W warstwie symbolicznej samorząd jest jak pierwotna plemienna struktura terytorialna – jest wspólnotą ludzi, których łączy miejsce, poczucie przynależności, którzy wzajemnie się wspierają i chronią. I poziom szczęścia każdego z mieszkańców z osobna i wszystkich razem jest miernikiem tego, czy ta wspólnota dobrze działa.
W sferze praktycznej samorząd jest dostarczycielem publicznych usług oraz dziennym i nocnym stróżem. Kreujemy mobilność za pomocą transportu publicznego i infrastruktury, zapewniamy miejsce do nauki młodych obywateli, miejsca do spotkań i spędzania wolnego czasu, aktywności fizycznej, opiekę zdrowotną i to, co jest niezauważalne, gdy działa dobrze i budzi emocje, gdy działa źle – dostawy wody, odbiór odpadów i estetykę przestrzeni wspólnych.
Jaki jest bilans 30 lat odrodzonego samorządu w Polsce?
Samorządy realnie odmieniły oblicze naszego kraju po latach centralnego planowania PRL. Wyzwoliły w ludziach inicjatywę. Miasta nie wyglądają dziś tak, jak wyglądały trzydzieści lat temu, choć wybierały różne ścieżki rozwoju, popełniały błędy, osiągały sukcesy… Zmiany widoczne są gołym okiem.
Jakie stoją przed nim wyzwania i zagrożenia?
Zagraża nam uwiąd. Miasta są jak rośliny – dobrze rosną, gdy są pielęgnowane i mają dostęp do wody. Nawet najlepsza pielęgnacja nie pomoże w czasie suszy. A wodą dla samorządów są pieniądze. Niby nominalnie ich przybywa, ale można za nie kupić coraz mniej, gdy tymczasem potrzeby i oczekiwania mieszkańców rosną. Te nożyce oczekiwań i możliwości coraz bardziej się rozszerzają. Państwo odpowiada za finansowanie edukacji i służby zdrowia, ale nie zaspokaja nawet podstawowych potrzeb tych sfer. Dokładamy. Tak. Ale kosztem finansowania sfer, za które odpowiada samorząd.
Czego pilnie potrzebują samorządy?
Rozwiązania systemowego problemu finansowania edukacji i służby zdrowia. Państwo powinno wziąć pełną odpowiedzialność za wykształcenie i zdrowie swoich obywateli. Dlaczego? Bo to ono nakłada obowiązki, wymagania standardów i podejmuje zobowiązania, za które w dużej mierze płacą samorządy. O ile tak się stanie, to z resztą sobie poradzimy.
A moje miasto?
W Jaworznie kończy się budowa zapewne ostatniej elektrowni węglowej w kraju. Dziś myślimy już o tym co po węglu. To zaledwie perspektywa kilku dekad, ale do transformacji i odejścia od paliw kopalnych trzeba się przygotować. Nie wolno nam dojść wolnym krokiem do przepaści. Żeby ją pokonać, musimy mieć długi rozbieg. Dlatego w nowym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego pojawią się bardzo odważne, a może nawet dość rewolucyjne propozycje. Takie, które dadzą podstawy do budowania nowych aktywności gospodarczych.
Co najbardziej utrudnia codzienne funkcjonowanie samorządu?
Chaotyczność i niepewność polityk państwowych. Bardzo chciałbym, żeby można było oprzeć przyszłość o stałe punkty – wiedzieć na pewno, że wschodnim skrajem miasta zostanie przeprowadzona kolej dużych prędkości, że na granicy z Bukownem będzie dworzec małopolsko-śląski, że za siedem lat kończy się umowa ze Stalexportem i nikt nie wpadnie na pomysł, by ją przedłużać, że autostrada A4 bis będzie się zaczynała w taki sposób, żeby można było podpiąć do nowego węzła Jaworzno. Oczywiście również stabilność i przewidywalność finansów bardzo by się nam przydała.
Co ważnego wydarzy się w moim mieście w 2020?
Stoimy przed remunicypalizacją miejskich usług – odbioru śmieci, odśnieżania, koszenia, sprzątania. Dwie dekady temu Jaworzno sprywatyzowało Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania. I dziś tej firmy już nie ma – jest w trakcie likwidacji. Liberalny eksperyment nie sprawdził się w dłuższej perspektywie. Okazało się, że wolny rynek nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem, a outsourcing stał się pułapką. W miejskich usługach nie zadziałał mechanizm konkurencyjności. Ze względu na ich terytorialną specyfikę w naturalny sposób tworzą się monopole i zmowy cenowe. Monopol publiczny może być i zwykle jest zdecydowanie bardziej efektywny i tańszy niż monopol prywatny. Dlatego gmina będzie przejmować i brać odpowiedzialność za odbiór śmieci, sprzątanie i odśnieżanie miasta.
Materiał promocyjny partnera
Materiał promocyjny partnera
Materiał promocyjny partnera
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze