W 2006 roku Amerykanie wydali więcej pieniędzy na butelkowaną wodę niż na bilety do kina – łącznie 15 miliardów dolarów. Udało im się też wyrzucić aż 38 miliardów plastikowych butelek o łącznej wartości około miliarda dolarów. Plastik zabija naszą planetę.
Zrezygnuj z kupowania wody butelkowanej. Zamiast tego pij wodę z kranu. Jeśli masz obawy, co do jej jakości, przepuść ją przez domowy filtr wody.
Koszenie trawników raz w tygodniu wiosną i latem stało się niemalże patriotycznym obowiązkiem. Krótko przystrzyżone są rzekomo wizytówką przykładnego gospodarza. Tymczasem cotygodniowy rytuał „golenia” trawnika jest całkowicie bezsensowny i zamienia tętniący życiem ekosystem w pustynię. Trawnik koś raz, dwa razy w sezonie.
Po świecie jeździ ponad 800 milionów samochodów osobowych, a przewiduje się, że do 2050 roku liczba aut podwoi się do 2 miliardów. Średnia emisja dwutlenku węgla na jeden kilometr przejechany przez samochód osobowy wynosi ponad 170 g. Korzystaj ze wspólnych przejazdów samochodem. Umawiaj się ze znajomymi na wspólną podróż. Możesz też umówić się na wspólny przejazd za pośrednictwem jednej ze stron kojarzących kierowców i pasażerów. Jeśli regularnie jeździsz samochodem na jakiejś trasie – zabieraj współpasażerów. Twoja podróż będzie wówczas tańsza i mniej uciążliwa dla klimatu.
Wiele produktów, które spożywamy codziennie, m.in. owoce cytrusowe, ryż, soczewica, soja, warzywa niesezonowe przeleciały lub przejechały tysiące kilometrów, zanim znalazły się na naszych stołach. To ogromne marnotrawstwo energii oraz źródło zanieczyszczeń przyczyniających się do globalnego ocieplenia. A przecież spożywanie tych produktów nie jest koniecznością życiową. Zamiast kupować produkty egzotyczne, np. banany, wybierz nasze rodzime, np. jabłka. Niech zasada: lokalne i sezonowe stanie się podstawą Twojej diety oraz innych wyborów konsumenckich.
Szacuje się, że 2/3 zanieczyszczeń europejskich miast pochodzi z aut. Zrezygnuj z jeżdżenia samochodem do pracy. Jeśli masz do pokonania niedużą odległość (do 5 km), jedź rowerem. Jeśli musisz dojeżdżać daleko, wybieraj tramwaj, pociąg lub autobus.
Żeby wyprodukować 1 kg mięsa, trzeba zużyć niemal 21 tys. litrów wody! Wyprodukowanie 1 kg pszenicy wymaga 210 litrów wody. Co trzy sekundy znika hektar lasu z przeznaczeniem na pastwisko. Naukowcy szacują, że aby wyprodukować jednego hamburgera, trzeba wyciąć aż 5 m kw. lasu deszczowego. Ogranicz ilość spożywanego mięsa. Lekarze sugerują, by mięsny posiłek spożywać tylko raz w tygodniu.
Żyjemy w świecie, w którym codziennie jesteśmy bombardowani setkami reklam. Większość z nas bierze je do ręki i często nawet ich nie czytając wyrzuca. Tym sposobem do śmieci trafiają miliony drzew, miliardy litrów wody zostają zmarnowane i ogromne ilości kilowatogodzin energii niezbędnych do ich wyprodukowania przyczyniają się do emisji gazów cieplarnianych. Poproś listonosza, by nie wrzucał ulotek do skrzynki. Przyklej stosowną naklejkę na skrzynce pocztowej. Gdy ktoś wtyka Ci na ulicy niepotrzebną ulotkę, podziękuj z uśmiechem. Wytłumacz, że dla Ciebie taka reklama oznacza bezużyteczne tony papieru i niepotrzebną wycinkę drzew, emisję gazów cieplarnianych. Przekaż swoją uwagę reklamodawcy, że ulotka reklamowa wzbudza Twoją irytację i nie pomoże ona marce w budowaniu przyjaznego wizerunku firmy.
Każdego roku w 27 krajach członkowskich UE marnuje się aż 89 mln ton żywności! Nie wyrzucaj jedzenia. Kupuj produkty spożywcze, sprawdzając ich datę przydatności do spożycia. Zanim udasz się na zakupy sprawdź, co masz w lodówce i w szafce z żywnością. Planuj swoje posiłki przede wszystkim z uwzględnieniem tego, co masz w domu.
Kupowanie nowych rzeczy – zamiast używanych – to rosnące PKB, ale to też rosnące zapotrzebowanie na energię głównie w postaci ropy i tony dwutlenku węgla emitowane do atmosfery. Kupuj rzeczy używane, kiedy to tylko możliwe. Korzystaj z istniejących giełd rzeczy używanych albo organizuj je samodzielnie.
Skaner o mocy 10 W używany jest tylko przez kilka minut dziennie, a często zostaje podłączony do sieci, choć w trybie stand-by zużywa aż 8 W. Stojąca bezużytecznie drukarka laserowa bez przerwy pobiera z sieci 17 W – tyle samo, co lodówka! Wyłączaj skaner i drukarkę, gdy ich nie używasz. Ustaw drukarkę w trybie oszczędzania energii. Jeśli to zbędne (a jest tak prawdopodobnie w większości przypadków), nie stosuj wysokiej jakości i prędkości druku.
Olej palmowy występuje w przeważającej większości ciastek, batonów, w popcornie, chipsach, mrożonych frytkach, mięsie, rybach, pizzy, margarynach, zupach w proszku, płatkach zbożowych i wielu innych przetworzonych produktach. Jest też składnikiem szamponów, mydeł, płynów do kąpieli, kremów i odżywek. Palmy olejowe uprawiane są na wielkich, przemysłowych plantacjach, często (zwłaszcza w Indonezji) powstałych po najpierw spalonych, a następnie wykarczowanych obszarach lasów deszczowych. Tempo wylesiania indonezyjskich lasów deszczowych jest najwyższe na świecie. Wraz z lasami giną zamieszkujące je zwierzęta. Dokładnie czytaj skład kupowanych przez Ciebie produktów. Unikaj tych, które zawierają olej palmowy. Robiąc to, przyczyniasz się do ochrony dziewiczych lasów deszczowych, które mają kluczowe znaczenie dla stabilności klimatu.
Około 20 proc. obecnej emisji dwutlenku węgla związane jest z naszym stylem życia i poziomem konsumpcji. Ogranicz liczbę kupowanych rzeczy. Nie kupuj nowego, jeśli stare działa. Ciesz się tym, co jest za darmo: spotkaniem z przyjaciółmi, spacerem po lesie czy zabawą z dzieckiem.
Przemysł futrzarski przede wszystkim wiąże się z okrutnym i niewypowiedzianym cierpieniem zwierząt. W hodowlach żyją krótko, w małych klatkach, często chorując. Po śmierci ich ciała są obdzierane ze skór i spalane. Każdy etap prowadzący do wyprodukowania futra związany jest z emisją gazów cieplarnianych oraz na każdym dochodzi do skażenia środowiska. Z powodu hodowli norek w samych tylko USA do gleby dostaje się rocznie 1000 ton fosforu. W czasie spalania zwłok zwierząt do atmosfery dostają się gazy cieplarniane, tlenki azotu czy metale ciężkie. Kolejne trujące substancje: formaldehyd i chrom, są uwalniane w trakcie garbowania skór. Nie kupuj naturalnych futer! Unikaj skórzanych butów, toreb czy portfeli. Zamiast tego możesz wybrać oryginalne i ładne torebki czy buty z materiałów z upcyklingu, naturalnych tkanin czy filcu. Popieraj wszystkie kampanie i akcje na rzecz wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt futerkowych!
Często stajemy przed dylematem, jaki prezent kupić bliskiej osobie. Dobrze, jeżeli okazuje się przydatny. Ile jednak razy znika on na dnie szuflady, a po jakimś czasie ląduje na wysypisku śmieci? Ile z naszych prezentów to produkty wytworzone np. w Chinach, w warunkach niewolniczej pracy, za marne wynagrodzenie? Ile kilometrów musiały pokonać zanim dotarły do naszego sklepu, przyczyniając się tym samym do wzrostu emisji dwutlenku węgla? Pomyśl o nietypowym, ale oryginalnym prezencie, który nie będzie tworzył zbędnych odpadów i nie zwiększy emisji gazów cieplarnianych. Możliwości jest wiele: bilet do teatru, na koncert czy mecz siatkówki, karnet do kina lub na festiwal filmowy, opłacenie noclegu w górskim schronisku, abonament do gabinetu masażu czy na kurs jogi.
Gotowanie to prawdziwa sztuka, ale pamiętaj, że garnek, który nie jest przykryty pokrywką, traci dwie trzecie energii. Niewłaściwie dobrany palnik do garnka jest kolejnym przykładem marnotrawstwa. Jeśli zawartość garnka została zagotowana, warto zmniejszyć ogień i utrzymywać tylko stan wrzenia. Przy gotowaniu wody na herbatę dobrze jest dobierać taką jej ilość, by starczyła dokładnie na tyle, ile było planowane. Gotuj z głową. Garnki przykrywaj pokrywkami. Gotuj zawsze tyle wody, ile za chwilę zużyjesz, a po zagotowaniu potrawy zmniejsz ogień w palniku.
Mieszkania są ważnym źródłem emisji dwutlenku węgla w związku z koniecznością ogrzewania ich w zimniejszej porze roku. Dwie trzecie zużywanej w domach energii przeznaczona jest na podgrzewanie ciepłej wody i ogrzewanie. Duża część tej energii może się marnować wskutek braku ocieplenia budynku czy nieszczelnych okien i drzwi. Ważną umiejętnością pod tym względem jest zarządzanie ciepłem w domu, co obejmuje wietrzenie pomieszczeń, utrzymywanie odpowiedniej temperatury czy selektywne ogrzewanie pomieszczeń, w których przebywają domownicy. Każdy, dodatkowy stopień ciepła w domu powiększa ilość wydatkowanej energii o 7-11 proc. Zmniejsz temperaturę w pomieszczeniach, w których przebywasz. W pokoju dziennym wystarczy 19 stopni, a w sypialni 17 stopni Celsjusza. Jeśli odczuwasz chłód załóż dodatkową warstwę odzieży. Wyłącz kaloryfer w pomieszczeniach, w których nie przebywasz. Zrób to również wtedy w całym mieszkaniu, gdy wyjeżdżasz.
Polacy, obok Bułgarów, oddychają najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. Według naukowców co roku w Polsce przez zanieczyszczenie powietrza umiera przedwcześnie 45 tys. ludzi. Część zanieczyszczeń pochodzi z zakładów przemysłowych i elektrowni, za inne odpowiada transport samochodowy, ale główni winowajcy kryją się w naszych domach – to piece na paliwa stałe, takie jak węgiel, które odpowiadają za powstanie niskiej emisji. Pozbądź się starego pieca i zachęcaj znajomych, by zrobili to samo. Podłącz się do sieci ciepłowniczej lub zamień piec węglowy na gazowy lub elektryczny.
Jednorazowe ręczniki, chusteczki, serwetki, ściereczki, naczynia, mieszadełka, tacki, sztućce, zapalniczki, pałeczki kosmetyczne, golarki – wszystko to wyrzucamy po jednokrotnym użyciu. Te jednorazowe artykuły oznaczają nie tylko powiększanie się góry śmieci, ale są powodem zanieczyszczenia środowiska i zmian klimatycznych. Pomyśl, czy nie możesz kupić odpowiednika w postaci produktu wielokrotnego użytku, trwałego i przyjaznego środowisku. W Twoim miejscu pracy zaproponuj wprowadzenie zakazu używania jednorazowych ręczników, plastikowych kubków czy talerzyków. Przynieś własny ręcznik i kubek.
Sposób, w jaki spędzamy wolny czas ma znaczenie nie tylko dla naszego zdrowia i samopoczucia, ale też dla klimatu. Form spędzania czasu wolnego jest bardzo wiele, generalnie jednak możemy je podzielić na aktywne i bierne oraz energochłonne i energooszczędne. Rozrywki, takie jak jazda quadem, motorówką, motocyklem czy skuterem są niezwykle energochłonne, a ponadto bardzo destrukcyjne dla ekosystemów, jeśli odbywają się w miejscach przyrodniczo cennych. Zrezygnuj z takich form rekreacji, które są energochłonne i stanowią obciążenie dla środowiska. Spędzaj czas wolny aktywnie i w zgodzie z naturą, z naturalnym rytmem pracy i wypoczynku. Ciesz się rzeczami prostymi: wybierz się na rower, spacer po lesie lub spędź czas z przyjaciółmi.
Większe zużycie energii to wyższy poziom emisji dwutlenku węgla i w związku z tym silniejsza presja na ocieplanie się klimatu. Każdy w swoim domu ma spore możliwości w zmniejszaniu zużycia energii, co z jednej strony dobrze wpływa na klimat, a z drugiej na stan portfela. I niekoniecznie wiąże się z wyrzeczeniami. Nie musimy siedzieć w ciemności, zrezygnować z oglądania telewizji czy pracy przed komputerem. Wystarczy tylko sprawdzić, co pożera najwięcej prądu, zmienić kilka nawyków oraz wymienić nadmiernie energochłonny sprzęt. Przeprowadź na własną rękę audyt zużycia prądu we własnym domu i ogranicz marnotrawstwo energii. Zaoszczędź nawet 1000 zł w skali roku.
Przemysł odzieżowy jest dziś jedną z najsilniej rozwiniętych branży. To potężny biznes, który – poza sektorem rolnictwa – zużywa najwięcej wody. Współczesna produkcja odzieży wiąże się z uwalnianiem do środowiska wielu toksycznych związków chemicznych – szczególnie do wybielania, farbowania czy wykańczania tkanin. Wymaga też dużych nakładów energii, co sprawia, że staje się znaczącym źródłem emisji dwutlenku węgla. Jeśli chcesz ubierać się modnie, poszukuj indywidualizmu – zrezygnuj z zakupów w odzieżowych sieciówkach, do których asortyment przygotowywany jest przez speców od marketingu, a ubrania są produkowane na drugim końcu świata i przemierzają tysiące kilometrów. Coraz modniejsze są też spotkania, podczas których znajomi (i nie tylko!) wymieniają się ubraniami. W ten sposób „odświeżają” swoją garderobę i dają drugie życie rzeczom, których sami już nie noszą.
Czy jeden podpis może zmienić świat? Oczywiście – odpowiesz. Jeśli jest się prezydentem wielkiego kraju albo szefem bogatej firmy to łatwe. Ale, czy mój własny podpis może sprawić, że coś w świecie zmieni się na lepsze? Przecież nikt się ze mną nie liczy… Wręcz przeciwnie! Petycje to także ważne narzędzie w budowaniu demokracji bezpośredniej, dzięki której ludzie mogą wpływać na decyzje dotyczące ich życia, a nie jedynie na wynik wyborów organizowanych raz na kilka lat. Bądźcie aktywni, podpisujcie petycje, dzięki którym można zdziałać coś dobrego dla ludzi i przyrody na całym świecie.
Wylesianie jest jednym z najważniejszych czynników sprzyjających zmianom klimatu. Drzewa pochłaniają dwutlenek węgla w procesie wzrostu i zamieniają go na swoje tkanki. Im więcej drzew, tym mniej węgla w atmosferze. Jeśli chcesz zmniejszyć swój ślad węglowy, ufunduj posadzenie drzewa. Możesz je też podarować komuś na urodziny, imieniny lub z okazji ślubu czy narodzonego dziecka. Taki oryginalny prezent z pewnością zrobi wrażenie i jednocześnie przyczyni się do poprawy klimatu.
100 lat temu jedna statystyczna osoba zużywała dziennie 15 litrów wody z własnej studni i cała woda zostawała na miejscu. Dzisiaj każda statystyczna osoba żyjąca w naszym kraju zużywa 100 litrów wody dziennie i oddaje ją potem do kanalizacji. Ogranicz zużycie wody. Napraw cieknące krany i spłuczki. Bierz krótki prysznic zamiast kąpieli.
Kosmetyki, które znajdują się w naszych łazienkach, mogą zapewniać komfort i poczucie luksusu, ale są dużym obciążeniem dla środowiska i klimatu. Poza tym, że ich produkcja, ze względu na dużą ilość syntetycznych składników, jest energochłonna, wiele z nich zawiera olej palmowy lub jego pochodne. Wiele kosmetyków jest również testowanych na zwierzętach. Eksperymentuj z tworzeniem własnych kosmetyków. Możesz skorzystać z porad lub naturalnych półproduktów oferowanych obecnie przez wiele sklepów internetowych. Przygotowując własne kosmetyki wystrzegaj się konserwantów – kosmetyk będzie wówczas mniej trwały, ale zdrowszy. Unikaj też składników będących pochodnymi oleju palmowego. Dobieraj naturalne składniki – olej roślinne, olejki eteryczne – odpowiednie dla Twoich potrzeb. Samodzielnie wykonany krem to też świetny prezent.
Statystycznie 18 proc. energii, którą użytkujemy w domach jest przeznaczona na ich oświetlanie. Włączanie oświetlenia w dzień, co często zdarza się w zakładach pracy czy szkołach, może zwiększyć nawet kilkukrotnie ilość dwutlenku węgla emitowanego rocznie do atmosfery, nie mówiąc o kosztach. Zadbaj, by w twoim domu oraz w pracy/ lub w szkole nie używać zbędnego oświetlenia. Gaś światło, wychodząc z pomieszczenia. Nie włączaj światła, gdy jest jasno!
W sklepie pamiętaj o swojej konsumenckiej władzy. Jeżeli nie kupisz danego produktu, bo uważasz, że jest nierozsądnie opakowany, zostanie on odrzucony przez rynek. Wybieraj produkty bez opakowania lub opakowane jak najmniej np. hurtowo. Ograniczysz ilość emisji gazów cieplarnianych powstającą podczas produkcji, dystrybucji i utylizacji tych opakowań. Szukaj produktów, które można kupować na wagę lub takich, których opakowania wykonane są z papieru z odzysku. Szukaj symboli, które oznaczają, że dany produkt i jego opakowanie są „przyjazne dla środowiska”. Wykorzystuj pojemniki wielokrotnego użytku.
Szkło jest materiałem w pełni ekologicznym. Wykonane jest z trzech naturalnych składników: piasku, węglanu sodu i węglanu wapnia. Jest ono obojętne chemicznie – nie wchodzi w reakcje z produktem, który w nim się znajduje, ani nie zmienia jego właściwości. Gdy stajesz przed półką sklepową z napojami zawsze wybieraj te w butelkach szklanych.
Więcej kroków dla klimatu znajdziesz na stronie www.klimatycznaedukacja.pl, którą prowadzi Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze