Po feryjach "szkolorze" (uczniowie) trefiom tam, kaj jejich "plac" (miejsce) - do szulow. "Łońskego" (zeszłego) roku łostomajcie z tym bywało, ale zaraza przisztopowała i bydzie po starymu.
Kobiytom i dziołszkom godzi sie iś na pońć do Piekarski Paniynki. I pamiyntejcie, że niy może to być ino pokuta, to tyż uciecha. A krom deki, flaszki zeltru, paryzola łod słońca abo dyszcu, rożańca i klapsznitow, trza mieć tyż jakoś intyncjo.
Cyrki straciyły racjo bytu. Wszyskich naszych myńszych bracikow idzie se łobejrzeć w szpecjalnych zegrodkach, kaj som flyjgowane i niy muszom robić konsztikow, do kerych niy nawykły.
Jeżech za wszyskym, co ślonske, "przepadzito" (zachłanna), ale jakoś niy poradza radować sie z tego, że miyjske "rajce" (członkowie rady) naroz majom pełny bajtlik i fondnom w Katowicach sroge dźwiyrze. Ino niy wiym po co i komu. Chyba po "psinco" (nic).
Nic już niy bydzie blank jak downi, a coby było tak choć trocha, muszymy mieć i swoj jynzyk i norod, bo inacy kożdy bydzie nos sekowoł.
Ślonzok to niy Polok. A może nawet niy cowiek, bo idzie mu nazdać jak świni. No to jo jes bezpaństwowiec, jak moj tatulek po II wojnie, bo niy mioł volkslisty, a był przi Wehrmachcie. A godać cysto po polsku poradzymy jak żodyn, ino może już niy chcymy?
Skisz końca III powstania ślonskego sto lot tymu nawiedziył nos pon prezidynt. Zezwolył bajtlom łobleconym po ślonsku ściepnońć "larwy" (maski), łozdoł tabule pamiynci i łostawiył "kranc" (wieniec) przed dynkmalym, a na dugi "sztynder" (stojak) wciongli zaś ino polsko fana.
Spytałach sie poru myndrkow, pojakymu niy chcom sie zaszczypić. I prawie wszyscy mi łodpedzieli, że niy trza, bo przeca łoni nikaj niy łażom ino do konzomu, kościoła, dochtora, na pogrzyb i na klachy.
Zaraza, dziynki Bogu, szprycom i dowaniu pozor przisztopowała i mogymy spokojnie wylyź na luft, a zaniydugo "toplać" (moczyć) sie i "pultać" (chlapać) w stowach, rzykach i na basynach.
Jak przidzie do welowanio, to starziki, tak jak Ślonzoki, muszom dować pozor, coby jich reskiyrujoncy niy zahalali na śmierć.
Powyciongałach wszyske "klamory" (niepotrzebne rzeczy) z szranckow i szuflodkow, coby znolyź staro fotografjo, kero dioboł "chwostym" (łogonym) przikrył, i wpod mi w rynce moj pamiyntnik z casow, kej łaziyłach do powszechny szule.
Zaraza sie "ponkła" (cofnęła), ludzie zdrowiejom, zawiyrajom lazaryty i poleku mogymy wyłazić z chałpow. I "durch" (ciągle) trza dować pozor i na "pońci" (pielgrzymce) chopow do Piekarski Paniynki i kej pódymy na Boże Ciało. Bo w "ciźbie" (tłoku) wszysko może sie przitrefić.
Ludzie terozki fajrujom byleco. Ale my, dziynki Bogu, momy swoje fajery.
100 lot łod wybuchu III powstanio. Kożdy porzonny Ślonzok musi ło tym pamiyntać. Beztoż kukejcie i dowejcie pozor, co sie bydzie dzioć i co fto bydzie godoł, coby zaś jakiś paciulok nom niy nazdoł.
Niyjedyn mo połne portki strachu przed szprycom przeciw kowidowi. Ale żech se wytuplikowała, że znom szesnoście kamratow, kerzi sie straciyli skuli zaraze, a po szczypionce wszyscy żyjom. I choć niy łobeszło sie bez komedyjow, jeżech już po piyrszy szprycy.
Tego, co sie terozki wyrobio w lazarytach, nigdy przodzi niy było. Połno w nich lacarusow i dlo nowych niy ma placu.
Kożdy chciołby we świynta se dychnońć i zaznać trocha spokoju. Ale nic z tego, bo "reskiyrujoncy" (rządzący) podciepli nom purtko (tyż zapartek i zbuk - zgniłe jajko) miyndzy "kroszonki" (pisanki).
Mogłoby sie zdować, co w Srogym Poście niy uchodzi tusto jodać, maszkycić, tańcować, a nawet sie "chichrać" (śmiać), ale żodyn by tego niy szczimoł. Beztoż wynokwiyli jedyn dziyń kej "idzie" (można) robić wszyskich "za bozna" (żartować, ośmieszać) i mieć z tego "uciecha" (radość) - prima aprilis.
Padajom, że jak łodwyknymy łod miynsa, to umrymy zdrowsi. Onkel August cołke życie jodoł ino świńske miynso bo mu smakowało. Dożył 90 rokow i do końca som se dowoł rada. A na gymbie niy mioł ani jedny falty.
"Launa" (nastrój, humor) momy do bani, bo z cego sie tu radować, jak zaś ftoś nos "wycis" (wypchnął) z raje do szczypiynio. A to co godajom łostomajte ministry, niy jes wert nawet fonta "kłakow" (kołtonow, pomotlanych i poślepianych wosow).
Wyglondo na to, że jak momy wszysko, ło cym sie naszym starkom i mamulkom nawet niy śniyło, to momy sie radować i siedzieć choćby mauze pod mietłom. Ale my niy som ino pucfrał abo kindermyjdle, ale momy take same prawa jak inksi ludzie.
Zaraza durch grasuje, choćbymy inkszych chorobskow niy mieli "za tyla" (pod dostatkiem). Noprzod szpryce ze szczypionkom mieli dostać ci we biołych "zopaskach" (fartuchach), starki i starziki.
Za komuny były ino "Trybuna Robotniczo", "Dziynnik Zachodni" i "Wiecor", a coby dowiedzieć sie prowdy, wszyscy suchali Radyjoka Wolno Europa. Bo to był richtich "Głos Wolny Polski", nadowany łod 1952 roku z Monachium.
Przeszeł "fetny" (tłusty) czwortek, inacy świynto "krepla" (pączka) i łostało ino "pora" (kilka) dni "uciechy" (radości), "karnewala", "faszingu" (karnawału). A w niedziela świynto przonio - Walyntynki.
Dlo Erwina Sówki baby bergmonow zawdy miały w sia coś ze świyntości. Tak jak Jego ślubno Irmgarda. Przeżyli do kupy 60 lot, a Erwin durch kukoł na nia jak na świynty łobroz. Tak przoć poradzom ino dobre i zocne ludzie.
To już koniec betlyjkow, "gojikow", "kristbaumow" (choinek) i inkszych "ćiaćkow" (ozdób). Koniec "naszowania" (podjadania), śpiywanio kolyndow i pastuszkowego tyjatru. Trza wszysko poschraniać, powyciepować i poleku robić "plac" (miejsce) "hazokowi" (zajączkowi) i "agnuskowi" (barankowi).
Choćby nos było za tela, i tak żodyn z reskiyrujoncych ani auslyndrow nos niy uzno, bo nasza godka wonio jym jynzykym niymieckym.
Zaś momy haja ło ślonsko godka. Jedyn europoseł sie powożył godać we Brukseli po naszymu. I co sie stało? Europarlamynt wcale sie niy zynknył, żodyn sie niy chichroł ani niy łobraziył. Nojwyży niykerzi sie nerwowali, co niy poradzom tego spokopić.
Dopiyro zacli nos szczypić, a już zrobiył sie cyrkus i srogi bajzel. Jedni padajom, że niy dajom sie użgać za żodne skarby, nawet pod "sztrofom" (karą), a inksi zaprzedaliby duszycka jancykrystowi, coby ino mieć to za sobom.
Tak po prowdzie, to dugo by szło tymu starymu rokowi lewity cytać, że skisz zaraze kero przismycył, przekopyrtnył cołke nasze życie do gory szłapami.
Na Godne Świynta życa Wom zdrowio, cobyście mieli wele siebie ino zocnych i dobrych ludzi i żebyście poradziyli wszyskym przoć.
Na Barborka wszyscy sie dowiedzieli, wiela muszymy dokłodać do wonglo, pokozoł sie jedyn reskiyrujoncy ze swojom "lajbwachom" (strażą przyboczną), a na Nikiszu słychać było "dynto muzyka" (orkiestrę dętą) z "dmuchoczami" i "bimokami" (tak mianowali muzykantow).
Chyba niy ma cowieka, kery by niy był z kymś powadzony, niy mioł na kogoś nerwow abo niy cuł do kogoś lankoru.
Niy mogymy wszyskego "pociepnońć" (porzucić) i durch łosprowiać ło zarazie, bo zaniym nos łona scopi, dostanymy "kopszelont" (cośik do gowy) i padnymy ze strachu.
Choć nikaj niy ma fajerow ani łodpustu, to mom "kopszelont" (zawrót głowy) i mi sie zdowo, że jeżech na jakymś "romlu" (odpustowym jarmarku), kaj idzie se "karnońć" (przejechać sie), abo na "gondli" (diabelskim młynie), abo "kecioku" (karuzeli łańcuchowej). A tu trza być "monter" (przytomny) i gibko rychtować "adwyntkrance" (wieńce adwentowe) i "adwyntskalyndry" (adwentowe kalendarze).
Skuli ty zarazy poleku pódzie "sfiksować" (zgłupieć). "Motlo" (plącze) sie nom dziyń z nocom, a piontek ze świontkym. Nikaj niy muszymy, a nawet niy mogymy iś.
Lada dziyń wszysko pieron szczeli, bo reskiyrujoncy niy poradzom nic "szafnońć" (zrobić) doporzondku.
Prawie żodyn tak richtich niy wiy, cy jes już zaflancowany abo dopiyro bydzie.
Zawdy mi sie zdowało, co pochowiom mie z łojcami i starzikami, a na "dynkmalu" styknie wydropać moje miano. I że bydymy tam wszyscy, w kupie
Zaraza zrobiyła sie festelnie "zymstliwo" (mściwa), bo dopodo tych, kerzi trefiali sie z kamratami i "fajrowali" (ucztowali) bez "larwow" (masek). Noprzod "zaflancowała" (zaraziła) naszych bergmonow, a terozki biere sie tyż za "reskiyrujoncych" (rządzących), a nawet za biskupow, "klosztorne panny" (zakonnice) i "fratrow" (zakonnych braciszkow).
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
![Święta spędzę bez rodziny. I wcale mnie to nie smuci [LIST]](https://bi.im-g.pl/im/1b/65/19/z26631195K,Swieta-spedze-bez-rodziny--I-wcale-mnie-to-nie-smu.jpg)
