lekcje śląskiego

• Pogodomy se po ślonsku. Dowejcie pozor, co sie bydzie dzioć i co fto bydzie godoł

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  100 lot łod wybuchu III powstanio. Kożdy porzonny Ślonzok musi ło tym pamiyntać. Beztoż kukejcie i dowejcie pozor, co sie bydzie dzioć i co fto bydzie godoł, coby zaś jakiś paciulok nom niy nazdoł.

  02.05.2021 | 07:14

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Jak świynty Marek wekery sztalowoł

  wiosna

  Barbara Szmatloch

  Niyjedyn mo połne portki strachu przed szprycom przeciw kowidowi. Ale żech se wytuplikowała, że znom szesnoście kamratow, kerzi sie straciyli skuli zaraze, a po szczypionce wszyscy żyjom. I choć niy łobeszło sie bez komedyjow, jeżech już po piyrszy szprycy.

  25.04.2021 | 16:51

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  pogoda

  COVID-19

  

• Pogodomy se po ślonsku. Polynie żuru i zapomniany krympulec

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Tego, co sie terozki wyrobio w lazarytach, nigdy przodzi niy było. Połno w nich lacarusow i dlo nowych niy ma placu.

  12.04.2021 | 20:24

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Złote hołdy i purtko w kroszonkach

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Kożdy chciołby we świynta se dychnońć i zaznać trocha spokoju. Ale nic z tego, bo "reskiyrujoncy" (rządzący) podciepli nom purtko (tyż zapartek i zbuk - zgniłe jajko) miyndzy "kroszonki" (pisanki).

  05.04.2021 | 11:54

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Bozny i hawerfloki na fynsterbrecie

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Mogłoby sie zdować, co w Srogym Poście niy uchodzi tusto jodać, maszkycić, tańcować, a nawet sie "chichrać" (śmiać), ale żodyn by tego niy szczimoł. Beztoż wynokwiyli jedyn dziyń kej "idzie" (można) robić wszyskich "za bozna" (żartować, ośmieszać) i mieć z tego "uciecha" (radość) - prima aprilis.

  26.03.2021 | 06:35

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Cufal z basynym i przonie ciomplow

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Padajom, że jak łodwyknymy łod miynsa, to umrymy zdrowsi. Onkel August cołke życie jodoł ino świńske miynso bo mu smakowało. Dożył 90 rokow i do końca som se dowoł rada. A na gymbie niy mioł ani jedny falty.

  20.03.2021 | 20:48

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Szpajza, citronszpajza i ciućszpajza

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  "Launa" (nastrój, humor) momy do bani, bo z cego sie tu radować, jak zaś ftoś nos "wycis" (wypchnął) z raje do szczypiynio. A to co godajom łostomajte ministry, niy jes wert nawet fonta "kłakow" (kołtonow, pomotlanych i poślepianych wosow).

  14.03.2021 | 20:41

  Barbara Szmatloch

  

• Pogodomy se po ślonsku. Pozor karluse i frelki

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Zaraza durch grasuje, choćbymy inkszych chorobskow niy mieli "za tyla" (pod dostatkiem). Noprzod szpryce ze szczypionkom mieli dostać ci we biołych "zopaskach" (fartuchach), starki i starziki.

  26.02.2021 | 06:43

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Blank nic po naszymu

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Za komuny były ino "Trybuna Robotniczo", "Dziynnik Zachodni" i "Wiecor", a coby dowiedzieć sie prowdy, wszyscy suchali Radyjoka Wolno Europa. Bo to był richtich "Głos Wolny Polski", nadowany łod 1952 roku z Monachium.

  21.02.2021 | 20:41

  media

  Barbara Szmatloch

  zima

  

• Pogodomy se po ślonsku. Łostatnio szychta Erwina

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Dlo Erwina Sówki baby bergmonow zawdy miały w sia coś ze świyntości. Tak jak Jego ślubno Irmgarda. Przeżyli do kupy 60 lot, a Erwin durch kukoł na nia jak na świynty łobroz. Tak przoć poradzom ino dobre i zocne ludzie.

  08.02.2021 | 20:45

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  Erwin Sówka

  Nikiszowiec

  

• Pogodomy se po ślonsku. Gromnicki, błażejki i filowane ajerkuchy

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  To już koniec betlyjkow, "gojikow", "kristbaumow" (choinek) i inkszych "ćiaćkow" (ozdób). Koniec "naszowania" (podjadania), śpiywanio kolyndow i pastuszkowego tyjatru. Trza wszysko poschraniać, powyciepować i poleku robić "plac" (miejsce) "hazokowi" (zajączkowi) i "agnuskowi" (barankowi).

  31.01.2021 | 19:18

  Barbara Szmatloch

  obyczaje

  godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Ślonsko sztama skuli naszy nacyje

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Choćby nos było za tela, i tak żodyn z reskiyrujoncych ani auslyndrow nos niy uzno, bo nasza godka wonio jym jynzykym niymieckym.

  23.01.2021 | 20:57

  Barbara Szmatloch

  

• Alicja weszła do krainy śląskich czarów

  język śląski

  Józef Krzyk

  "Alicja w krainie czarów" została już przetłumaczona na 174 języki. Dzięki Grzegorzowi Kulikowi i wydawnictwu Silesia Progress doczekaliśmy się też wersji śląskiej.

  08.01.2021 | 00:07

  lekcje śląskiego

  śląsk

  

• Pogodomy se po ślonsku. Korowody ze szprycami i potkowaniym

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Dopiyro zacli nos szczypić, a już zrobiył sie cyrkus i srogi bajzel. Jedni padajom, że niy dajom sie użgać za żodne skarby, nawet pod "sztrofom" (karą), a inksi zaprzedaliby duszycka jancykrystowi, coby ino mieć to za sobom.

  08.01.2021 | 00:02

  Barbara Szmatloch

  

• Pogodomy se po ślonsku. Cytanie lewitow łońskymu rokowi

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Tak po prowdzie, to dugo by szło tymu starymu rokowi lewity cytać, że skisz zaraze kero przismycył, przekopyrtnył cołke nasze życie do gory szłapami.

  02.01.2021 | 20:45

  Barbara Szmatloch

  śląsko godka

  lekcje śląskiego

  

• Wszyscy rychtujom sie do Wilije, bo ś niom jes nojwiyncy zachodu

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Na Barborka wszyscy sie dowiedzieli, wiela muszymy dokłodać do wonglo, pokozoł sie jedyn reskiyrujoncy ze swojom "lajbwachom" (strażą przyboczną), a na Nikiszu słychać było "dynto muzyka" (orkiestrę dętą) z "dmuchoczami" i "bimokami" (tak mianowali muzykantow).

  20.12.2020 | 15:24

  Barbara Szmatloch

  święta

  boże narodzenie

  

• Pogodomy se po ślonsku. Szukanie rzypsa do nieba

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Chyba niy ma cowieka, kery by niy był z kymś powadzony, niy mioł na kogoś nerwow abo niy cuł do kogoś lankoru.

  11.12.2020 | 00:22

  Barbara Szmatloch

  

• Pogodomy se po ślonsku. Dwa knefle dlo hajera

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Niy mogymy wszyskego "pociepnońć" (porzucić) i durch łosprowiać ło zarazie, bo zaniym nos łona scopi, dostanymy "kopszelont" (cośik do gowy) i padnymy ze strachu.

  04.12.2020 | 06:34

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Łomiatanie kawalery i maszkycynie kyksow

  koronawirus

  Barbara Szmatloch

  Skuli ty zarazy poleku pódzie "sfiksować" (zgłupieć). "Motlo" (plącze) sie nom dziyń z nocom, a piontek ze świontkym. Nikaj niy muszymy, a nawet niy mogymy iś.

  22.11.2020 | 20:41

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Lacaruse bez sznupetlow i canpasty

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Lada dziyń wszysko pieron szczeli, bo reskiyrujoncy niy poradzom nic "szafnońć" (zrobić) doporzondku.

  15.11.2020 | 19:11

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Cips na martiny ze skorzicom

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Prawie żodyn tak richtich niy wiy, cy jes już zaflancowany abo dopiyro bydzie.

  08.11.2020 | 19:40

  Barbara Szmatloch

  

• Pogodomy se po ślonsku. Niy ćiście sie na kerchof

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Zawdy mi sie zdowało, co pochowiom mie z łojcami i starzikami, a na "dynkmalu" styknie wydropać moje miano. I że bydymy tam wszyscy, w kupie

  01.11.2020 | 13:02

  Barbara Szmatloch

  

• Pogodomy se po ślonsku. Nynanie na szportplacu i Mata Hari

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Zaraza zrobiyła sie festelnie "zymstliwo" (mściwa), bo dopodo tych, kerzi trefiali sie z kamratami i "fajrowali" (ucztowali) bez "larwow" (masek). Noprzod "zaflancowała" (zaraziła) naszych bergmonow, a terozki biere sie tyż za "reskiyrujoncych" (rządzących), a nawet za biskupow, "klosztorne panny" (zakonnice) i "fratrow" (zakonnych braciszkow).

  25.10.2020 | 21:04

  Barbara Szmatloch

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  

• Pogodomy se po ślonsku. Anioł stroż abo kindermyjdla

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Kożdy, nawet jak sie do tego gośno niy prziznowo, cegoś sie lynko. Jedyn choroby i lazarytu, drugi, że komornik przikleji na jego gyszeft "kukoły" (lakowe sztymple - pieczęcie) i bydzie musioł chodzić po "fechcie" (prośbie), a jeszce inksi, że skuli "glace" (łysiny) abo "ołow" (krzywych nóg, iksow) niy znojdom baby abo chopa. Ino bajtle mogom spokojnie "nynać" (spać), bo "dowo na nie pozor" (pilnuje ich) anioł stroż.

  04.10.2020 | 19:28

  lekcje śląskiego

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Beremonty i nerwy jak giszyserby

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Mom nerwy choćby "giszyserby" jak niykerzi łosprowiajom, że ta cołko zaraza to som "beremonty" (gupoty) i wynokwione "bandurki" (strachy).

  27.09.2020 | 20:10

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Cwilingi i włażynie na ambit

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Downi, jak niy szło komuś przegodać ani po dobroci, ani po złości, zawdy łostało jeszce "wlyź mu na ambit" (odwołać się do jego honoru). Coby sie to udało, noprzod ftoś musioł tyn "ambit" (ambicję, honor) mieć.

  29.08.2020 | 20:27

  Barbara Szmatloch

  lekcje śląskiego

  zdrowie

  edukacja

  

• Zabrakło u nas kogoś na miarę Wojciecha Korfantego albo Kazimierza Kutza

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Tym, kerzi reskiyrujom w łostomajtych muzyjach za nasze piniondze, łoztopiyrzać sie tam niy uchodzi.

  07.08.2020 | 06:09

  Kazimierz Kutz

  lekcje śląskiego

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Powstańce na piyrszym placu

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Ponoć momy dymokracjo i kożdy może być, jaki ino chce, byle myśloł (abo i niy myśloł) i robiył to, co wynokwiyli reskiyrujoncy.

  26.07.2020 | 19:03

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Komedyje z ałspufym i jakubowki

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  No i my zawelowali. Dejmy se pora dni coby sie "sturać" (oprzytomnieć). Ale już widza, że niykerym przidołby sie jakiś "ałspuf" (tłumik) coby przisztopowali z tym "giftym" (trucizną) kerymu niy ma końca.

  17.07.2020 | 09:26

  Barbara Szmatloch

  Górny Śląsk

  Nikiszowiec

  

• Pogodomy se po ślonsku. Maszkytny tydziyń i lać łod Gity

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Przed nami maszkytny tydziyń, bo w poniydziałek bydymy fajrować dziyń kusika, a zaroz po niym światowy dziyń szekulady. Latoś z dowaniym kusikow muszymy przisztopować, ale przeciwko szekuladzie żodyn nic mieć niy może, toż mogymy naszować wiela wlezie.

  03.07.2020 | 06:32

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Zakozane brifmarki, muszkat i ferecyna

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Padajom, że szklerołza niy boli, ale skisz ni abo sie cowiek nałazi i znerwuje zaniym coś znojdzie, abo sie zblamuje.

  21.06.2020 | 20:12

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Utropa z turnusami i świyntowkami

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Jak za staryj Polski nastoł kryzys, toż gruby pozawiyrali, a w niykerych wprowadziyli świyntowki, inacy turnuse. Fedrowali tam trzi dni w tydniu, zniyśli deputat i "wsparcie" (zapomogi).

  12.06.2020 | 07:08

  Barbara Szmatloch

  felieton

  

• Pogodomy se po ślonsku: Hopsztosy luftikusow i Maria Hilf

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Forsztelujcie se, że przed Bożym Ciałym mojicie łokna abcybildrami i świyntymi łobrozkami, pucujecie "lojchtry" (świeczniki) coby sie miechtały abo srywocie blumy z zegrodki, a tu jakeś "luftikuse" (gizdy i pyndziwiatry) gzujom po nagu na "kołach" (rowerach). A latoś może tak być. Musza tyż Wom wyzdradzić jaki zy mie gupielok i wytuplikować, fto to taki Maria Hilf.

  05.06.2020 | 06:09

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Ftoś nos ćiśnie za balek

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Latoś niy bydzie pońci chopow i synkow do Piekarski Paniynki. Ale bydom Zielone Świontki i dziyń bajtla. Ponoć "wszysko gro i bucy" (nie ma się czym przejmować). Momy niy biadać i "ćiś" (iść) do roboty, golaca i gasthałzu. Ale tego, że ftoś nos "ćiśnie za balek" (wprowadza celowo w błąd), niy mogymy dać se spodobać.

  31.05.2020 | 20:44

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Skozani na szreberowske zegrodki

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Jo już żodnymu niy wierza. Niyroz badajom ludzi pora razy i jedna proba pokazuje co inkszego niźli drugo i może sie łokozać, że tym kerzi som ponoć zaflancowani nic niy bydzie, a uznani za zdrowych pozarożajom tych richtich zdrowych.

  17.05.2020 | 19:43

  lekcje śląskiego

  koronawirus

  

• Pogodomy se po ślonsku. Wyłażynie z glasszranku

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Zdowo sie, że nikerzi wleźli do glasszranku i przestali niy ino dychać, ale tyż myśleć.

  24.04.2020 | 06:10

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Klupanie i kulanie kroszonkow

  koronawirus

  Barbara Szmatloch

  To bydom "blank" (całkiem) inksze świynta niźli zawdy. Niyjedno my już przeżyli, ale "mom strach" (boję się), że we Wielkanoc nikerzi zacnom fajrować z cołkom familjom, nawet tom kero miyszko "ekstra" (oddzielnie).

  10.04.2020 | 07:39

  wielkanoc

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Kobel i dziyń bez cygaństwa

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Wszysko "ślazło" (zeszło) na dalszy plan - Srogi Post, palmiano niydziela, nawet wielkanocne schronianie.

  27.03.2020 | 04:37

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku: Stykło, że prziszła zaraza, i wszysko diobli wziyni

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Bydzie dziesiyńć lot nazod, jak moja dziołcha przismycyła do chałpy "larwy" (maski). I niy były łone na żodyn "maskynbal" (bal maskowy), ino kupione w japtyce. Potym, skuli rymy i kucanio, łobjesiyła jedna na "daklach" (uszach) i poszła do konzomu z zakrytym "dziubym" (twarzą). Wszyscy zacli citać, bo myśleli, że to jakiś "rapsik" (złodziej) i zaroz wyciongnie z kapsy "rebulik" (pistolet).

  15.03.2020 | 13:12

  pogodomy se po śląsku

  lekcje śląskiego

  koronawirus

  

• Pogodomy se po ślonsku. Niy dać sie zaflancować

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Skuli ty zarazy "łodkozali" (odmówili) łostomajte koncerty, tyjatry i "szpile" (gry), coby jedyn drugego niy "zaflancowoł" (zaraził). Beztoż niy noleży nikaj sie "smykać" (wałęsać) bez poczeby, a jak już dopadnie nos "ryma" (katar), a co gorsze "kucanie" (kaszel) i dostanymy "fibru" (gorączki), trza "drapko" (szybko) pylać do dochtora.

  07.03.2020 | 20:32

  Barbara Szmatloch

  koronawirus