Skisz końca III powstania ślonskego sto lot tymu nawiedziył nos pon prezidynt. Zezwolył bajtlom łobleconym po ślonsku ściepnońć "larwy" (maski), łozdoł tabule pamiynci i łostawiył "kranc" (wieniec) przed dynkmalym, a na dugi "sztynder" (stojak) wciongli zaś ino polsko fana.
Spytałach sie poru myndrkow, pojakymu niy chcom sie zaszczypić. I prawie wszyscy mi łodpedzieli, że niy trza, bo przeca łoni nikaj niy łażom ino do konzomu, kościoła, dochtora, na pogrzyb i na klachy.
Hica jes dobro na rojmatyka, coby wygrzoć kości, ale w robocie przidołby sie "hicyfraj" (wolne z powodu upału).
Zaraza, dziynki Bogu, szprycom i dowaniu pozor przisztopowała i mogymy spokojnie wylyź na luft, a zaniydugo "toplać" (moczyć) sie i "pultać" (chlapać) w stowach, rzykach i na basynach.
Jak przidzie do welowanio, to starziki, tak jak Ślonzoki, muszom dować pozor, coby jich reskiyrujoncy niy zahalali na śmierć.
Powyciongałach wszyske "klamory" (niepotrzebne rzeczy) z szranckow i szuflodkow, coby znolyź staro fotografjo, kero dioboł "chwostym" (łogonym) przikrył, i wpod mi w rynce moj pamiyntnik z casow, kej łaziyłach do powszechny szule.
Zaraza sie "ponkła" (cofnęła), ludzie zdrowiejom, zawiyrajom lazaryty i poleku mogymy wyłazić z chałpow. I "durch" (ciągle) trza dować pozor i na "pońci" (pielgrzymce) chopow do Piekarski Paniynki i kej pódymy na Boże Ciało. Bo w "ciźbie" (tłoku) wszysko może sie przitrefić.
Ludzie terozki fajrujom byleco. Ale my, dziynki Bogu, momy swoje fajery.
Bercik siedzioł w chałpie z kicholym prziklejonym do szyby i robiył za familokowy monitoring. Luftowoł tyż niywiela, coby go niy przewioło.
Panocek prezidynt nawiedziył Anaberg, kaj sie nasze synki w powstaniu "prały" (biły). Beztoż postawiyli jym potym srogi dynkmal przed kerym "szczelył ryjda". Ani sie niy zajonknył ło ślonskym, ani nawet ło polskym jynzyku, ino spomnioł ło gwarze ślonski, kero zmianowoł mowom polskom.
100 lot łod wybuchu III powstanio. Kożdy porzonny Ślonzok musi ło tym pamiyntać. Beztoż kukejcie i dowejcie pozor, co sie bydzie dzioć i co fto bydzie godoł, coby zaś jakiś paciulok nom niy nazdoł.
Niyjedyn mo połne portki strachu przed szprycom przeciw kowidowi. Ale żech se wytuplikowała, że znom szesnoście kamratow, kerzi sie straciyli skuli zaraze, a po szczypionce wszyscy żyjom. I choć niy łobeszło sie bez komedyjow, jeżech już po piyrszy szprycy.
Tego, co sie terozki wyrobio w lazarytach, nigdy przodzi niy było. Połno w nich lacarusow i dlo nowych niy ma placu.
Kożdy chciołby we świynta se dychnońć i zaznać trocha spokoju. Ale nic z tego, bo "reskiyrujoncy" (rządzący) podciepli nom purtko (tyż zapartek i zbuk - zgniłe jajko) miyndzy "kroszonki" (pisanki).
Mogłoby sie zdować, co w Srogym Poście niy uchodzi tusto jodać, maszkycić, tańcować, a nawet sie "chichrać" (śmiać), ale żodyn by tego niy szczimoł. Beztoż wynokwiyli jedyn dziyń kej "idzie" (można) robić wszyskich "za bozna" (żartować, ośmieszać) i mieć z tego "uciecha" (radość) - prima aprilis.
Padajom, że jak łodwyknymy łod miynsa, to umrymy zdrowsi. Onkel August cołke życie jodoł ino świńske miynso bo mu smakowało. Dożył 90 rokow i do końca som se dowoł rada. A na gymbie niy mioł ani jedny falty.
"Launa" (nastrój, humor) momy do bani, bo z cego sie tu radować, jak zaś ftoś nos "wycis" (wypchnął) z raje do szczypiynio. A to co godajom łostomajte ministry, niy jes wert nawet fonta "kłakow" (kołtonow, pomotlanych i poślepianych wosow).
Zaraza durch grasuje, choćbymy inkszych chorobskow niy mieli "za tyla" (pod dostatkiem). Noprzod szpryce ze szczypionkom mieli dostać ci we biołych "zopaskach" (fartuchach), starki i starziki.
Za komuny były ino "Trybuna Robotniczo", "Dziynnik Zachodni" i "Wiecor", a coby dowiedzieć sie prowdy, wszyscy suchali Radyjoka Wolno Europa. Bo to był richtich "Głos Wolny Polski", nadowany łod 1952 roku z Monachium.
Dlo Erwina Sówki baby bergmonow zawdy miały w sia coś ze świyntości. Tak jak Jego ślubno Irmgarda. Przeżyli do kupy 60 lot, a Erwin durch kukoł na nia jak na świynty łobroz. Tak przoć poradzom ino dobre i zocne ludzie.
To już koniec betlyjkow, "gojikow", "kristbaumow" (choinek) i inkszych "ćiaćkow" (ozdób). Koniec "naszowania" (podjadania), śpiywanio kolyndow i pastuszkowego tyjatru. Trza wszysko poschraniać, powyciepować i poleku robić "plac" (miejsce) "hazokowi" (zajączkowi) i "agnuskowi" (barankowi).
Choćby nos było za tela, i tak żodyn z reskiyrujoncych ani auslyndrow nos niy uzno, bo nasza godka wonio jym jynzykym niymieckym.
"Alicja w krainie czarów" została już przetłumaczona na 174 języki. Dzięki Grzegorzowi Kulikowi i wydawnictwu Silesia Progress doczekaliśmy się też wersji śląskiej.
Dopiyro zacli nos szczypić, a już zrobiył sie cyrkus i srogi bajzel. Jedni padajom, że niy dajom sie użgać za żodne skarby, nawet pod "sztrofom" (karą), a inksi zaprzedaliby duszycka jancykrystowi, coby ino mieć to za sobom.
Tak po prowdzie, to dugo by szło tymu starymu rokowi lewity cytać, że skisz zaraze kero przismycył, przekopyrtnył cołke nasze życie do gory szłapami.
Na Barborka wszyscy sie dowiedzieli, wiela muszymy dokłodać do wonglo, pokozoł sie jedyn reskiyrujoncy ze swojom "lajbwachom" (strażą przyboczną), a na Nikiszu słychać było "dynto muzyka" (orkiestrę dętą) z "dmuchoczami" i "bimokami" (tak mianowali muzykantow).
Chyba niy ma cowieka, kery by niy był z kymś powadzony, niy mioł na kogoś nerwow abo niy cuł do kogoś lankoru.
Niy mogymy wszyskego "pociepnońć" (porzucić) i durch łosprowiać ło zarazie, bo zaniym nos łona scopi, dostanymy "kopszelont" (cośik do gowy) i padnymy ze strachu.
Skuli ty zarazy poleku pódzie "sfiksować" (zgłupieć). "Motlo" (plącze) sie nom dziyń z nocom, a piontek ze świontkym. Nikaj niy muszymy, a nawet niy mogymy iś.
Lada dziyń wszysko pieron szczeli, bo reskiyrujoncy niy poradzom nic "szafnońć" (zrobić) doporzondku.
Prawie żodyn tak richtich niy wiy, cy jes już zaflancowany abo dopiyro bydzie.
Zawdy mi sie zdowało, co pochowiom mie z łojcami i starzikami, a na "dynkmalu" styknie wydropać moje miano. I że bydymy tam wszyscy, w kupie
Zaraza zrobiyła sie festelnie "zymstliwo" (mściwa), bo dopodo tych, kerzi trefiali sie z kamratami i "fajrowali" (ucztowali) bez "larwow" (masek). Noprzod "zaflancowała" (zaraziła) naszych bergmonow, a terozki biere sie tyż za "reskiyrujoncych" (rządzących), a nawet za biskupow, "klosztorne panny" (zakonnice) i "fratrow" (zakonnych braciszkow).
Kożdy, nawet jak sie do tego gośno niy prziznowo, cegoś sie lynko. Jedyn choroby i lazarytu, drugi, że komornik przikleji na jego gyszeft "kukoły" (lakowe sztymple - pieczęcie) i bydzie musioł chodzić po "fechcie" (prośbie), a jeszce inksi, że skuli "glace" (łysiny) abo "ołow" (krzywych nóg, iksow) niy znojdom baby abo chopa. Ino bajtle mogom spokojnie "nynać" (spać), bo "dowo na nie pozor" (pilnuje ich) anioł stroż.
Mom nerwy choćby "giszyserby" jak niykerzi łosprowiajom, że ta cołko zaraza to som "beremonty" (gupoty) i wynokwione "bandurki" (strachy).
Downi, jak niy szło komuś przegodać ani po dobroci, ani po złości, zawdy łostało jeszce "wlyź mu na ambit" (odwołać się do jego honoru). Coby sie to udało, noprzod ftoś musioł tyn "ambit" (ambicję, honor) mieć.
Tym, kerzi reskiyrujom w łostomajtych muzyjach za nasze piniondze, łoztopiyrzać sie tam niy uchodzi.
Ponoć momy dymokracjo i kożdy może być, jaki ino chce, byle myśloł (abo i niy myśloł) i robiył to, co wynokwiyli reskiyrujoncy.
No i my zawelowali. Dejmy se pora dni coby sie "sturać" (oprzytomnieć). Ale już widza, że niykerym przidołby sie jakiś "ałspuf" (tłumik) coby przisztopowali z tym "giftym" (trucizną) kerymu niy ma końca.
Przed nami maszkytny tydziyń, bo w poniydziałek bydymy fajrować dziyń kusika, a zaroz po niym światowy dziyń szekulady. Latoś z dowaniym kusikow muszymy przisztopować, ale przeciwko szekuladzie żodyn nic mieć niy może, toż mogymy naszować wiela wlezie.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.