Sędzia Jarosław Gwizdak: Jestem synek z Koszutki [SPACER PO KATOWICACH]

43-letni Jarosław Gwizdak mówi o sądzie prostym, zrozumiałym dla wszystkich językiem, jest też najgłośniejszym krytykiem skostniałego wymiaru sprawiedliwości.  Nosi koszulki z napisem "Skazany na bluesa" lub sylwetką szybującego w powietrzu Ironmana, a do pracy jeździ na rowerze.

Sędzia Gwizdak do kwietnia kierował Sądem Rejonowym Katowice-Zachód, teraz orzeka w jego wydziale cywilnym. Jako prezes po zakończeniu remontu sądu usiadł w wózku inwalidzkim i przejechał się po budynku, sprawdzając, czy zlikwidowano wszystkie bariery architektoniczne. Od razu znalazł parę niedociągnięć. Gwizdak stworzył pierwszy w Polsce sądowy profil na Facebooku. W 2015 r. otrzymał tytuł Obywatelskiego Sędziego Roku, a podczas tegorocznych wakacji na zaproszenie Jurka Owsiaka wziął udział w zorganizowanym na Przystanku Woodstock panelu na temat reformy sądownictwa.

Kiedy w lipcu tysiące katowiczan gromadziło się przed sądem okręgowym w obronie niezależności sądów, sędzia Gwizdak stał się jedną z twarzy tego protestu. - Wymiar sprawiedliwości jest jak stare drzewo, pod którym można schować się przed gradem, politykami i niesprawiedliwością. Oczywiście czasami z tego drzewa spadają gałęzie, a nawet robaki, bo my też jesteśmy ludźmi. Nie dajmy sobie jednak wmówić, że jesteśmy komunistami. System potrzebuje zmiany, ale to, co planują dla nas politycy rządzącej partii, nie jest zmianą na lepsze - mówił wywołując burzę braw.

Jarosław Gwizdak ma żonę oraz dwójkę dzieci, jest miłośnikiem ostrych rockowych i punkowych brzmień.

Urodziłem się i wychowałem się na katowickiej Koszutce. Tutaj też dorastają moje dzieci. Koszutka to najlepsze miejsce do życia. I basta! Wszędzie jest blisko, a ja lubię chodzić, dla mnie to taki katowicki Żoliborz. Kiedy byłem mały babcia, a także rodzice zabierali mnie na plac Grunwaldzki. To miejsce generuje wiele wspomnień z dzieciństwa. Tutaj też moja córka uczyła się jeździć na rowerze. Do dzisiaj pamiętam, jak puściła kierownicę i w geście triumfu podniosła ręce do góry. Kiedy chwilę później się wywróciła, staliśmy z żoną jak skamieniali. 

Kawałek dalej są schody, na których w czasach licealnych przesiadywałem z kolegami punkowcami z całego miasta. Na cały regulator słuchaliśmy muzyki i rozglądali się, czy nie nadciągają skinheadzi. Delikatnie mówiąc nie przepadaliśmy za sobą. Kiedy w domu handlowym Skarbek wybuchł pożar, za niewielkie pieniądze wyprzedawano wtedy rzeczy popożarowe. Moja babcia zdobyła wtedy dwie pary sztruksów. Tak śmierdziały dymem, że można w nich było chodzić tylko na zewnątrz, ale nikomu to nie przeszkadzało. Ja dostałem srebrne, a mój kumpel wiśniowe sztruksy. Zadawaliśmy w nich szyku w całej dzielnicy.

Jestem wielkim fanem hokeja i nawet myślałem, żeby zostać hokeistą. Nic z tego jednak nie wyszło, bo na łyżwach bardziej się przemieszczam, niż jeżdżę, więc kij bardziej służyłby mi do podpierania, a nie strzelania goli. Oczywiście mógłbym stanąć na bramce, ale to mnie nie kręciło. Zdobyłem więc uprawnienia technicznego sędziego hokejowego i mogłem z boksu współpracować z arbitrami na tafli. Potem zrobiłem kurs spikera sportowego i przez kilka sezonów zajmowałem się spikerką na hokejowych meczach GKS-u Katowice.

To była fantastyczna zabawa, bo nie ograniczałem się do tylko do czytania składów i podawania strzelców bramek. To co wyprawiałem bardziej przypominało happening.  Na przykład kiedy zepsuła się czyszcząca lód rolba, zabawiałem kibiców czytając im streszczenia kolejnych odcinków serialu "Klan". Razem z nimi jeździłem na wyjazdy, strasznie żyłem tym hokejem. Do dzisiaj pamiętam finał rozgrywek w 2002 r. kiedy katowicki klub prowadził w finale play-off z Unią Oświęcim 3 do 2 w meczach, żeby ostatecznie przegrać 3 do 4. Mistrzostwo Polski było wtedy na wyciągnięcie ręki.

W 2000 r. w Katowicach odbyły się hokejowe Mistrzostwa Świata ówczesnej grupy "B". Dzięki temu, że bawiłem się w spikerkę na GieKSie, zostałem opiekunem grającej na turnieju reprezentacji Anglii. Byłem człowiekiem od wszystkiego, organizowałem kawę, pilnowałem, żeby zawodnicy wszędzie dotarli na czas, byłem ich przewodnikiem i tłumaczem. Nie zorientowałem się jednak, że do moich obowiązków należy też zbieranie po treningu przepoconych strojów i wysłanie ich do pralni w hotelu Olimpijskim.

Na trzy godziny przed meczem Anglików z Estonią okazało się, że nie mają w czym wyjechać na rozgrzewkę. Byli strasznie na mnie wkurzeni, przegrali ten mecz. Do teraz żyję w ogromnym poczuciu winy. Wtedy zakolegowałem się z kilkoma angielskimi hokeistami, którym pokazywałem Katowice. Drużyna mieszkała w hotelu w Sosnowcu, więc po naszych eskapadach odwoziłem ich tam swoim białym maluchem. W trakcie przejazdów na mecze opowiadałem też Anglikom o historii miasta. Pewnego dnia, kiedy wjechaliśmy na rondo, chcieli mi zaimponować swoją wiedzą  i krzyknęli, że mijamy pomnik "Trzech Amigos". Chodziło im o pomnik Powstańców Śląskich. 

Formalnie to miejsce nazywa się plac Alojzego Budnioka, przedwojennego działacza sportowego. Niektórzy mówią na nie "Rów wełnowiecki", inni "Diablina", a dla mnie i moich kolegów to zawsze była "Asza". Miejsce wyjątkowe, bo to zielona oaza w samym sercu miasta. Za bajtla razem z kolegami spędzaliśmy tutaj sporo czasu.

Ze skarpy zjeżdżało się na blokach rysunkowych lub tornistrach. Na placu zabaw była metalowa rakieta, w której "lataliśmy" w kosmos. Kilkanaście lat temu działałem w stowarzyszeniu Koszutka Najlepszy Adres. Chodziliśmy po mieszkaniach i zbieraliśmy podpisy pod petycją w sprawie rewitalizacji "Aszy". Starsi ludzie byli temu mocno przeciwni. Twierdzili, że skoro będą bawiły się tam dzieci, to będzie hałas. W pewnym momencie zaczęli nas nawet podejrzewać, iż działamy na zlecenie jakiegoś developera, których planuje budować tam bloki. Na szczęście udało się przeforsować nasze plany.

Metalowej rakiety już nie ma, ale jest porządny plac zabaw, zostało dużo zieleni. To miejsce daje taki przestrzenny oddech. Mało kto wie, że na Koszutce znajduje się ponad 30 miejsc związanych z kulturą. Są knajpy, gdzie regularnie grywał Jan "Kyks" Skrzek, jest Dom Literata, w którym byłem na spotkaniu z Alfredem Szklarskim, kino Kosmos całkiem dobrze sobie radzi. Świętej pamięci Marcin Babko napisał w książce "Ziuta Blues", że w czasach PRL-u Koszutka to był inny, bardziej kolorowy świat. I to prawda. Grecy, czy Hiszpanie, którzy z różnych powodów osiedli w Katowicach, mieszkali właśnie na Koszutce. Tak było m.in. z Antymosem Apostolisem, muzykiem SBB.

Do IV LO im. Marcelego Nowotki (dzisiaj im. generała Stanisława Maczka-przyp.red) poszedłem, bo w "Świecie Młodych" przeczytałem, że to fajna szkoła, dodatkowo otwierali tam klasę z poszerzonym językiem angielskim. Oprócz tego lubię mieć wszędzie blisko, więc wybór był oczywisty, bo do "Nowotki" miałem ledwie kilkaset metrów. Naukę w liceum zacząłem 1 września 1989 r., kiedy upadał komunizm i zaczynała się demokracja.

Część moich nauczycieli nosiła w klapie znaczki "Solidarności", miałem poczucie, że jestem świadkiem ważnych wydarzeń. Cztery lata w "Nowotce" ukształtowały mnie na całe życie. Były książki, muzyka, filozofia, czułem, że się nieprawdopodobnie rozwijam. Później w pobliskim kiosku kupowałem "Gazetę Wyborczą" oraz "Tylko rock" i razem z kumplami wyczytywaliśmy je na przerwach.

To właśnie w liceum odkryłem punk rocka, który jest mi bliski do dzisiaj. Do klasy chodziłem z Magdą Piekorz, późniejsza reżyserką. Pamiętam, jak podczas jednego ze spotkań dyrektorka powiedziała, że żałuje, iż wcześniej z naszej szkoły wyrzucono Lecha Majewskiego. Mnie na szczęście udało się dotrwać do matury. Woźny przy szkolnym boisku miał kurnik, w którym hodował kury. Pewnego dnia czwartoklasiści zorganizowali tam happening i chodzili z transparentami "Dopuścić kury do matury". Zabawa była przednia. I w końcu kiedy poszedłem na studia, przeżyłem rozczarowanie, bo ludzie nie mieli tam już tak szerokich horyzontów, jak moja ekipa w liceum.

Na placu mieści się Urząd Wojewódzki ze słynną windą paciorkową, którą jeżdżę, jak jestem w pobliżu. Co więcej kiedy mam gości spoza Śląska, zawsze ich tam zabieram. I za każdym razem słyszę wielkie "wow". Po prawej stronie placu jest wydział filologii polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Kiedy zostałem wiceprezesem sądu załapałem się na prowadzone tam podyplomowe studia z zakresu retoryki i kreowania wizerunku dla prawników.

Były fantastyczne, bo poszerzały horyzonty, poznałem też wielu fajnych sędziów i prokuratorów. Na zajęciach z logopedii trzeba było np. muczeć jak krowa. Prokuratorzy nie uczestniczyli w tym, bo twierdzili, że to uchybia godności urzędu. Musieliśmy też przygotowywać różnego rodzaju wystąpienia i wtedy zrozumiałem, że trzeba zacząć opowiadać ludziom o wymiarze sprawiedliwości przystępnym językiem. To miejsce jest też dla mnie ważne z przyczyn osobistych, bo na prowadzonym tam kursie angielskiego poznałem moją żonę Joannę.

Plac zamyka Centrum Kultury im. Krystyny Bochenek. W młodości to miejsce nazywaliśmy "December Palace". 30 lat temu razem z trzema koleżankami byłem tam na pierwszym w życiu koncercie. Grał Lady Pank i to było wielkie wydarzenie. Potem tych koncertów w "December Palace" było więcej, najbardziej pamiętam występ zjawiskowej Ive Mendes.

Muzyka odgrywa ważna rolę w moich życiu, generalnie musi coś grać, sam też trochę muzykuję. W 2014 r. w centrum kultury ramach festiwalu Interpretacje wystawiono sztukę "Dezember Palast Proces". Pracowałem przy tym przedstawieniu jako konsultant i to była kolejna granica, którą przekroczyłem. Zobaczyłem, że można otworzyć się na ludzi i przybliżać pracę sądu.

Mariacka była dla mnie ważna z jednego powodu: przez lata mieścił się tam kapitalny sklep z klockami lego. Odwiedzałem go jako młody ojciec, potem zabierałem tam swoje dzieci. Kiedy pojawił się pomysł, że ulica zostanie deptakiem, byłem do tego bardzo sceptycznie nastawiony. Miałem taki rytuał, że idąc z budynku sądu na placu Wolności do sądu na ulicy Warszawskiej, zawsze przechodziłem przez Mariacką i obserwowałem, jak to miejsce się zmienia. Muszę przyznać, że nie jest źle.

Dawniej znajomych spotykałem na przedszkolnym placu zabaw, kiedy odbieraliśmy dzieci. Trudno było stamtąd wyjść, bo rozmawiało się z jednym, potem przyszedł następny i tak to się kręciło. Teraz, kiedy dzieci są już starsze, na znajomych często wpadam na Mariackiej.

Wyleczyłem się z dużych stadionowych koncertów, lubię granie klubowe, bliski kontakt widza z muzykami. Cenię to, że po koncercie można podejść do artysty, poprosić o autograf, przybić piątkę. Na Mariackiej przez lata działała "Katofonia", mój ulubiony klub. Byłem tam na kilkudziesięciu wspaniałych koncertach. I do dzisiaj opłakuję, że "Katofonia" została zamknięta.

Ta ulica przyciąga mnie też wspaniałą pizzą w Len Arte. To bardzo klimatyczne miejsce, o kapitalnych smakach i zapachach. Przyznam, że nie wyobrażam sobie już wpuszczenia ruchu samochodowego na Mariacką. Mam duży szacunek dla młodych ludzi, którzy pootwierali tam lokale, stworzyli miejsca pracy i ciągle chce się im coś robić. To godne podziwu. Wierzę jednak, że to miejsce będzie ewoluowało i nie będzie tak monotematyczne jak teraz.