie.</p> Pamiętam pacyfikację kopalni Wujek. Zginął tam mój parafianin, młody chłopak - miał 23-25 lat - Bogusław Kopczak. Byłem u nich na kolędzie, miał żonę stąd, dziecko. Mieszkali na ulicy Wieczorka, ona teraz się nazywa inaczej [Staromiejska]. Jego pogrzeb był pod 'opieką' UB, więc nie można było zrobić ani kroku w lewo, ani w prawo. Został pochowany przy ulicy Francuskiej, bez orkiestry. Zawsze jak górnik umierał, to była orkiestra.</p> Potem pamiętam pogrzeb Grudnia, który w czasie stanu wojennego był internowany i jest pochowany niedaleko tego górnika z kopalni Wujek; i to też był tragiczny pogrzeb, trwał tylko pół godziny. Świecki [mistrz ceremonii] później do mnie przyszedł i mówił, że to zmierzch bogów, bo Grudzień był wszystkim tutaj, a na jego pogrzeb przyszło tylko kilka osób, bo go wyrzucono z partii.</p> Jak zostałem biskupem, to nie ukazał się numer 'Gościa Niedzielnego', bo nasze czasopismo chciało to wszystko jakoś opisać. Były kłopoty z papierem, potem za nie przepraszano. Pochodzę z rodziny górniczej, mój ojciec pracował jako górnik przed wojną i po wojnie, był w dozorze, i całą historię górnictwa znam. Nasi klerycy pracowali na kopalniach, mój następca też pracował na kopalni, bo ówcześni klerycy mieli obowiązek 10 miesięcy pracy. Przerywali szkołę i szli do kopalń, do hut. Jak górnicy przychodzili 4 grudnia [Barbórka, górnicze święto w dniu św. Barbary], to kościoły były pełne braci górniczej. Górnicy, którzy wykonywali taką niebezpieczną pracę, mieli bliższą drogę do Pana Boga niż inni ludzie, którzy wykonywali jakąś lekką pracę. I to trwa do dzisiaj.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    9 z 13

    Damian Zimoń, arcybiskup senior archidiecezji katowickiej

    W latach 1975-1985 byłem proboszczem w kościele Mariackim. Parafią tą przed wojną i w czasie wojny kierował ksiądz Emil Szramek, który został zamęczony w Dachau; potem wyniesiono go na ołtarze. Tamte czasy były trudne dla Kościoła. To było zmaganie się o krzyż, został zamordowany ksiądz Popiełuszko, były wydarzenia w kopalni Wujek. Władza była niechętna Kościołowi, tym bardziej że biskup poprzednik - Herbert Bednorz - gromadził ludzi pracy w Piekarach, i to była taka ambona, gdzie domagaliśmy się praw dla tych ludzi.

    To był czas, kiedy tu był papież w 1983 roku. Na lotnisku wszystko organizowaliśmy, a milicja ciągle chciała ograniczać tę pielgrzymkę. Były różnego rodzaju propozycje, ale twarda postawa biskupa, która nam się udzielała, sprawiła, że tych upokarzających pomysłów nie zrealizowano. Chciano, żeby na lotnisku w Katowicach były wieżyczki, z których obserwowano by tłum, czy należycie się będzie zachowywał w trakcie wizyty papieża. Ponad milion ludzi się zebrało, chyba już tutaj, w Katowicach, takiego zgromadzenia nigdy nie będzie.

    Pamiętam pacyfikację kopalni Wujek. Zginął tam mój parafianin, młody chłopak - miał 23-25 lat - Bogusław Kopczak. Byłem u nich na kolędzie, miał żonę stąd, dziecko. Mieszkali na ulicy Wieczorka, ona teraz się nazywa inaczej [Staromiejska]. Jego pogrzeb był pod 'opieką' UB, więc nie można było zrobić ani kroku w lewo, ani w prawo. Został pochowany przy ulicy Francuskiej, bez orkiestry. Zawsze jak górnik umierał, to była orkiestra.

    Potem pamiętam pogrzeb Grudnia, który w czasie stanu wojennego był internowany i jest pochowany niedaleko tego górnika z kopalni Wujek; i to też był tragiczny pogrzeb, trwał tylko pół godziny. Świecki [mistrz ceremonii] później do mnie przyszedł i mówił, że to zmierzch bogów, bo Grudzień był wszystkim tutaj, a na jego pogrzeb przyszło tylko kilka osób, bo go wyrzucono z partii.

    Jak zostałem biskupem, to nie ukazał się numer 'Gościa Niedzielnego', bo nasze czasopismo chciało to wszystko jakoś opisać. Były kłopoty z papierem, potem za nie przepraszano. Pochodzę z rodziny górniczej, mój ojciec pracował jako górnik przed wojną i po wojnie, był w dozorze, i całą historię górnictwa znam. Nasi klerycy pracowali na kopalniach, mój następca też pracował na kopalni, bo ówcześni klerycy mieli obowiązek 10 miesięcy pracy. Przerywali szkołę i szli do kopalń, do hut. Jak górnicy przychodzili 4 grudnia [Barbórka, górnicze święto w dniu św. Barbary], to kościoły były pełne braci górniczej. Górnicy, którzy wykonywali taką niebezpieczną pracę, mieli bliższą drogę do Pana Boga niż inni ludzie, którzy wykonywali jakąś lekką pracę. I to trwa do dzisiaj.
    <b>Barbara Ptak, kostiumolog teatralna i filmowa </b></p> Pracowałam nie tylko w teatrach, ale również w filmie. Filmów mam bardzo dużo, bo około 80. Oczywiście najwięcej kostiumowych, bo to najbardziej lubię i znam się na tym. A jak się nie znam, to wiem, jak się dowiedzieć.</p> Cztery wielkie filmy w moim opracowaniu kostiumowym były nominowane do Oscara: 'Nóż w wodzie' - zaczynałam bardzo wcześnie, ale to był debiut Polańskiego, nie mój; już wtedy miałam za sobą parę filmów - 'Królowa Bona', 'Noce i dnie' i 'Ziemia obiecana'. Od razu powiem, że mam taki zwyczaj: nic nie dobieram, nie pożyczam, wszystkie moje filmy charakteryzują się tym, że kostiumy są przemyślane, zaprojektowane, wszystko jest nowe. Żadna 'mysz' tam się nie przecisnęła z magazynu, ja po prostu tego nie uznaję. Priorytetem mojego projektowania jest to, że musi być tak, jak to namalowałam.</p> Pierwsze miary wszystkich kostiumów, jakie kiedykolwiek tworzyłam, były robione przeze mnie. Z Karem [Kazimierzem] Kutzem to było zupełnie normalne, że to właśnie ja powinnam robić filmy o Śląsku. Robiłam z nim kilka filmów, ale wymienię tylko ten najważniejszy: 'Perła w koronie'. Górnicy wtedy wyglądali inaczej niż teraz, mieli hełmy ze skóry. Więc ja musiałam to wszystko dokumentować. Wszystkie postacie były zaprojektowane w rysunku, bo jeżeli chcemy otrzymać ten klimat, który nas interesuje, to tak trzeba zrobić. Jestem bardzo dumna z tego filmu, bo on nie tylko mówi o Śląsku, ale rzeczywiście jest śląski. Z 'Perły w koronie' można śmiało robić zbliżenia czy dokumentacje, bo stroje są właśnie takie, jakie były, bez żadnych 'dodatków'.</p> W tamtym czasie zwycięstwo strajkowe nie miało nic wspólnego z jakimkolwiek strajkiem, który my znamy. Strajk tamtych czasów to prawie jakby wojna była; jeżeli górnicy swoim pobytem w kopalni doprowadzili do strajku i uzyskali to, co chcieli, to na tamte czasy było wielkim wydarzeniem.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    10 z 13

    Barbara Ptak, kostiumolog teatralna i filmowa

    Pracowałam nie tylko w teatrach, ale również w filmie. Filmów mam bardzo dużo, bo około 80. Oczywiście najwięcej kostiumowych, bo to najbardziej lubię i znam się na tym. A jak się nie znam, to wiem, jak się dowiedzieć.

    Cztery wielkie filmy w moim opracowaniu kostiumowym były nominowane do Oscara: 'Nóż w wodzie' - zaczynałam bardzo wcześnie, ale to był debiut Polańskiego, nie mój; już wtedy miałam za sobą parę filmów - 'Królowa Bona', 'Noce i dnie' i 'Ziemia obiecana'. Od razu powiem, że mam taki zwyczaj: nic nie dobieram, nie pożyczam, wszystkie moje filmy charakteryzują się tym, że kostiumy są przemyślane, zaprojektowane, wszystko jest nowe. Żadna 'mysz' tam się nie przecisnęła z magazynu, ja po prostu tego nie uznaję. Priorytetem mojego projektowania jest to, że musi być tak, jak to namalowałam.

    Pierwsze miary wszystkich kostiumów, jakie kiedykolwiek tworzyłam, były robione przeze mnie. Z Karem [Kazimierzem] Kutzem to było zupełnie normalne, że to właśnie ja powinnam robić filmy o Śląsku. Robiłam z nim kilka filmów, ale wymienię tylko ten najważniejszy: 'Perła w koronie'. Górnicy wtedy wyglądali inaczej niż teraz, mieli hełmy ze skóry. Więc ja musiałam to wszystko dokumentować. Wszystkie postacie były zaprojektowane w rysunku, bo jeżeli chcemy otrzymać ten klimat, który nas interesuje, to tak trzeba zrobić. Jestem bardzo dumna z tego filmu, bo on nie tylko mówi o Śląsku, ale rzeczywiście jest śląski. Z 'Perły w koronie' można śmiało robić zbliżenia czy dokumentacje, bo stroje są właśnie takie, jakie były, bez żadnych 'dodatków'.

    W tamtym czasie zwycięstwo strajkowe nie miało nic wspólnego z jakimkolwiek strajkiem, który my znamy. Strajk tamtych czasów to prawie jakby wojna była; jeżeli górnicy swoim pobytem w kopalni doprowadzili do strajku i uzyskali to, co chcieli, to na tamte czasy było wielkim wydarzeniem.
    <b>Wojciech Mszyca, twórca muzeum rowerów, maszyn do pisania firmy Adler </b></p> Jeździć zacząłem na rowerku, dameczce, którą wyszykował mi ojciec, taki powojenny rowerek. Mam zdjęcie z drugiej klasy B, rok 54 - mały Wojtek jedzie na małej damce. W tej chwili damek, jeśli chodzi o rowery damskie, mam dziewięć.</p> Przyznam, są to moje ulubione rowery, bo np. na damce Adler 208 - 65-letniej - zdobyłem już dziewięć Goldene Plakette Adler Sheer Far - złotych medali - w zlotach gwiaździstych klubu Adler. W tym roku na tej damce na Światowym Zlocie Zabytkowych Rowerów w Sölvesborgu w Szwecji pokonałem koronny etap, czyli sto mil angielskich, czyli ponad 160 kilometrów, w 11 godzin 40 minut. Bardzo lubię damskie rowery. </p> Mieszkam w Katowicach od 41 lat i staram się co katowickie oddać Katowicom i dlatego kiedy nie mogłem zbyt wiele uczynić piórem i maszyną do pisania, to chwytałem się robót ręcznych. Kiedy budowano rondo katowickie, wjechałem w pewien Poniedziałek Wielkanocny do tego wykopu rowerem i odkryłem dwa piece po dawnej Hucie Marta. Zameldowałem o tym konserwatorowi wojewódzkiemu, powiadomiłem kolegów z prasy, a potem moim marzeniem stało się zdobycie jakichś artefaktów katowickich. I tu się zaczęła moja przygoda z katowicką Wytwórnią Specyfików Beiersdorfa PEBECO, czyli katowicką Niveą, a potem kolejna przygoda z firmą Ebeco, czyli Abdul Jabbar Koubaisy, z fabryką rowerów, gramofonów i wyrobów metalowych przy 3 Maja 34. Z czasem stałem się jedynym posiadaczem katowickich artefaktów związanych z tymi dwoma nieistniejącymi już firmami. Pozyskałem katowicki rower Ebeco, który w tym roku, w roku 150-lecia Katowic, świętuje swoje 90-lecie. Marzyłbym o zdobyciu katowickich rowerów, bo jak teraz wiem, tylko przed wojną w Katowicach było sześć dużych fabryk rowerów produkujących na skalę przemysłową, nie rzemieślniczą, tak jak to się zdarza w wielu innych miastach. </p> Myślę, że mogę powiedzieć, że mam największą w Europie kolekcję maszyn do pisania marki Adler. Mam ich 65, brakuje mi tylko trzech, czterech modeli. Od razu muszę powiedzieć, że jako jedyny Polak jestem członkiem Adler-Motor-Veteranen-Clubu, dzielnie reprezentuję Polskę ze swoimi siedmioma rowerami marki Adler, z motorowerem marki Adler i 65 maszynami marki Adler.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    11 z 13

    Wojciech Mszyca, twórca muzeum rowerów, maszyn do pisania firmy Adler

    Jeździć zacząłem na rowerku, dameczce, którą wyszykował mi ojciec, taki powojenny rowerek. Mam zdjęcie z drugiej klasy B, rok 54 - mały Wojtek jedzie na małej damce. W tej chwili damek, jeśli chodzi o rowery damskie, mam dziewięć.

    Przyznam, są to moje ulubione rowery, bo np. na damce Adler 208 - 65-letniej - zdobyłem już dziewięć Goldene Plakette Adler Sheer Far - złotych medali - w zlotach gwiaździstych klubu Adler. W tym roku na tej damce na Światowym Zlocie Zabytkowych Rowerów w Sölvesborgu w Szwecji pokonałem koronny etap, czyli sto mil angielskich, czyli ponad 160 kilometrów, w 11 godzin 40 minut. Bardzo lubię damskie rowery.

    Mieszkam w Katowicach od 41 lat i staram się co katowickie oddać Katowicom i dlatego kiedy nie mogłem zbyt wiele uczynić piórem i maszyną do pisania, to chwytałem się robót ręcznych. Kiedy budowano rondo katowickie, wjechałem w pewien Poniedziałek Wielkanocny do tego wykopu rowerem i odkryłem dwa piece po dawnej Hucie Marta. Zameldowałem o tym konserwatorowi wojewódzkiemu, powiadomiłem kolegów z prasy, a potem moim marzeniem stało się zdobycie jakichś artefaktów katowickich. I tu się zaczęła moja przygoda z katowicką Wytwórnią Specyfików Beiersdorfa PEBECO, czyli katowicką Niveą, a potem kolejna przygoda z firmą Ebeco, czyli Abdul Jabbar Koubaisy, z fabryką rowerów, gramofonów i wyrobów metalowych przy 3 Maja 34. Z czasem stałem się jedynym posiadaczem katowickich artefaktów związanych z tymi dwoma nieistniejącymi już firmami. Pozyskałem katowicki rower Ebeco, który w tym roku, w roku 150-lecia Katowic, świętuje swoje 90-lecie. Marzyłbym o zdobyciu katowickich rowerów, bo jak teraz wiem, tylko przed wojną w Katowicach było sześć dużych fabryk rowerów produkujących na skalę przemysłową, nie rzemieślniczą, tak jak to się zdarza w wielu innych miastach.

    Myślę, że mogę powiedzieć, że mam największą w Europie kolekcję maszyn do pisania marki Adler. Mam ich 65, brakuje mi tylko trzech, czterech modeli. Od razu muszę powiedzieć, że jako jedyny Polak jestem członkiem Adler-Motor-Veteranen-Clubu, dzielnie reprezentuję Polskę ze swoimi siedmioma rowerami marki Adler, z motorowerem marki Adler i 65 maszynami marki Adler.
    <b>Andrzej Bochenek, kardiochirurg </b></p> Kardiochirurgia skorzystała z tego, że na Śląsku istniał bardzo dobry klimat dla medycyny. Jak wiemy, przemysł ciężki, który przez całe lata dominował Śląsk, powodował wiele schorzeń. Władze, obojętnie o jakich władzach mówimy, czy tych poprzednich, komunistycznych, czy o nowych, widziały, że ten wysiłek fizyczny prowadził do szybkiej degradacji i starzenia się społeczeństwa, że to społeczeństwo było narażone znacznie bardziej na choroby cywilizacyjne niż inne. Dlatego tutaj, za czasów komunistycznych, powstały bardzo duże szpitale. Jak zaczęły się pojawiać mury, to zaczęli się pojawiać ludzie, bo widzieli, że są możliwości. Pojawili się specjaliści. </p> Śląsk to była bardzo dobra szkoła internistyczna prowadzona przez wybitnego internistę, profesora Gibińskiego; on widział, że ta szeroko pojęta interna musi zaczynać się dzielić. Podzielił ją na kardiologię, gastroenterologię. Mamy dzisiaj wybitną kardiologię na Śląsku, to profesor Leszek Giec był jednym z tych wielkich twórców kardiologii na Śląsku. I tak wiele dziedzin powstawało, to wszystko pączkowało na moich oczach. </p> Ja skończyłem studia w 1974 roku i już był bardzo dobry budynek Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Ligocie, w tym czasie budował się już budynek w Ochojcu i budowały się kardiochirurgia czy kardiologia - pojawił się profesor Religa. Profesor Religa nie mógł realizować wszystkich swoich zamierzeń w Warszawie, ściągnęli go tutaj i powiedzieli: profesorze, my wybudujemy, zrobimy. Na filmie najlepiej widać, jak to wyglądało. Ale najpierw były obietnice. Jednak są ludzie z wizją i takim człowiekiem był profesor Religa. Zaczął to rozwijać, zgromadził wokół siebie ludzi, dawał im samodzielność, co jest bardzo ważne, pozwalał nam się samorealizować. </p> Mamy w Katowicach bardzo dobrą medycynę, na Śląsku mamy bardzo dobrą medycynę. Oczywiście Katowice są oczkiem tego regionu, są stolicą, ale przecież mamy fantastyczną kardiologię i kardiochirurgię w Zabrzu, mamy doskonałą ortopedię, mamy wspaniałe oddziały nefrologii. Mamy bardzo prężny ośrodek w Katowicach transplantologii, profesor Cierpka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego jest jednym z najwybitniejszych transplantologów polskich, gdzie to, co kiedyś wydawało się abstrakcyjne albo prawie nieosiągalne, że można przeszczepić trzustkę, wątrobę, nerkę i można to zrobić jednoczasowo, stało się rzeczywistością. </p> Na terenie Katowic jest najlepiej zorganizowana służba kardiologiczna i pogotowie, jeśli chodzi o zawał serca, bo zawał serca może trafić do wielu miejsc i chorego można wyleczyć w ciągu kilkunastu minut - w tym czasie można zapobiec dużemu zniszczeniu mięśnia sercowego. Dzisiaj, jak mówimy o Katowicach, to mówię, że jak już, nie daj Boże, mieć zawał, to wolę go mieć w Katowicach czy na Śląsku niż w jakimkolwiek innym regionie. A już nie mówię w Austrii czy Niemczech; mamy zdecydowanie lepiej zorganizowaną służbę kardiologiczną ostrych stanów wieńcowych.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    12 z 13

    Andrzej Bochenek, kardiochirurg

    Kardiochirurgia skorzystała z tego, że na Śląsku istniał bardzo dobry klimat dla medycyny. Jak wiemy, przemysł ciężki, który przez całe lata dominował Śląsk, powodował wiele schorzeń. Władze, obojętnie o jakich władzach mówimy, czy tych poprzednich, komunistycznych, czy o nowych, widziały, że ten wysiłek fizyczny prowadził do szybkiej degradacji i starzenia się społeczeństwa, że to społeczeństwo było narażone znacznie bardziej na choroby cywilizacyjne niż inne. Dlatego tutaj, za czasów komunistycznych, powstały bardzo duże szpitale. Jak zaczęły się pojawiać mury, to zaczęli się pojawiać ludzie, bo widzieli, że są możliwości. Pojawili się specjaliści.

    Śląsk to była bardzo dobra szkoła internistyczna prowadzona przez wybitnego internistę, profesora Gibińskiego; on widział, że ta szeroko pojęta interna musi zaczynać się dzielić. Podzielił ją na kardiologię, gastroenterologię. Mamy dzisiaj wybitną kardiologię na Śląsku, to profesor Leszek Giec był jednym z tych wielkich twórców kardiologii na Śląsku. I tak wiele dziedzin powstawało, to wszystko pączkowało na moich oczach.

    Ja skończyłem studia w 1974 roku i już był bardzo dobry budynek Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Ligocie, w tym czasie budował się już budynek w Ochojcu i budowały się kardiochirurgia czy kardiologia - pojawił się profesor Religa. Profesor Religa nie mógł realizować wszystkich swoich zamierzeń w Warszawie, ściągnęli go tutaj i powiedzieli: profesorze, my wybudujemy, zrobimy. Na filmie najlepiej widać, jak to wyglądało. Ale najpierw były obietnice. Jednak są ludzie z wizją i takim człowiekiem był profesor Religa. Zaczął to rozwijać, zgromadził wokół siebie ludzi, dawał im samodzielność, co jest bardzo ważne, pozwalał nam się samorealizować.

    Mamy w Katowicach bardzo dobrą medycynę, na Śląsku mamy bardzo dobrą medycynę. Oczywiście Katowice są oczkiem tego regionu, są stolicą, ale przecież mamy fantastyczną kardiologię i kardiochirurgię w Zabrzu, mamy doskonałą ortopedię, mamy wspaniałe oddziały nefrologii. Mamy bardzo prężny ośrodek w Katowicach transplantologii, profesor Cierpka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego jest jednym z najwybitniejszych transplantologów polskich, gdzie to, co kiedyś wydawało się abstrakcyjne albo prawie nieosiągalne, że można przeszczepić trzustkę, wątrobę, nerkę i można to zrobić jednoczasowo, stało się rzeczywistością.

    Na terenie Katowic jest najlepiej zorganizowana służba kardiologiczna i pogotowie, jeśli chodzi o zawał serca, bo zawał serca może trafić do wielu miejsc i chorego można wyleczyć w ciągu kilkunastu minut - w tym czasie można zapobiec dużemu zniszczeniu mięśnia sercowego. Dzisiaj, jak mówimy o Katowicach, to mówię, że jak już, nie daj Boże, mieć zawał, to wolę go mieć w Katowicach czy na Śląsku niż w jakimkolwiek innym regionie. A już nie mówię w Austrii czy Niemczech; mamy zdecydowanie lepiej zorganizowaną służbę kardiologiczną ostrych stanów wieńcowych.
    <b>Maksymilian Michałek, członek sekcji katowickiej Niemieckiego Towarzystwa Alpejskiego </b></p> Katowice to na pewno są Bogucice, bo jestem z Bogucic. W 1924 roku zostaliśmy przyłączeni do Katowic, moi przodkowie są tutaj od zawsze. W Bogucicach, na tej ulicy, na której jesteśmy, jest kuźnia, w której mój pradziadek był kowalem. Inny pradziadek leży w kaplicy cmentarnej - tak że od zawsze jestem w Katowicach.</p> Kiedyś odkryłem, że w 1909 roku została założona sekcja katowicka Deutscher Alpenverein, czyli Niemieckiego Towarzystwa Alpejskiego. Ona cały czas działa, ale siedziba główna jest w Dolnej Saksonii, w Salzgitter. Postanowiliśmy z kolegami, że naszym głównym celem będzie to, żeby sekcja z powrotem wróciła do Katowic. Na razie część sekcji jest; jest ona właścicielem schroniska, które ma nazwę 'Katowickie schronisko w Alpach'. To jedno z trzech schronisk śląskich, jest jeszcze gliwickie i wrocławskie. </p> Komuna przez 50 lat próbowała zrobić Katowice szare i monolityczne. To, że odtwarzamy tę sekcję dzisiaj i działamy, propagujemy turystykę alpejską, nasze schronisko katowickie, i działamy lokalnie, czyli ścianka wspinaczkowa, różne wydarzenia w Katowicach, powoduje, że na mapie turystyczno-kulturalnej Katowic jest kolejny punkt - którym my jesteśmy. </p> Jako niepoprawny romantyk mam wyobrażenie Katowic międzywojnia, jako stolicy autonomicznego województwa śląskiego, jako takich szklanych domów z 'Przedwiośnia'. Wiadomo, że to już nie wróci i nie o to w tym chodzi. Staramy się być anarodowi, oczywiście to jest Deutscher Alpenverein, Niemieckie Towarzystwo Alpejskie. Od tego nie uciekniemy, nie próbujemy wyprzeć się tego, natomiast każdy może zostać członkiem naszego stowarzyszenia. Tutaj nie ma narodowościowych kazusów ani nawet językowych, bo jednak większość z nas mówi po niemiecku słabiej niż lepiej, i to dotyka wszystkich, włącznie z mniejszością niemiecką. </p> Niestety, pewne duchy nas atakują. Podjęliśmy współpracę z jedną firmą produkującą odzież, polegającą na wymianie informacji o sobie na Facebooku. Oni wrzucili posta o nas, my o nich. Jak oni wrzucili o nas, to pojawiły się zarzuty co do tej firmy - czy jest niemiecka lub proniemiecka, że wrzuca posta o nas... Firma się oczywiście wystraszyła wciągnięcia w rozgrywkę nacjonalistyczną, więc wycofała naszego posta, ale ten ruch pokazał, że jest zbiór ludzi, którzy żyją przeszłością i budzą tego ducha, jak się tylko da. Czuję się Ślązakiem, stąd pochodzę od zawsze i nie chciałbym przybierać ani jednej, ani drugiej, ani trzeciej opcji narodowej. Nie lubię, jak ktoś mnie na siłę robi kimś, kim nie jestem.
    PIOTR WOJCIK, FUNDACJA PICTURE DOC
    13 z 13

    Maksymilian Michałek, członek sekcji katowickiej Niemieckiego Towarzystwa Alpejskiego

    Katowice to na pewno są Bogucice, bo jestem z Bogucic. W 1924 roku zostaliśmy przyłączeni do Katowic, moi przodkowie są tutaj od zawsze. W Bogucicach, na tej ulicy, na której jesteśmy, jest kuźnia, w której mój pradziadek był kowalem. Inny pradziadek leży w kaplicy cmentarnej - tak że od zawsze jestem w Katowicach.

    Kiedyś odkryłem, że w 1909 roku została założona sekcja katowicka Deutscher Alpenverein, czyli Niemieckiego Towarzystwa Alpejskiego. Ona cały czas działa, ale siedziba główna jest w Dolnej Saksonii, w Salzgitter. Postanowiliśmy z kolegami, że naszym głównym celem będzie to, żeby sekcja z powrotem wróciła do Katowic. Na razie część sekcji jest; jest ona właścicielem schroniska, które ma nazwę 'Katowickie schronisko w Alpach'. To jedno z trzech schronisk śląskich, jest jeszcze gliwickie i wrocławskie.

    Komuna przez 50 lat próbowała zrobić Katowice szare i monolityczne. To, że odtwarzamy tę sekcję dzisiaj i działamy, propagujemy turystykę alpejską, nasze schronisko katowickie, i działamy lokalnie, czyli ścianka wspinaczkowa, różne wydarzenia w Katowicach, powoduje, że na mapie turystyczno-kulturalnej Katowic jest kolejny punkt - którym my jesteśmy.

    Jako niepoprawny romantyk mam wyobrażenie Katowic międzywojnia, jako stolicy autonomicznego województwa śląskiego, jako takich szklanych domów z 'Przedwiośnia'. Wiadomo, że to już nie wróci i nie o to w tym chodzi. Staramy się być anarodowi, oczywiście to jest Deutscher Alpenverein, Niemieckie Towarzystwo Alpejskie. Od tego nie uciekniemy, nie próbujemy wyprzeć się tego, natomiast każdy może zostać członkiem naszego stowarzyszenia. Tutaj nie ma narodowościowych kazusów ani nawet językowych, bo jednak większość z nas mówi po niemiecku słabiej niż lepiej, i to dotyka wszystkich, włącznie z mniejszością niemiecką.

    Niestety, pewne duchy nas atakują. Podjęliśmy współpracę z jedną firmą produkującą odzież, polegającą na wymianie informacji o sobie na Facebooku. Oni wrzucili posta o nas, my o nich. Jak oni wrzucili o nas, to pojawiły się zarzuty co do tej firmy - czy jest niemiecka lub proniemiecka, że wrzuca posta o nas... Firma się oczywiście wystraszyła wciągnięcia w rozgrywkę nacjonalistyczną, więc wycofała naszego posta, ale ten ruch pokazał, że jest zbiór ludzi, którzy żyją przeszłością i budzą tego ducha, jak się tylko da. Czuję się Ślązakiem, stąd pochodzę od zawsze i nie chciałbym przybierać ani jednej, ani drugiej, ani trzeciej opcji narodowej. Nie lubię, jak ktoś mnie na siłę robi kimś, kim nie jestem.
    katowice
    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego

      Tematy ważne dla Katowic

      Tematy
      Miejsca
      Ludzie

      Warto przeczytać

      Magazyn Kuchnia
      Magazyny
      Licytacje, przetargi
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu nie wyraża zgody na zwielokrotnianie ani inne korzystanie z utworów rozpowszechnionych w tym serwisie, w celu eksploracji tekstów i danych. Więcej informacji w zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych.